هنر و فرهنگ

بخش عظیمی از آسیای میانه از دیرباز جزئی از سرزمین وسیع ایران و خطه خراسان بزرگ به شمار میرفت. در این منطقه جغرافیایی  فرهنگی اقوام ایرانی و ترک با آیینها و باورهای گوناگون میزیستند که تمدن و هنری باشکوه را در دوران باستان و عصر اسلامی رقم زدهاند. با وجود مصائب بسیار که در گذر زمان به ساکنان این مرز و بوم تحمیل شد، فرهنگ آنها همچنان استوار مانده است. سلطه کمونیسم نیز گرچه فاجعهای گران بود اما نتوانست به کلی فرهنگزدایی کند؛ چنان که مردم و به ویژه پیران و میانسالان باورها و رسوم خویش را حفظ کردند و این جوامع پس از استقلال و رهایی از بند فاشیسم به سرعت در جهت احیای میراث فرهنگی  هنری خویش گام برداشتهاند. ثبات فرهنگی این سرزمین به دلیل پیشینه غنی آن است که همچون سایر بخشهای سرزمین مادری، علیرغم تحولات بسیارِ سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، از ریشههای هویت فرهنگی تغذیه کرده و توانسته همچنان به عنوان بخشی از سرزمین فرهنگی ایران باقی بماند. این مقاله مروری بر مهمترین ویژگیهای تاریخِ فرهنگ این سرزمین است.

در فرهنگ ایران زمین، زن نماد مهر و عشق، سازندگی و باروری، پاکی و عفاف بشمار می رود. از گذشته های دور شکل گیری و بنیاد خانواده بر دوش زنان بوده است، مادرانی که با سخت کوشی، فداکاری، تدبیر و عاقبت اندیشی مردان و کودکان را سرپرستی کرده، با درایت و عنایت خداوندی و به نیروی مهر و عاطفه خانه و خانواده را سر و سامان می دادند. کشف صدها تندیسه از حفریات باستان شناسی در شوش، تپه سراب کرمانشاه، تورنگ تپه و سایر نقاط ایران و به دنبال آن پرستش ایزدبانوان باروری در طول تاریخ بیانگر بزرگداشت و ارج گذاری به زن به عنوان نیروی سازنده و زندگی بخش او بوده است. خوشبختانه باورهای نیکو و مقدس در بستر تاریخ هرگز زادگاه خود را فراموش نمی کنند بلکه همواره بالنده و پیشرو در دل و جان مردم زنده می مانند. بزرگداشت ملکه ها، ایزدبانوان، زنان مقدس از نسل ائمه و معصومین و صدها زیارتگاه در سرزمین ایرانی- اسلامی نشانه های تداوم، بزرگداشت و احترام به زن در بستر پاک و نورانی تاریخ در طی هزاره ها و سده هاست. نقش برجسته، سکه و مهرها، همچنین نقوشی که از ظروف و اشیاء و پارچه های این دوره باقی مانده از منابع و مآخذ مهمی بشمار می روند که تاریخ و فرهنگ سیاسی - مذهبی ساسانیان را به تصویر کشیده اند.

سیاست شهر خلاق می تواند موجب افزایش دارایی های فرهنگی و کمک به تغییر از مدل های قبلی رشد که تا حد زیادی وابسته به تولید بودند، به مدل بیشتر خدمات گرا و پایدار گردد. این به افزایش بازدیدکنندگان و مصرف منجر می شود و سرانجام از حفظ آن دسته از کاربردهای شهری حمایت می کند. نزدیکی به امکانات فرهنگی نه تنها باعث افزایش بهره وری اقتصادی از خلاقیت ها می شود، بلکه افزایش می یابد همچنین احساسات طرفداران گردشگران نسبت به شهر مطلوب تر می گردد. در این تحقیق هدف جذب توسعه گردشگری با در نظر گرفتن هنر و فرهنگ از شاخص های شهر خلاق می باشد. در پژوهش حاضر از روش ترکیبی استفاده شده است. سه مؤلفه اقتصادی، سیاست و طراحی به همراه شاخص های آن با بررسی مطالعات پیشین توسط نگارندگان مقاله بومی سازی و شناسایی شده است. در روش آمار استنباطی از تکنیک های مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Lisrel 8/54، تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد همه متغیرها همبستگی بالایی را با سازه مربوط به خود نشان می دهند. بررسی معنی داری آنها با توجه به خروجی نرم افزار نشان می دهد که بارهای عاملی به دست آمده در خصوص تمام متغیرهای آشکار در سطح 05/0 معنی دار هستند. در ادامه تحقیق هر سه مؤلفه با توجه به شرایط گردشگری شهر همدان مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.