صنایع ملی

امروزه با پدیده ای مواجه هستیم به نام «برند ملت»که بخش صنعت یکی از بخش های مهم و تأثیرگذار بر آن است. کیفیت و ویژگی های منحصربه فرد محصولات و کالاهای صادراتی یک کشور، افکار عمومی را تحت تأثیر خود قرار می دهد. در ایران نیز هرچند بخش صنعت مشکلات و چالش های فراوانی دارد، ولی این مسئله هیچ گاه از اهمیت و نقش آن در برندسازی ملت ایران نخواهد کاست. بر این اساس در این پژوهش جایگاه و نقش بخش صنعت در برندسازی ملت ایران بررسی شده است. جامعه آماری پژوهش 10 نفر از خبرگان آشنا به موضوع برندسازی ملت است و از دو روش ویکور و مدل سازی ساختاری تفسیری برای رتبه بندی و مدل سازی استفاده شده است. یافته های پژوهش در مرحله رتبه بندی نشان می دهد صنعت گردشگری بیشترین اهمیت را در برندسازی ملت ایران دارد. صنعت محصولات پزشکی دارویی در رتبه دوم، دو صنعت محصولات خوراکی و نوشیدنی و معادن و کانی ها در رتبه سوم، دو صنعت خودروسازی و نفت، گاز و پتروشیمی در رتبه چهارم و دو صنعت محصولات برقی الکتریکی و صنعت نساجی و پوشاک در رتبه پنجم قرارگرفته اند. در مرحله تبیین روابط نیز مؤلفه «بهره وری در تولید» در پایین ترین سطح یعنی سطح پنجم عمل می کند. در سطح بالاتر مؤلفه های «تولید محصولات باکیفیت» و «تولید محصولات نوآورانه» و در سطح سوم «تولید محصولات رقابتی» و «رعایت مسائل زیست محیطی» قرارگرفته اند. دو مؤلفه «برندهای ملی» و «صادرات برند شده» نیز در سطح دوم قرار دارند و به عنوان نقطه تماس بخش صنعت با تصویر ملت (سطح یکم)، عمل می کنند.

فناوری در صنایع دفاعی نقش برجسته ای دارد و با توجه به نقش کلیدی آن در امنیت ملی و توان دفاعی، دولت ها، بودجه های هنگفتی را به این بخش اختصاص می دهند. بهره مندی از توانمندی های فناورانه بخش دفاعی، دستیابی به برنامه های تعیین شده و درنهایت تقویت فناورانه بخش ملی ضروری است و انجام موفقیت آمیز انتقال فناوری به بخش ملی می تواند باعث صرفه جویی ارزی و توسعه بخش ملی نیز گردد؛ که در شرایط تحریم، بهترین مدل برون رفت از فضای وابستگی و مشکلات، اهتمام بیشتر به امر تحقیق و توسعه است. پژوهش حاضر با هدف طراحی و تبیین مدل انتقال فناوری از سطح دفاعی به سطح ملی بر مبنای نظر تخصصی خبرگان انجام شده است. بر همین اساس مفهوم سازی، تعیین عوامل تأثیرگذار و راهکارهای عملیاتی برای بهبود فرایند انتقال فناوری از سطح دفاعی به سطح ملی مد نظر بوده است. این پژوهش با توجه به هدف، در دسته پژوهش های کیفی قرار می گیرد و روش اجرای آن نیز  از طریق رویکرد هدفمند نظریه داده بنیاد انجام می پذیرد. مبنای اصلی جمع آوری اطلاعات پژوهش براساس بررسی ادبیات تحقیق و انجام پانزده مصاحبه با خبرگان ملی و دفاعی در این حوزه تا دستیابی به اشباع نظری بوده است. پس از جمع آوری اطلاعات، کدهای مربوط به مصاحبه ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته های پژوهش که پس از انجام مراحل سه گانه کدگذاری باز، محوری و انتخابی، در قالب مدلی پارادایمی به دست آمده است، نشان می دهد که مدل از 6 مقوله اصلی، 16 مقوله فرعی و 41 مفهوم اصلی تشکیل شده است.اهم نتایج نشان داد که مقوله های پیشرفت فناورانه بخش دفاعی، نیاز فناورانه بخش ملی، تحریم های بین المللی عوامل علی تأثیرگذار بر انتقال فناوری از بخش دفاع به سطح ملی است که منتج به راهبردهای واحدهای میانجی، سازو کارهای ارتباط بخش دفاعی و سطح ملی می گردد و پیامدهای آن تدوین سیاست ها، پیامدهای اقتصادی، پیامدهای فناورانه و پیامدهای سیاسی خواهد بود.