شامگاهی

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی هوش اخلاقی در افراد با تیپ شبانه‌روزیِ صبحگاهی و میانه و شامگاهی انجام گرفت. این تحقیق با رویکرد روش‌شناسی کمّی در قالب طرح علّی‌مقایسه‌ای در سه گروه، افراد با الگوهای صبحگاهی و میانه و شامگاهی بررسی شدند. نمونۀ پژوهش در مرحلۀ اول، شامل 230 دانشجوی کارشناسی یا کارشناسی‌ارشد دختر و پسر 18 تا 32 ساله بود. 178 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس و آزمون غربالگری صبحگاهی‌شامگاهی و باتوجه‌به نمرۀ آن‌ها در پرسش‌نامۀ صبحگاهی‌شامگاهی انتخاب و در سه گروه، تیپ صبحگاهی (66 نفر) و تیپ میانه (70) و تیپ شامگاهی ( 42 نفر) بررسی شدند. از دو پرسش‌نامۀ صبحگاهی‌شامگاهی و پرسش‌نامۀ هوش اخلاقی، به‌عنوان ابزار جمع‌آوری داده‌ها استفاده شد. تحلیل آماری با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که بین سه گروه، از نظر بخشش و هوش اخلاقی (نمره کل) تفاوت معنادار وجود دارد. نتایج نشان داد که افراد صبحگاهی ازلحاظ بخشش و هوش اخلاقی بالاتر از افرادِ با تیپ میانه و شامگاهی بودند. یافته‌های پژوهش وجود تفاوت بخشش و هوش اخلاقی بین سه گروه را تأیید کرد. به سه دلیل انتقال و ترویج ارزش‌های اخلاقی و فرهنگی، شکوفاکردن توانایی‌های فردی و اجتماعی و کمک به رشد شخصیتی، عاطفی، رفتاری و فکری دانشجویان دارای اهمیت است: 1. هوش اخلاقی یکی از ابعاد هوش است که چارچوبی برای عملکرد صحیح انسان‌ها فراهم می‌آورد و به‌عنوان عامل پیش‌بینی‌کنندۀ رفتار محسوب می‌شود؛ 2. اخلاق‌مندی به‌عنوان سرمایۀ راهبردی برای مجموعه‌های انسانی مطرح است و پیش‌شرط زندگی اجتماعی کارآمد را تشکیل می‌دهد؛3.دانشگاه از مجموعه‌های بسیار مهم انسانی در هر جامعه است. بنابراین لازم است، پژوهش‌های بیشتری در این زمینه انجام بگیرد و متغیرهای بیشتری که با این مؤلفه مرتبط هستند، از زوایای متفاوت بررسی شوند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی گری باورهای هیجانی در رابطه بین تیپ های صبحگاهی-شبانگاهی و صفات تاریک شخصیتی صورت گرفت. به این منظور 439 نفر از دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و به مقیاس سه گانه تاریک کوتاه، پرسشنامه تیپ صبحگاهی/ شامگاهی و مقیاس نگرش های هیجانی و تنظیم هیجان پاسخ دادند . نتایج تحلیل داده ها نشان داد که تفاوت در صفت خودشیفتگی تا حدودی توسط تنظیم هیجان و ارزش باور (05/0p<) و همچنین تفاوت در صفت ضداجتماعی توسط ابرازگری منفی تعدیل می گردد (05/0p<) که نشان می دهد باور ارزشمندی تنظیم هیجان تا حدی رابطه بین صبحگاهی-شبانگاهی و صفات تاریک را تعدیل می کند. بنابراین به طور خاص، افراد با تیپ صبحگاهی بالا، سطوح بالاتری از باورهای مثبت هیجانی (ارزش تنظیمی)، و صفات تاریک پایین تری را گزارش می دهند.