نظام مند

در نیمه قرن نوزدهم، بحث سازگاری ایمان مسیحی با یافته های جدید علمی، یکی از داغ ترین مباحث در اندیشه الاهی دانان غربی به ویژه در آلمان بود. بسیاری از الاهی دانان پروتستان به الاهی دانان لیبرال شهرت یافته و معتقد بودند ایمان مسیحی و الاهیات هر دو در سایه دستاوردهای جدید علمی به نحو یکسان به بازسازی نیاز دارند. این الاهی دانان به این نتیجه رسیدند که با این بازسازی، دین و فرهنگ با هم سازگار می شوند. در این میان، کار تیلیش تداوم همین نگرش به دین و فرهنگ است. درواقع تمام تلاش او این است که بین دین مسیحی و فرهنگ جدید، نوعی سازگاری منسجم و منطقی نشان دهد. او این کار را در مهم ترین کتاب خود یعنی الاهیات نظام مند (سیستماتیک) به انجام رسانده است. در این مقاله ضمن تبیین و تحلیل کار او در این کتاب، میزان توفیق ایشان بررسی شده است.

از آنجا که انسان فطرتاً طالب سعادت است و یکی از عوامل مهم وصول به سعادت، اقتدا به الگوهاست، خداوند پیامبران را به عنوان الگو و مدیر جامعه فرستاد که سرآمد آنان رسول گرامی اسلام9 است. وی تحت اشراف فرشته قدرتمند و امین حرکت کرد و با رفتار برخاسته از عصمت توانست در مدتی کوتاه جهان پیرامون خود را دگرگون سازد و در تمام عرصه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بر ایدئولوژیها و نظام های شرق و غرب آن روز غلبه نماید. این مقاله سعی دارد شاخصه های حکومت نظام مند پیامبر9 را با روش توصیف مفاهیم و تحلیل موضوع بیان نماید. این تحقیق حرکتی در راستای استخراج خط مشی پیامبر گرامی اسلام است؛ با این دستاورد که راز پیروزی وی بر فرهنگ جاهلی، نظام مندی حکومت ایشان بوده است. آن بزرگوار در دوره 13 ساله حضور در مکه، متوجه مسائل فرهنگی و فردسازی بودند، اما پس از حضور 10 ساله در مدینه و تشکیل نظام ولایی محور، فعالیت های سیاسی اجتماعی ایشان جامعه سازی بوده و نگاهی کل نگر به همه ابعاد جامعه داشته است. شاخصه های نظام مندی یا سیستمی، طبق نظر کارشناسان و آگاهان علم مدیریت عبارت است از تعادل گرایی، تحول گرایی، نوآوری، نظم و نظام گرایی و کارآیی که با دقت در سیره رسول گرامی اسلام9 موارد فوق قابل مشاهده است و این تحقیق نمونه هایی از شاخصه ها را که نقش الگویی برای ما دارد، بیان کرده است.

مواجهه با بحران ها، از دیدگاه پیش نگرانه، همواره یکی از دغدغه های پژوهشگران علوم راهبردی و آینده نگاری بوده است، بنابراین، مسئله پژوهش را  این گونه می توان بیان نمود که تعامل و تلاقی برنامه اقتضایی و آینده پژوهی برای پاسخ به بحران ها چگونه است و درهمین راستا هدف کلی از انجام پژوهش دستیابی به ارائه نگاه بدیل محور و با استفاده از ابزارهای آینده نگاری جهت رسیدن به الگویی اقتضایی برای پاسخ به بحران هاست. راهبرد تحقیق حاضر در چارچوب پژوهش های کیفی و از نوع کاربردی می باشد  و باتوجه به عدم بسط دانش موجود در موضوع مدنظر، از شیوه کتابخانه ای بهره جسته شد. روش انجام این پژوهش مرور نظام مند است، روند انجام مرور نظام مند در این پژوهش، برمبنای راهنمای اوکولی و شابرام (2017) است. همچنین به منظور بررسی جامع و انتخاب درست مقالات، از فرایند انتخاب مقالات در پژوهش سیلوا (2015) استفاده شده است. یافته های پژوهش براساس پاسخگویی به سؤالات مرور نظام مند 54 مقاله منتخب، تالیف شد؛ بدین صورت که در هفت بخش تحت عنوان های: فراوانی مقالات، پراکندگی مقالات در مجلات، روش های به کارگرفته شده در پژوهش ها، زمینه کاربرد، کشور ها، مقالات با بیشترین استناد و نویسندگان با بیشترین استناد، گردآوری شدند. این یافته ها به الگویی شش مرحله ای اقتضایی با رویکرد پابرجایی راهبردها و سناریونگاری منتج شده است که مراحل آن عبارتند از: سناریو، راهبرد واکنش، طرح اجرا، طرح عملیاتی پشتیبان، طرح اقتضایی و بودجه.