أُذن

یکى از مبانى اخلاقى، شناخت فضایل و رذایل است. انسان قبل از هر چیز لازم است صفاتى را که باید به آنها متصف شود بشناسد. در قرآن کریم به برخی از صفات پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم)اشاره شده است. از آنجا که خداوند ایشان را الگوی شایسته برای جامعه بشریت معرفی فرموده در همین راستا لازم است، آیات مربوط به معرفی رسول خاتم مورد بررسی دقیق وهمه جانبه قرار بگیرد.منافقان برای ترور شخصیتی رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلم)ودر نتیجه سست وبی پایه نشان دادن وحی،پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم)را «أُذُنٌ» یعنی کسی که سر تا پا گوش است،می نامیدند.تا ایشان را ساده لوح ودهان بین معرفی کنند. خداوند متعال می فرماید، سر تاپا گوش بودن نه تنها باعث تحقیر ایشان نیست بلکه یک فضیلت اخلاقی است که خیر جامعه بشریت را در بردارد.در بررسی این آیه شریفه بدین امر دست می یابیم که ایشان با شنونده فعال بودن برای سخنان افراد وحتی مخالفینشان باعث جذب آنهاومانع ایجاد تنش درجامعه می شدند و بدین صورت در هدایت ایشان موفق تر بوده اند.همچنین با پذیرش عذرخواهی خطاکاران زمینه را برای توبه وحفظ کرامت انسانی آنان فراهم کرده اند ولی در مقام عمل با ذکاوت ودور اندیشی تنها به سخنانی جامه عمل می پوشاندند که به صلاح فرد و در نتیجه جامعه مسلمین بوده است.

منافقان برای ترور شخصیتی رسول خدا(ص)و در نتیجه سست و بی پایه نشان دادن وحی، پیامبر(ص) را «أُذُنٌ» می نامیدند تا ایشان را ساده لوح و دهان بین معرفی کنند. خداوند متعال در دفاع از شخصیت وی «أُذُنٌ» بودن ایشان را تأیید می نماید اما وی را «أُذُنُ خَیْرٍ» معرفی می نماید. بررسی موارد اتفاق و اختلاف نظر مفسران اهل سنت و شیعه می تواند ما را در دسترسی به معنای کامل تر آیات شریفه قرآن یاری کند. در تفسیر آیه61 سوره توبه به جز در دو مورد بین این دو دسته از مفسران اتفاق نظر وجود دارد یکی در معنای عبارت «أُذُنُ خَیْرٍ» که بیش تر مفسران شیعه آن را شنونده ای خوب و خیر معنا کرده اند ولی اهل تسنن یا معنای آن را شنونده خیرها گفته اند یا فقط به ذکر هر دو معنا پرداخته اند. اختلاف دیگر در بیان شأن نزول آیه شریفه است که دو روایت در تفاسیر شیعه عنوان شده است: یکی از لحاظ سند و دلالت قابل تأمل بوده ولی دیگری مورد تأیید است.