اقدام پژوهی

اقدام پژوهی یا تحقیق در عمل، یکی از روش های تحقیق کیفی است. در این رویکرد، پژوهش گر یا متقاضی تغییر و تحول ، مسئله یا مشکل را شناسایی می کند و برای حل آن، یا ایجاد تغییر در آن ، به طور دقیق اطلاعاتی را جمع آوری می کند. سپس، به اقدام مناسب مبادرت می ورزد و از نتایج اقدام، ارز یابی به عمل می آورد. به همین دلیل، اقدام پژوهی به عنوان روشی برای رشد کارکنان، در حین خدمت شناخته شده است. در این مقاله، ابتدا پیشینه این روش پژوهشی ، و سپس تعریف، تبیین جایگاه آن در میان سایر روش های تحقیق در علوم اجتماعی بیان شده و در ادامه، به مقایسه آن با سایر روش ها، قابلیت ها و محدودیت های این شیوه پژوهشی ، فرایند و چرخه اقدام پژوهی و گستره و اهداف آن پرداخته می شود.

هدف پژوهش این بود که آیا می توان با استفاده از داستان سرایی، یادگیری و علاقه مندی دانش آموزان در درس هویت اجتماعی را بهبود بخشید؟. روش این تحقیق از نوع اقدام پژوهی (بکارگیری یکی از روش های یادگیری فعال تحت عنوان داستان سرایی) است. در این پژوهش 23 دانش آموز تجربی، 28 دانش آموز ریاضی – فیزیک و 70 معلم شرکت داشتند. برای گرآوری اطلاعات از دو دسته شواهد استفاده شد. دسته اول شواهد شامل آزمون تستی – تشریحی از دانش آموزان پایه دوازدهم مدرسه علی ابن ابیطالب (ع) شهر فردیس و دسته دوم شامل نظرسنجی از معلمان پایه دوازدهم استان البرز بود (گروه انسانی)، که به صورت تصادفی انتخاب شدند. نتایج شواهد اول حاکی از عملکرد ضعیف دانش آموزان (با میانگین نمره 12) و همچنین علاقه مندی پایین آنها در درس مربوطه بود. اما نتایج شواهد دوم نشان داد که استفاده از روش داستان سرایی منجر به بهبود میزان یادگیری (با میانگین نمره 16) و افزاش علاقمندی دانش آموزان در درس مربوطه می شود.