تعهد تحصیلی

این پژوهش با هدف آزمون نقش واسطه ای هیجان های پیشرفت در رابطه ارزیابی های شناختی و تعهد تحصیلی انجام شد. 200 دانش آموز دختر به نسخه کوتاه پرسشنامه هیجان های پیشرفت (AEQ-R؛ پکران،گوئتز و پری، 2005)، نسخه تجدید نظر شده مقیاس ارزیابی تنیدگی (SAM-R؛ رویلی، روسچ، جاریکا و واگان، 2005) و سیاهه مشغولیت تحصیلی (SEI؛ سالملا - آرو و آپادایا، 2012) پاسخ دادند. به منظور آزمون روابط ساختاری بین ارزیابی های شناختی، هیجان های پیشرفت و تعهد تحصیلی از روش آماری مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد.نتایج نشان داد که رابطه بین ارزیابی های شناختی سازش یافته (چالش و منابع) با هیجان های پیشرفت مثبت، مثبت معنادار و با هیجان های پیشرفت منفی، منفی معنادار؛ رابطه بین ارزیابی های شناختی سازش نایافته (تهدید) با هیجان های پیشرفت مثبت، منفی معنادار و با هیجان های پیشرفت منفی، مثبت معنادار و بالاخره رابطه هیجان های پیشرفت مثبت با تعهد تحصیلی مثبت معنادار و رابطه هیجان های پیشرفت منفی با تعهد تحصیلی منفی معنادار بود. همچنین نتایج نشان داد که الگوی مفروض واسطه گری کامل هیجان های پیشرفت مثبت و منفی در رابطه ارزیابی های شناختی و تعهد تحصیلی با داده ها برازش مطلوب دارد. علاوه بر این، نتایج نشان داد که در هردو مدل واسطه گری هیجان های پیشرفت مثبت و منفی، کل وزن های رگرسیونی از لحاظ آماری معنادار بود و در مدل های واسطه گری هیجان های پیشرفت مثبت و منفی به ترتیب 49 و 26 درصد از پراکندگی نمره تعهد تحصیلی تبیین شد. نتایج این بررسی با تأکید بر واسطه گری هیجان های پیشرفت مثبت و منفی از آموزه های نظریه کنترل ارزش هیجان های پیشرفت در بین گروهی از فراگیرانی ایرانی به طور تجربی حمایت کرد.

مقدمه: تعهد تحصیلی در دانشجویان متاثر از عوامل روانشناختی گوناگونی می باشد. در این پژوهش به بررسی نقش سرمایه های روانشناختی (امید، خوش بینی، خودکارآمدی، تاب آوری) در تعهد تحصیلی دانشجویان پرداخته شد. روش: در این پژوهش رابطه ای نمونه ای به حجم 300 نفر از دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه گیلان در سال تحصیلی 96-1395 به شیوه تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها پرسشنامه سرمایه های روانشناختی لوتانز ( Luthans ) و همکاران و مقیاس تعهد تحصیلی هیومن-وگل و رابه ( Human-Vogel & Rabe ) اجرا شد. به منظور محاسبه داده ها از نرم افزارهای SPSS-23 و Lisrel استفاده شد. یافته ها: نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین سرمایه های روانشناختی و تعهد تحصیلی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (0/426= r )، همچنین نتایج ناشی از آزمون معناداری ضرایب مسیر نشان داد که نقش سرمایه روانشناختی (امید، خوش بینی، خودکارآمدی، تاب آوری) بر تعهد تحصیلی معنادار می باشد (1/96 t≥ ؛ 0/05 P≤ )، و سرمایه های روانشناختی با ضریب مسیر 0/51 قادرند 0/26 از واریانس تعهد تحصیلی را به طور مستقیم تبیین نماید. نتیجه گیری: نتایج حاضر از اهمیت سرمایه های روانشناختی در پیش بینی تعهد تحصیلی در دانشجویان حمایت می کنند، بر این اساس به نظر می رسد که به منظور افزایش تعهد تحصیلی در دانشجویان می بایست به نقش متغیرهای پیش بین توجه شود.

هدف پژوهش حاضر مفهوم سازی و شناسائی مؤلّفه های تشکیل دهنده هویّت تحصیلی دانشجویان به عنوان یکی از انواع خاص هویّت، با توجه به ساختار فرهنگی-اجتماعی و بافت آموزش عالی جامعه ایران بوده است. برای دستیابی به این هدف از روش پژوهش کیفی و طرح نظریه برخاسته از داده ها استفاده شده است. شرکت کنندگان در پژوهش شامل 65 نفر (52 نفر دانشجوی مرد و 13 نفر دانشجوی زن) بودند که در نیمسال های چهارم تا ششم مقطع کارشناسی دانشگاه سراسری اردکان و ششم تا هشتم مقطع دکترای حرفه ای در رشته های پزشکی و دندانپزشکی در دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد مشغول به تحصیل بودند. برای گردآوری داده ها، از روش گروه های کانونی استفاده شد و در دو دانشگاه مورد بررسی و پنج گروه کانونی تشکیل گردید. نتایج کدگذاری نظری نشان داد که هویّت تحصیلی دانشجویان ایرانی از پنج مؤلّفه تعهّد تحصیلی، خودپنداشت تحصیلی، آینده اندیشی، تعلّق به دانشگاه و عاملیّت شخصی تشکیل شده است.

این پژوهش با هدف تعیین نقش واسطه ای خودکارآمدی تحصیلی در رابطه بین سبک های هویت و حمایت اجتماعی ادراک شده با تعهد تحصیلی انجام شد. روش این پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی مبتنی بر تحلیل مسیر بود. جامعه آماری شامل دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه تبریز در سال تحصیلی 1401-1400 بود. گروه نمونه شامل 300 نفر از دانشجویان دانشگاه تبریز بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. از مقیاس تعهد تحصیلی (هیومن- ووگل و راب،2015)، سیاهه سبک های هویتی(برزونسکی،1992)، مقیاس حمایت اجتماعی ادراک شده(زیمت و همکاران،1988) و پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی (اون و فرامن، 1988)، برای جمع آوری داده ها استفاده شد. یافته ها نشان دادند که مدل پژوهش با داده های جمع آوری شده برازش مطلوبی دارد. نتایج حاکی از آن بود که سبک های هویت اطلاعاتی و هنجاری به طور مستقیم تعهد تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی بالا را پیش بینی می کند درحالی که سبک سردرگم-اجتنابی به طور منفی و مستقیم تعهد تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی را پیش بینی می کند ؛ همچنین یافته ها حاکی از آن بود که خودکارآمدی تحصیلی و حمایت اجتماعی ادراک شده از سمت خانواده، دوستان و افراد مهم، به صورت مستقیم و مثبت تعهد تحصیلی را پیش بینی می کنند. همچنین فرضیه اصلی پژوهش مبنی بر نقش واسطه ای خودکارآمدی تحصیلی در رابطه سبک های هویت و حمایت اجتماعی ادراک شده با تعهد تحصیلی مورد تایید قرار گرفت. در مجموع، می توان نتیجه گرفت سبک های هویت و حمایت اجتماعی ادراک شده نقش مهمی را در پیش بینی تعهد تحصیلی ایفا می کنند.