آبی پروس

از قرن نوزدهم به بعد و با پیشرفت و ارتقاء مطالعات علمی این امکان برای حفاظتگران حرفه ای فراهم شد که از روش های تحلیلی و آزمایشگاهی برای شناسایی مواد مورداستفاده و خاص هر هنرمند در بررسی آثار تاریخی و هنری بهره مند شوند. تأکید بر به کارگیری دانش شیمی و فیزیک به تدریج سبب شد تا رویکردی نوین در حوزه شناخت دیوارنگاره ها شکل بگیرد. یکی از این رویکردهای جدید درک نیت هنرمند از طریق بررسی های علمی و در حوزه ی شناخت انتخاب مواد و شیوه ی اجرای کار است. برای دستیابی به این هدف و تعبیر معنای دیوارنگاره ها، یکی از متداول ترین روش ها در حال حاضر کمک گیری از علوم طبیعی در شناسایی و بیان ویژگی های مختلف دیوارنگاره ها است. بر همین مبنا در این پژوهش از طیف سنجی زیر قرمز تبدیل فوریه (FT-IR) با هدف شناسایی مواد تشکیل دهنده رنگ های به کاررفته در دیوارنگاره های درباری دوره قاجار استفاده شده است. نتایج حاصل از مطالعات انجام گرفته بر روی دو دیوارنگاره اتاق نقاشی کاخ گلستان و صف سلام فتحعلی شاه انتقالی به کاخ نگارستان تهران نشان می دهد که هنرمند دوره قاجار با توجه به جایگاه و اهمیت این دیوارنگاره ها از روی آگاهی کامل رنگ ها را انتخاب کرده است. بررسی منابع موجود از نگاه نظریه نیت مندی در مورد دیوارنگاره های دوره قاجار و همچنین انجام مطالعات آزمایشگاهی بر روی دو دیوارنگاره مذکور و تجزیه وتحلیل کمی و کیفی نتایج آن ها رویکرد جدیدی را برای نخستین بار در بررسی تأثیر نیت هنرمند و ارتباط آن با رنگ های به کاررفته در دیوارنگاره های درباری دوره قاجار در این مقاله مطرح می سازد.