هویت دیجیتال

مقدمه:هویت دیجیتال، تبدیل به یک پارادایم مهم در رشته های متنوعی از جامعه شناسی، روان شناسی و مطالعات اجتماعی تا علم اطلاعات و مهندسی نرم افزار شده است.هویت دیجیتال به عنوان یک حوزه پژوهشی میان رشته ای دارای تعدد مفاهیم و اصطلاحات است، لذا آنتولوژی می تواند ادبیات و پایه شناختی مشترکی را برای محققین و متخصصین فعال در این حوزه که نیاز به اشتراک گذاری اطلاعات دارند، تعریف نماید. مواد و روش ها:در این پژوهش سعی شده است هویت دیجیتال با بکارگیری روش کیفی «تحلیل حوزه» مورد بررسی قرار گیرد و جامعهای بالغ بر 228 منبع اطلاعاتی مشتمل بر بروندادهای علمی اعم از مقالات، پایان نامه ها، کتابها و گزارشها شناسایی شده از پایگاه گوگل اسکولار، دایره المعارفهای برخط، سخنرانیها و فیلمهای آموزشی و سایر منابع آنلاین که قابل دسترسی مبتنی بر جستجوی کلیدواژه ای شامل کلیدواژه های مرتبط با این حوزه بر روی گوگل می باشند که بر روی این منابع، شناسایی و استخراج ابعاد واستخراج آنتولوژی مرتبط با هویت دیجیتال صورت گرفت و آنتولوژی شناسایی شده مبتنی بر زبان آنتولوژی او.دبلیو.ال و با بکارگیری نرم افزارهای OWLGrEd و webvowl ترسیم و ارائه گردید و سپس نظرات صاحبنظران مورد بررسی و بازبینی آنتولوژیک قرار گرفت. یافته ها: با بررسی صورت گرفته کلیدواژه ها و تعاریف مختلف این حوزه شناسایی گردید و نمایش آنتولوژی هویت دیجیتال ارائه شد و ویژگی های هویت دیجیتال در ده جنبه مختلف شامل پارادایمها، محتوای شکل دهنده، تولید کننده ها، داده، بازنمایی هویت، کنترل، دوام - چرخه عمر، آگاهی – اطلاع و سطوح خطر - چالش ها ارائه شد و بر اساس شناسایی روابط بین کلیدواژه ها، آنتولوژی هویت دیجیتال ارائه شد و در نهایت بر اساس آنتولوژی استخراج شده از حوزه، تعریفی جدید از هویت دیجیتال تبیین شد.

در این مقاله به بررسی تأثیرات شیوع ویروس کرونا (Covid-19) بر هویت دیجیتال و راهکارهای مبتنی بر هویت دیجیتال جهت کاهش شیوع این ویروس پرداخته می شود. هویت دیجیتال و ویروس کرونا تأثیر دوسویه بر هم داشته اند. از سویی مدیریت هویت دیجیتال به عنوان یک راهکار راهبردی و مهم در جهت کنترل این بیماری مورد استفاده قرار گرفته است و از سویی دیگر نوآوری ها، پیشرفت ها و چالش های قابل توجهی در حوزه هویت دیجیتال اتفاق افتاده که ناشی از این بیماری بوده است. در این مقاله به موضوعاتی نظیر حضور دیجیتال، فناوری های نوین، حاکمیت داده های هویتی، حریم خصوصی و چالش های مدیریت هویت و دسترسی در سازمان ها اشاره می شود که در این دوران بر هویت دیجیتال تأثیرگذاری بیشتری داشته اند. همچنین گوشه هایی از تجربیات کشورهای تایوان، کره جنوبی، سنگاپور و چین در کاهش شیوع این ویروس با استفاده از مدیریت هویت دیجیتال مورد توجه قرار گرفته است. امروز دنیا بیش از هر زمان دیگری به اهمیت و ضرورت هویت دیجیتال پی برده است. بحران رخ داده نشان داد که اگر کشورها از نظام هویت دیجیتال مناسبی برخوردار نباشند، در فضای مجازی و حتی در دنیای واقعی با مشکلات و ناکارآمدی های زیادی روبه رو خواهند شد. در مجموع می توان اذعان داشت این بیماری سرعت پیشرفت و بلوغ مدیریت هویت دیجیتال در فضای مجازی را بیش از پیش افزایش داده است.

هدف: هدف این پژوهش ارائه مدل هویت دیجیتال و دولت هوشمند با نقش میانجی رهبری تحول دیجیتال در دستگاه های دولتی ایران است. روش پژوهش: پژوهش حاضر کوشیده است با پیروی از رویکرد آمیخته و با بهره یردن از نظریه داده بنیاد و با رویکرد کلاسیک گلیزر و استرواسی در قالب طرحی (اکتشافی و توصیفی-پیماشی) تصویری روشن و جامع از هویت دیجیتال در دولت هوشمند در دستگاه های دولتی ایران با نقش میانجی رهبری تحول دیجیتال ارائه نماید. جامعه آماری این مطالعه شامل دو بخش است: در بخش اول که ازطریق رویکرد کیفی و با بکارگیری روش نظریه داده بنیاد انجام گرفته است با 20 نفر از خبرگان در بخش دولت الکترونیک و هویت دیجیتال، مصاحبه به عمل آمد. در بخش دوم پژوهش پرسشنامه در بین 384 نفراز کارکنان دولت در بخش های مختلف توزیع گردید، تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزارSPSS  SMARTPLS3 است. یافته ها: مولفه های هویت دیجیتال شامل سودمندی، همه جانبه،ایمن، ارائه حق انتخاب، متناسب با هدف؛ و عوامل مربوط به دولت هوشمند: خدمات هوشمند، محیط هوشمند، امنیت هوشمند، منابع هوشمند، تعامل هوشمند، سازمان دهی دیجیتال،حکمرانی دیجیتال، نقشه راه دیجیتال؛ عوامل مربوط به رهبری تحول دیجیتال: سازمان دهی دیجیتال، حکمرانی دیجیتال، نقشه راه دیجیتال است. نتیجه گیری : نتایج کلی پژوهشی حاکی ازاین است که هویت دیجیتال در دولت هوشمند در دستگاه های دولتی کشور با نقش میانجی رهبری تحول دیجیتال تاثیرگذار است که مقدار ضریب بتا هویت دیجیتال بر رهبری دیجیتال تحول آفرین برابر با 485/0،  و مقدار ضریب بتا مربوط به رهبری تحول دیجیتال بر دولت هوشمند برابر 745/ ، ضریب بتا مربوط به مسیر سوم برابر 256/0می باشد.