جوهرزدایی

مقاله پیش رو با تحلیل گفتمان انتقادی 24 برنامه از مجموعه برنامه های پرگار شبکه تلویزیونی بی بی سی فارسی می خواهد نشان دهد که چگونه گفتمان هژمونیکِ مسلط بر این مجموعه برنامه گفتمان سکولاریسم سعی در القای این ایده دارد که دین در جهان معاصر تنها در شکل عرفان های نوظهور یا معنویت های شخصی می تواند به حیات خود ادامه دهد، دینی که از قلمروی عمومی غایب است. در راستای صورت بندی این شکل دین ورزی، از طریق دوقطبی سازی هایی همچون کارشناسان مدرن مراجع سنتی، عرفان فقه، گوهر دین مناسک دین، فردگرایی مرجعیت گرایی می کوشد از تمامی عناصری که در میان دینداران سنتی همچون ذاتیات و مسلمات فرض شده، جوهرزدایی کند. «دین پیرایی» و «دین زدایی» دو رویکردی است که سکولاریسم برای جوهرزدایی از دین بکار می گیرد. تحت این رویه جوهرزدایی است که دین به چیزی نحیف و خنثی بدل می شود و دیگر در زندگی اجتماعی همچون پدیداری عینی قابل تشخیص نخواهد بود.  

روزنامه نگاری در ذات خود شغلی اخلاقی است. از روزنامه نگاران انتظار می رود که از نیازهای شخصی خود برای منافع عمومی بگذرند. به همین دلیل اخلاق روزنامه نگاری یکی از پیچیده ترین اخلاق های حرفه ای به شمار می رود. این پژوهش به یک روند غیر اخلاقی در روزنامه نگاری ایرانی است که بر مبنای آن شرکت های بزرگ روزنامه نگاران را به استخدام دوباره در می آورند و آنها را وا می دارند در قالب گزارش های -ظاهرا- بی طرفانه تبلیغات کالاها و خدمات آنها را منتشر کنند. نمونه ها به صورت هدفمند انتخاب شدند و پژوهشگران به صورت نامحسوس (و در چند مورد با اطلاع دادن به آنها در مورد اهداف مصاحبه) با آنها مصاحبه کردند. نتایج نشان می دهد که این روش در ایران رایج است اما روش هایی که برای پرداخت انجام می شود آنچنان پیچیده است که پیگیری آن را دشوار می کند.