چالش فلو

به موازات پیدایش عصر علم و گسترش نگرش های تجربی به جهان، باورهای دینی همواره مورد هجمه و طرد تجربه گرایان بوده است. پیش روی این جهان بینی افراطی با ظهور مکتب پوزیتویسم منطقی در فلسفه علم به دعوی بی معنایی باورهای دینی انجامید. در چنین فضایی که دست یابی به محملی برای گفت وگو میان مکتب های تجربه گرا و معتقدان دینی دور از انتظار می نمود، آنتونی فلو با معرفی معیار ابطال پذیری به عنوان شرط معناداری باورهای دینی، چالشی را مطرح کرد که به بحثی پرشور میان تجربه گرایان و معتقدان به ادیان انجامید. چالش فلو بارها تجدید چاپ شد و واکنش های موافق و مخالف متعددی را برانگیخت که بیشتر در کوتاهی و ابهام نوشتار فلو ریشه داشت. نوشتار حاضر بر آن است تا ضمن واکاوی واکنش های پیش گفته، تحلیلی تفصیلی از چالش فلو صورت دهد و بینش مهم نهفته در آن را آشکار سازد؛ بینشی که نه تنها از ارزش های دینی چیزی نمی کاهد، بلکه بنیادی برای روشنگری مدعای باورهای دینی و سرآغازی برای گام نهادن در قلمرو زبان دین است.