انگیزش تحصیلی

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین انگیزش تحصیلی و اهداف پیشرفت اجتماعی با تعلل ورزی تحصیلی دانش آموزان سال دوم متوسطه با روش همبستگی انجام شد.نمونه ی پژوهش 275 (دانش آموز پسر و دختر) بود که به شیوه ی نمونه گیری طبقه ای تصادفی، از دبیرستان های دوره ی متوسطه ی شهرستان مریوان انتخاب شدند و به سه پرسشنامه ی ادراکات انگیزیش تحصیلی، اهداف پیشرفت اجتماعی و تعلل ورزی تحصیلی پاسخ دادند.جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آماری رگرسیون گام به گام و مدل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که از بین مولفه های انگیزش تحصیلی مولفه ی تکلیف، رقابت، کسب پیوستگی وعلاقه اجتماعی و مولفه های اهداف پیشرفت اجتماعی (تبحر، عملکرد گرایی، عملکرد گریزی) می تواند تعلل ورزی تحصیلی را پیش بینی کند و یا روی آن تاثیر بگذارد. همچنین نتایج معادلات ساختاری نشان داد که انگیرش تحصیلی و اهداف پیشرفت اجتماعی می توانند تعلل ورزی تحصیلی را پیش بینی کنند و همچنین اهداف پیشرفت تحصیلی با انگیزش تحصیلی رابطه ی مستقیم و معناداری دارد. نتایج این پژوهش برای اداره آموزش و پرورش و همچنین مراکز آموزش عالی بویژه برای دبیران و معلمان قابل استفاده می باشد تا جهت رفع تعلل ورزی و ناکار آمدی تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان و افزایش انگیزش تحصیلی در میان آنها گامی بردارند.

این پژوهش با هدف بررسی چگونگی وضعیت انگیزشی تحصیلی و علم آموزی دانشجویان و مقایسه آن در رشته های مختلف به اجرا در آمده است. نمونه مورد مطالعه شامل 3903 نفر دانشجویان دانشگاه شیراز بودند که اردیبهشت 1395 پرسشنامه تحقیق را که از طریق سایت آموزشی دانشگاه فرستاده شده بود تکمیل کردند. ابزاز سنجش برگردان فارسی پرسشنامه انگیزش علم گلین و کوبالا (2006) بود که بوسیله گلین، بریکمن، آرمسترانگ و تعصب شیرازی (2011) مورد بازبینی قرار گرفته است و 5 پاره مقیاس انگیزش درونی، خود تعیینی، خودکارآمدی، انگیزش شغلی، و انگیزش نمره را در بر می گیرد. داده ها با استفاده از شیوه های آمار توصیفی و نیز آزمون های t و F (تحلیل واریانس) و محاسبه ضریب همبستگی تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که وضعیت انگیزش علم آموزی و تحصیل دانشجویان در یک مقیاس 5 درجه ای لبکرت معادل 66/3 و در حد بالاتر از متوسط است. در میان پاره مقیاس های انگیزش، انگیزش خودکارآمدی و انگیزش نمره در سطح پایین تری بودند. نتایج تحلیل واریانس نشان داد تفاوت معناداری بین انگیزش دانشجویان رشته های مختلف در همه ابعاد انگیزشی وجود دارد. آزمون های تعقیبی نیز در بیشتر موارد نمره انگیزش دانشجویان رشته های کشاورزی، علوم و مهندسی را نسبت به بعضی رشته های دیگر بطور معناداری پایین تر نشان داد. همچنین معدل درسی نمونه مورد مطالعه معادل 65/15 با انحراف معیار 2/2 بود و این متغیر بوسیله متغیرهای سن، مقطع تحصیلی و برخی متغیرهای انگیزشی پیش بینی می شود. نتایج به تفکیک مقاطع تحصیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و بحث شده است.

در پژوهش حاضر رابطه ی انگیزش تحصیلی و مشغولیت شناختی با میانجی گری هیجان های پیشرفت موردبررسی قرار گرفت. شرکت کنندگان پژوهش، 315 دانشجو (173 نفر زن و 142 نفر مرد) رشته ها و مقاطع مختلف دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز بودند که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای موردمطالعه از مقیاس مشغولیت تحصیلی (ریو و تسنگ، 2011)، مقیاس انگیزش تحصیلی (والرند، 1989) و پرسشنامه ی هیجان های پیشرفت (پکران، 2005) استفاده شد. ارزیابی الگوی پیشنهادی از طریق الگویابی معادلات ساختاری (SEM) و با استفاده از نرم افزار AMOS ویراست 24 انجام گرفت. روابط واسطه ای در الگوی پیشنهادی با استفاده از روش بوت استراپ آزموده شدند. یافته ها نشان دادند که الگوی پیشنهادی از برازش خوبی با داده ها برخوردار است. برازش بهتر از طریق حذف دو مسیر غیر معنی دار حاصل شد. نتایج نشان دادند که انگیزش درونی اثر مثبت و معنی داری بر مشغولیت شناختی دارد، ولی اثر انگیزش بیرونی و بی انگیزگی بر مشغولیت شناختی معنی دار نبود. نتایج مربوط به روابط غیرمستقیم نیز نشان دادند، هیجان های مثبت پیشرفت در رابطه ی بین ابعاد انگیزش تحصیلی و مشغولیت شناختی نقش میانجی را ایفا می کنند ولی هیجان های منفی پیشرفت میانجی گر رابطه ی بین ابعاد انگیزش تحصیلی و مشغولیت شناختی نمی باشند.