حقوق تربیتی

هدف تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره ابتدایی به لحاظ میزان توجه به مؤلفه های حقوق تربیتی بود. پژوهش حاضر از نوع تحلیل محتوا بوده و پس از استخراج مؤلفه های حقوق تربیتی از مبانی نظری، به شیوه نمونه گیری هدفمند و متناسب باهدف پژوهش، کتاب های درسی مطالعات اجتماعی و فارسی دوره ابتدایی انتخاب و بررسی شدند. ضریب اهمیت هر یک از مؤلفه ها با روش آنتروپی شانون به دست آمدند. در پژوهش حاضر ملاک جایگاه مؤلفه های حقوق تربیتی در کتاب های درسی دوره ابتدایی بود و تحقیق تناقضی با نظرات نویسندگان و مبانی اسلامی حاکم بر کشور نداشت. نتایج نشان داد بیشترین ضریب اهمیت در کتاب های مطالعات اجتماعی مربوط به مؤلفه حق دسترسی به آموزش وپرورش به مقدار 605/0 و کمترین ضریب اهمیت مربوط به مؤلفه حق احترام در محیط یادگیری به مقدار 353/0 بود و همچنین بیشترین ضریب اهمیت در کتاب های فارسی (بخوانیم) مربوط به مؤلفه حق دسترسی به آموزش وپرورش با ضریب 712/0 و کمترین ضریب اهمیت مربوط به مؤلفه حق احترام در محیط یادگیری با ضریب 533/0 بود. با توجه به نتایج، در کتاب های مطالعات اجتماعی و فارسی به اصل مداومت، در تنظیم محتوای این کتاب ها به حقوق تربیتی کودک توجه لازم و کافی نشده است.

مقدمه و هدف :هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان توجه به مؤلفه های حقوق تربیتی در کتب درسی مطالعات اجتماعی دوره دوم ابتدایی است. روش شناسی پژوهش :  روش تحقیق، تحلیل محتوای کمّی و واحد تحلیل، متن، تمرین و تصویر است. در این پژوهش مؤلفه های حقوق تربیتی شامل حق دسترسی به آموزش وپرورش، مؤلفه حق برخورداری از آموزش وپرورش باکیفیت و مؤلفه احترام به حقوق انسانی است. جامعه آماری، کتب مطالعات اجتماعی دوره دوم ابتدایی است که حجم نمونه برابر با جامعه آماری در نظر گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص آمار توصیفی استفاده شد. یافته ها :  یافته ها نشان داد در کتاب مطالعات اجتماعی پایه چهارم ۴۲ مرتبه، پایه پنجم ۳۸ مرتبه و پایه ششم ۳۷ مرتبه به مؤلفه های حقوق تربیتی کودک توجه شده است.در کتاب مطالعات اجتماعی پایه چهارم بیشترین مؤلفه مورد توجه، مؤلفه «حق برخورداری از آموزش و پرورش با کیفیت» با بیست و پنج مرتبه تکرار بوده است. در کتاب مطالعات اجتماعی پایه پنجم بیشترین مؤلفه مورد توجه، مؤلفه «احترام به حقوق انسانی در آموزش و پرورش» با بیست و شش مرتبه تکرار بوده است.