مطالب مرتبط با کلیدواژه
۶۱.
۶۲.
۶۳.
۶۴.
۶۵.
۶۶.
۶۷.
۶۸.
۶۹.
۷۰.
۷۱.
۷۲.
۷۳.
۷۴.
۷۵.
۷۶.
۷۷.
۷۸.
۷۹.
۸۰.
فرصت ها
منبع:
رویکردی نو در علوم تربیتی سال چهارم تابستان ۱۴۰۱شماره ۲
115 - 127
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: آموزش در زندگی بشر همواره نقش بسیار مهمی را ایفا کرده است چراکه اگر آموزش نبود، پیشرفت نوع بشر به شکل چشم گیری کاهش می یافت و انسان هرگز به جایگاه رفیع امروزی خود نمی رسید. اما آموزش امروزه بسیار متفاوت با آموزش در قرون گذشته است. با گسترش مرزهای دانش و فناوری و همچنین افزایش تقاضای آموزشی، شیوه های سنتی، پاسخگوی نیازهای روز افزون بشر نبوده و به طور حتم آموزش های مجازی در دوران کرونا و پس از آن با تمام مزایا و معایبشان می توانند پاسخگوی این نیازها باشند. در این مقاله، سعی شده است با گسترش دید نسبت به آموزش مجازی، مزایا و محدودیت ها و همچنین فرصت ها و چالش های این نوع آموزش ها را مشخص نموده و چشم اندازی از آینده آموزش های مجازی را بیان نماییم. به طور کلی می توان مزایای آموزش های مجازی را تداوم یادگیری، بدون نیاز به حضور فیزیکی دانش آموزان و دانشجویان، ورود فناوری های نوین به آموزش و الهام گرفتن از آنها برای کمک به ارتقاء آموزش نسل های آینده و همچنین اعطای فرصت تفکر مجدد به معلمان و اساتید و به روزرسانی دانش آنها ذکر کرد. تحول ابزارها و روش های آموزشی در این جهت است که هر فرد در هر زمان و هر مکان بتواند با امکانات خودش در بازه زمانی که خودش مشخص می کند مشغول یادگیری شود. این نوع آموزش شالوده ای از کاربرد تکنولوژی، ارتباطات، مفاهیم روانشناختی حرفه ای و آکادمیک بر اساس معیارها و استانداردهای معمول است که بنا به اهداف، نیازها و واقعیت های موجود جوامع شکل خاصی به خود میگیرد
تجارب زیسته معلمان از نحوه اجرای طرح های درس پژوهی و اقدام پژوهی در مدارس ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی این پژوهش، فهم تجربه زیسته معلمان از نحوه اجرای طرح های درس پژوهی و اقدام پژوهی و فرصت ها و چالش های آن می باشد. برای این منظور از روش پژوهش پدیدارشناسی استفاده شد. 19 تن از معلمان منتخب استانی یا کشوری این دو طرح در مدارس ابتدایی شهر مشهد به عنوان مطلعان کلیدی با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساخت یافته استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، طرح های درس پژوهی و اقدام پژوهی طی یک فرایند رسمی و نظام مند از بالا به پایین از طریق بخشنامه ها و شیوه نامه های آموزشی به مدارس ابلاغ شده و معلمان تحت نظارت و حمایت مدیر مدرسه طی یک برنامه زمانی معین، اقدام به اجرای آن نموده و نتایج ارزیابی آن در قالب یک جشنواره اعلام می شود. معلمان اغلب باانگیزه های درونی و بیرونی متفاوت در چنین طرح های شرکت می نمایند. مهم ترین فرصت های قابل بهره برداری از این دو طرح عبارت اند از: خلق روش های تدریس نو، تجربه گردانی و اشتراک دانش معلمان، بهبود تدریس، پرورش توان پژوهشگری، توسعه حرفه ای و رشد اخلاقی معلمان، و بهبود یادگیری دانش آموزان. از مهم ترین چالش های آن نیز می توان به تعدد قوانین اداری، ضعف داوری و بازخورد نتایج، عدم استفاده از نتایج پژوهش ها، ضعف برنامه های توانمندسازی معلمان، اثرات منفی ماهیت جشنواره ای طرح ها، عدم حمایت مالی، کمبود زمان، تنوع طرح ها و فرسودگی معلمان و عدم تناسب تقدیرها با میزان سختی کار اشاره نمود. چنین به نظر می رسد اجرای این طرح ها به عنوان فرصتهای یادگیری حرفه ای معلمان به شدت نیازمند همراهی و حمایت مدیران در مراتب مختلف آموزش و پرورش به ویژه مدیران مدارس می باشد.
رهیافتی پدیدارشناسانه به آموزش مجازی در نظام آموزش و پرورش: فرصت ها، چالش ها و راهکارها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
آموزش مجازی اشاره به رویکردی برای آموزش و یادگیری دارد که از فنّاوری های اطلاعات و ارتباطات جهت برقراری ارتباط و همکاری در یک محیط آموزشی استفاده می کند. مطالعه حاضر با هدف شناسایی فرصت ها و چالش های آموزش مجازی انجام شد. طرح پژوهش کیفی و از نوع رویکرد پدیدارشناسی بود. شرکت کنندگان شامل 18 نفر از معلمان، مدیران و کارشناسان فنّاوری مشغول به کار در آموزش و پرورش استان لرستان بودند که با روش نمونه گیری هدفمند در سال تحصیلی 1400-1399 انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری و با استفاده از روش کلایزی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. صحت و دقت داده ها از طریق روش های همسوسازی، بازبینی توسط همکاران و اعتباریابی پاسخ دهنده به دست آمد. نتایج نشان داد که 10 مضمون اصلی و 26 مضمون فرعی شناسایی شدند. افزایش اثربخشی و کیفیت آموزش، انعطاف پذیری و گسترش فرصت های آموزش، بهبود تعامل و برقراری ارتباط و صرفه جویی اقتصادی به عنوان مهم ترین فرصت های آموزش مجازی طبقه بندی شدند. همچنین، کلیدی ترین مضمون های چالش های آموزش مجازی، دربرگیرنده مسائل مربوط به دانش آموزان، معلمان، ارائه محتوا و کیفیت آموزش، فرهنگ، زیرساخت و فنّاوری و تعامل اجتماعی بودند. به طور کلی، این مطالعه امکان درک عمیق فرصت ها و چالش های آموزش مجازی در نظام آموزش و پرورش ایران را فراهم می کند.
تهدید ها و فرصت های بین المللی شدن و بومی سازی برنامه های درسی در نظام آموزشی ایران در دو دهه اخیر و ارائه راهکار های پیشنهادی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نوآوری های آموزشی سال ۲۱ بهار ۱۴۰۱ شماره ۸۱
47 - 70
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف بررسی تهدید ها و فرصت های بین المللی شدن و بومی سازی برنامه های درسی در نظام آموزشی ایران در دو دهه اخیر و ارائه راهکار های پیشنهادی انجام شده است. روش پژوهش سنتزپژوهی و طبق شش مرحله ایِ روبرتسون است و جامعه پژوهش شامل کلیه مقالات علمی معتبر درزمینه بین المللی شدن و بومی سازی برنامه درسی در نظام آموزشی ایران در دو دهه اخیر می شود. روش نمونه گیریِ آن هدفمند و ابزار جمع آوری داده ها فهرست ساخته محقق است. در این پژوهش ابتدا نیاز مطالعاتی درزمینه تهدید ها و فرصت های بین المللی شدن و بومی سازی برنامه های درسی، در نظام آموزشی ایران، شناسایی شد. سپس منابع مرتبط با آن جست وجو شد. معیار مرتبط بودن منابعِ پژوهش اجرای آن ها در بازه زمانی سال های 1380 تا 1397 بود. داده های جمع آوری شده به صورت کدگذاری باز و محوری تحلیل شدند و در ادامه، یافته های پژوهش نیز در قالب پاسخ به سؤال هایِ پژوهش پردازش، تفسیر و جمع بندی شدند. طبق یافته های پژوهش، نظام آموزشی ایران در بین المللی شدن و بومی سازی برنامه درسی با تهدیدهای عمده ای مثل انعطاف نداشتن اهداف برنامه درسی، تمرکزگرایی، علم استعماری و تضاد ارزشی و همچنین فرصت هایی ازجمله شناخت فرهنگ ملل، ارج گذاری به میراث تمدن غرب، جذب استادان دارایِ مدارج علمی بین المللی و توجه به مبانی فلسفی اسلامی روبه رو بوده و همچنین برای تبدیل تهدیدها به فرصت راهکارهایی مثلِ یادگیری بیشتر زبان انگلیسی و گنجاندن حقوق بشر و دمکراسی در برنامه درسی ارائه کرده است.
فرصت ها و تهدیدهای ناشی از مجازی شدن تعاملات استاد و دانشجو در شرایط پاندمی کووید 19(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شیوع پاندمی کووید 19 به تغییر الگوی تعاملات استاد-دانشجو از حالات رویارویی به حالت مجازی منجر شده است. تغییر مذکور، فرصت ها و تهدیدهایی برای تعاملات ایجاد کرده که در تحقیق حاضر به این فرصت ها و تهدیدها پرداخته شد. روش به کاررفته در این تحقیق، کیفی از نوع پدیدارشناسی بود. ابزار تحقیق، مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته و مشاهده بود. جامعه آماری شامل اعضای هیئت علمی شهر تهران، در برخی از رشته های علوم انسانی مرتبط با موضوع بود که از این میان، بیست نفر به روش نمونه گیری هدفمند و با استفاده از راهبرد نمونه گیری گلوله برفی یا زنجیره ای انتخاب شدند. تجزیه و تجلیل یافته ها نشان داد تعاملات در فضای سایبر، به مثابه شمشیر دولبه ای است که هم فرصت آفرین و هم تهدیدزا است. فضای مذکور با ایجاد فرصت ها و امکانات تازه ای در زمینه مناسبات استاد-دانشجو فرصت آفرینی کرده است، از جمله افزایش حجم، سرعت و تنوع انتقال داده ها و ویژگی هایی مانند انعطاف پذیری مکانی و زمانی، سهولت تعامل، همکاری و مشارکت علمی، کاهش هزینه های برقراری تعاملات، حذف سلسله مراتب علمی و افزایش برابری، وسعت گستره مخاطبان، افزایش امکان شبکه سازی، افزایش فرصت های تعاملی جدید، و دریافت های علمی درون مرزی و برون مرزی. از طرفی، با چالش ها و تهدیدهایی از جمله مشکل دسترسی به منابع علمی الکترونیکی، نداشتن آمادگی مهارتی و ذهنی افراد در مواجهه با فضای سایبر، بازتولید شکاف دیجیتال و بی عدالتی آموزشی، کاهش اعتماد متقابل، امنیت و آزادی بیان، محدودیت شناخت دانشجویان خاص و مستعد، کاهش بازخوردگیری، پویایی و بلاغت تعامل، کاهش تعاملات غیررسمی و عاطفی، کاهش شور جمعی و انگیزه مشارکت، کاهش کنترل و نظارت، تأمل و تمرکز در کلاس درس، کاهش کیفیت، عمق، استمرار و انگیزه تعاملات و همکاری علمی و کاهش جامعه پذیری در زمینه مناسبات مذکور همراه بوده است. درنتیجه تعاملات مجازی باید به گونه ای مدیریت شوند تا ضمن استفاده از فرصت هایی که فضای مجازی ایجاد کرده است، چالش های استفاده از آن به حداقل برسد. پیشنهاد محقق، استفاده از الگوی ترکیبی از تعاملات مجازی و حضوری، به منظور مدیریت تعاملات استاد-دانشجو در دوره شیوع کووید 19 بود.
نقش مؤلفه های راهبردی گام دوم انقلاب در رسیدن به تمدن نوین اسلامی: چالش ها و فرصت های پیش رو(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
برای تحقق تمدن نوین اسلامی، باید به طور جامع و مانع ظرفیت های لازم ایجاد گردند و اقداماتی در جهت رفع چالش ها صورت گیرد. در این مسیر، مؤلفه های راهبردی بیانیه گام دوم انقلاب می تواند مورد بهره برداری قرار گیرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش مؤلفه های راهبردی در بیانیه گام دوم انقلاب به دنبال ارائه الگویی هدفمند و قابل اجرا جهت حرکت به سمت تمدن نوین اسلامی صورت گرفت. این بررسی با تأمل در مؤلفه های راهبردی حاصل از گام دوم انقلاب و با استفاده از منابع کتابخانه ای و با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. در پاسخ به این سؤال که نقش مؤلفه های راهبردی گام دوم انقلاب در رسیدن به تمدن نوین اسلامی: چالش ها و فرصت های پیش رو چیست؟ و رسالت دولت ها در نقش آفرینی مؤلفه های راهبردی چیست، این فرضیه مطرح گردید که مؤلفه های راهبردی حاصل شده از بیانیه گام دوم انقلاب ازجمله استقلال سیاسی و توجه به مردم؛ معنویت و اخلاق؛ استقلال اقتصادی و خصوصی سازی؛ علم و آموزش؛ عدالت و مبارزه با فساد؛ سبک زندگی اسلامی، مناسب ترین مسیر جهت طی کردن راه تمدن نوین اسلامی است، و دولت ها در عین تفاوت در برنامه و سیاست ها، بر این اصول تأکید کرده اند. موضوع قابل توجه در این پژوهش، اشاره به فرصت ها و چالش های موجود جمهوری اسلامی ایران در این راه است، که توجه به فرصت ها می تواند تمدن سازی را تسریع بخشد و درعین حال عدم توجه به چالش ها و محدودیت های موجود می تواند مسیر توسعه و پیشرفت و درنهایت رسیدن به تمدن نوین اسلامی را سخت و حتی ناممکن سازد.
شناسایی و تحلیل فرصت ها و چالش های آموزش مجازی از منظر دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر، درصدد بررسی چالش ها و فرصت های آموزش مجازی از منظر دانشجویان کارشناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی است. در همین راستا، برای جمع آوری داده ها از روش کیفی و فن مصاحبه عمیق استفاده شد. مشارکت کنندگان این پژوهش، دانشجویان مقطع کارشناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی بودند که از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند. یافته های پژوهش نشان دهنده آن بود که چالش های آموزش مجازی از منظر دانشجویان، تحت پنج مقوله مشکلات فنی، آموزشی، مربوط به عملکرد استاد، دانشجو، کنشگری و تعامل قرار می گیرد. دانشجویان برای فرصت های آموزش مجازی، به نمونه هایی ازجمله: از بین رفتن هزینه رفت وآمد، کم شدن استرس ارائه درسی، صرفه جویی در زمان، آزادی و خارج شدن از چارچوب ها، امکان ضبط کلاس و استفاده از آن در زمان دیگر، جلوگیری از اپیدمی بیماری، از بین رفتن مشکلات خوابگاه برای خوابگاهی ها و بهینه شدن فراغت اشاره کردند. در بخش پیشنهادهای پژوهشی، به برخی از مهم ترین نمونه ها شامل: استفاده از اسکایپ به جای نرم افزار ادوبی کانکت، ارزشیابی دانشجویان براساس ترکیبی از فرایندهای عملی، فعالیت های کلاسی و ... در کنار امتحان، حضوری شدن درس های مهم تر و مجازی شدن درس های کم اهمیت تر، فراهم کردن بانک اطلاعاتی یا کتابخانه مجازی، الزام به روشن بودن وبکم ها در زمان امتحان برای جلوگیری از تقلب و استفاده از نرم افزارهای جانبی برای افزایش تعامل اشاره می شود.
چالش ها و فرصت های موجود در نظام آموزشی از دیدگاه معلمان مقطع ابتدایی شهر مرودشت در دوران همه گیری بیماری کووید-19 (پژوهشی آمیخته)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های برنامه درسی دوره دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱
179 - 205
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی چالش ها و فرصت های موجود در نظام آموزشی از دیدگاه معلمان مقطع ابتدایی شهر مرودشت (استان فارس) در سال تحصیلی 1400-1399 و در دوران همه گیری کووید-19 انجام شد. روش پژوهش آمیخته متوالی ناهمزمان اکتشافی (کیفی- کمّی) بود. از طریق مصاحبه با 10 معلم باتجربه (5 زن و 5 مرد) که از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند و توزیع پرسش نامه بین 135 نفر از معلمان مقطع ابتدایی (85 زن و 50 مرد)، اطلاعات و داده های کیفی و کمّی جمع آوری شد. شیوه جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی با استفاده از روش کدگذاری اشتروس و کوربین، شامل سه مرحله (باز، محوری و انتخابی) انجام شد. در بخش کمّی نیز پس از گردآوری داده ها با پرسش نامه محقق ساخته که از طریق نتایج مصاحبه اولیه، ساخته و روایی محتوایی و پایایی آن به تأیید رسیده بود، با روش آمار توصیفی (درصد و فراوانی) تحلیل داده ها انجام شد. بر اساس نتایج در بخش کیفی، چالش ها و فرصت های موجود در نظام آموزشی در سه سطح کلان، میانی و خُرد مطرح و طبقه بندی شدند. همچنین از نظر مشارکت کنندگان، شیوع کرونا فرصت هایی را در سطح کلان، میانی و خُرد به دنبال داشته است. نتایج در بخش کمّی نشان داد که در تمام گویه ها، درصد بالای توافق به گزینه های کاملاً موافق و موافق اختصاص دارد و این نشان می دهد که معلمان در بخش کمّی با دیدگاه مشارکت کنندگان در بخش کیفی هم نظر هستند و آنان هم موارد مذکور را به عنوان چالش ها و فرصت های مطرح شده قبول دارند.
جایگاه دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی ایران: (دولت های احمدی نژاد و روحانی)(مقاله علمی وزارت علوم)
دیپلماسی اقتصادی یکی از انواع دیپلماسی است که امروزه دارای جایگاه ویژه ای در سیاست خارجی کشورهاست. شرایط ویژه جمهوری اسلامی ایران مستلزم پی گیری یک دیپلماسی اقتصادی کارآمد است. دولت های بعد از انقلاب پس از جنگ به دنبال استفاده از ظرفیت های دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی بوده اند، اما در این راستا کارآمدی لازم را نداشته و با چالش های مختلفی روبرو بوده اند. سؤال اصلی پژوهش عبارت است از اینکه جایگاه دیپلماسی اقتصادی در دولت های نهم و یازدهم چگونه بوده است؟ در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی و داده های آماری درصدد بررسی جایگاه دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی ایران در دولت های نهم و یازدهم هستیم. از این رو به مطالعه اجمالی سیاست خارجی دولت های پس از انقلاب تا دولت روحانی پرداخته و سپس بصورت ویژه جایگاه دیپلماسی اقتصادی را در دوره مورد نظر مورد مطالعه قرار می دهیم. یافته ها حاکی از وجود چالش های ساختاری در دولت های متفاوت در زمینه کاربست این نوع دیپلماسی در عرصه سیاست خارجی است، با این وجود فرصت هایی نیز به دلیل ماهیت سیاست خارجی دولت روحانی فراهم شده که از رهگذر آن ایران می تواند دیپلماسی اقتصادی موفقی را اتخاذ نماید.
شناسایی فرصت ها و چالش های تأسیس یک مرکز اطلاع درمانی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
مدیریت سلامت دوره ۲۵ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۸۸)
۱۳۸-۱۱۹
مقدمه: اطلاع درمانی راهکاری ساده برای تسهیل دسترسی بیماران به اطلاعات سلامت است که می تواند به خود مراقبتی افراد یاری رساند. با توجه به اهمیتی که درمان و اطلاعات سلامت و درگیری افرادی با تخصص های متنوع در فرآیند اطلاع درمانی وجود دارد. لذا، هدف از پژوهش حاضر شناسایی فرصت ها و چالش های تأسیس یک مرکز اطلاع درمانی بود. روش ها: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است که به روش کیفی-توصیفی انجام شد. جامعه پژوهش، شامل بیماران و آن دسته از کتابداران و اطلاع رسانان پزشکی، پزشکان و مراقبان سلامت و روانشناسان بودند که تجربه کار اطلاع درمانی و تجویز اطلاعات سلامت را داشتند. نمونه گیری به صورت غیر تصادفی هدفمند و گلوله برفی انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات راهنمای مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. داده ها با استفاده از نرم افزار MAXQDA20 تحلیل شدند. یافته ها: تحلیل مصاحبه ها در ذیل مضمون «فرصت ها» منجر به شناسایی یک طبقه اصلی با عنوان «مزایای اطلاع درمانی» شامل چهار طبقه فرعی بیمار و خانواده، کادر درمان، نظام سلامت و کتابداران پزشکی بود. همچنین ذیل مضمون «چالش ها» نیز چهار طبقه اصلی موانع اطلاع درمانی، مشکلات مالی، پیاده سازی و اجرا شناسایی شد. نتیجه گیری: باوجود مزایای متعدد تأسیس یک مرکز اطلاع درمانی برای بیماران و خانواده آن ها، کادر درمان، روانشناسان و کتابداران پزشکی، موانعی نیز از طرف همین گروه ها و نظام سلامت وجود دارد که نیازمند بررسی و دقت بیشتر و یافتن راهکارهایی برای رفع این چالش ها و ایجاد بسترهای مناسب در جامعه و نظام سلامت برای پذیرش آن است. برای تأسیس چنین مرکزی لازم است با یک برنامه ریزی دقیق، ملاحظات همکاری بین گروهی و بین سازمانی هم در نظر گرفته شود.
استفاده از شبکه های اجتماعی برای کسب و کار در ایران: چالشها و فرصتها(مقاله علمی وزارت علوم)
هدف از این مقاله پژوهشی همانا شناسایی فرصت ها و چالش های استفاده از شبکه های اجتماعی در ایران است. روش پژوهش، روش ترکیبی است و جهت گردآوری داده ها ابتدا از طریق مصاحبه عمیق با خبرگان بازاریابی که به روش هدفمند انتخاب کردیم فرصتها و چالش ها را شناسایی کردیم، سپس جهت ارزیابی عوامل شناسایی شده، از طریق نمونه گیری گلوله برفی، نمونه ای از بین فعالان کسب وکار در رسانه های اجتماعی انتخاب و پرسشنامه ای را در میان آنها توزیع کردیم. نتایج حاصل از مصاحبه ها را با استفاده از نرم افزار مکس کیودی ای [i] 12 کدگذاری و تحلیل و داده های پرسشنامه را نیز با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس[ii] تحلیل و درنهایت در دو بخش فرصت ها و چالش ها دسته بندی کردیم. فرصت ها شامل تعامل و ایجاد ارتباط دوطرفه با مشتری، گستردگی شبکه های اجتماعی، بازاریابی دهان به دهان، بازاریابی پارتیزانی، برندینگ، عوامل اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و عوامل مرتبط با فن آوری و چالش ها نیز شامل عوامل سیاسی، کنترل ناپذیری پیام ها و محدودیت مخاطبین می باشد.
سیاست های حمایت از شبکه سازی با هدف توسعه علم و فناوری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست علم و فناوری سال یازدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) ویژه نامه جامع سیاست علم و فناوری
333 - 346
شبکه های همکاری به عنوان یکی از ابزارهای کارآمد برای مدیریت بهینه منابع، انتقال دانش بین عوامل، به اشتراک گذاری دارایی ها و کاهش ریسک های توسعه در عرصه اقتصاد، کسب وکار و دانش شناخته شده اند. تجربه جهانی نشانگر آن است که در حوزه هایی که رشد علم، فناوری و نوآوری با سرعت زیادی صورت می گیرد و منابع دانش به مقدار زیادی توزیع شده هستند، یک بنگاه یا سازمان به تنهایی تمام قابلیت ها و امکانات لازم برای معرفی نوآوری های اساسی به بازار را ندارد. در چنین شرایطی، شبکه ها می توانند به عنوان خاستگاه نوآوری عمل کنند. گرچه شبکه سازی رویکرد جدیدی در دنیا نیست اما با این وجود، در چند دهه اخیر توجه به شبکه ها و روابط درون آنها به شدت افزایش یافته است. دو الگوی متفاوت در دنیا برای شکل گیری اینگونه شبکه ها تجربه شده که در الگوی اول، شبکه ها به صورت خودجوش و غیررسمی (از پائین به بالا) و در الگوی دیگر شبکه ها به عنوان یک ابزار سیاستی و با مداخله یک نهاد (غالباً سیاست گذار) دولتی به صورت یک سازمان رسمی (از بالا به پائین) ایجاد شده اند. در این مقاله ابتدا ضمن معرفی شبکه و کارکردهای آن، خردمایه مداخلات دولتی در ایجاد این شبکه ها و استفاده از آنها به عنوان یک ابزار سیاستی برای پشتیبانی و توسعه علم و فناوری مورد بررسی قرار می گیرد.
استخدام دانش آموختگان خودی در دانشگاه: چالش یا فرصت؟(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست علم و فناوری سال دوازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۵)
91 - 104
منظور از جذب خودی ها، علاقه دانشگاه ها به جذب دانش آموختگان خود به عنوان عضو هیأت علمی گفته می شود و به عنوان یک مسئله در آموزش عالی از سابقه ای نسبتاً طولانی برخوردار است. این مقاله درصدد بود که با بررسی وضعیت دانشگاه های قدیمی کشور در زمینه جذب دانش آموختگان خودی و همچنین یکپارچه کردن پژوهش های موجود در این زمینه با تکیه بر روش ترکیب پژوهی کیفی به ارائه یک موضع فکری به اندیشمندان و سیاست گذاران آموزش عالی بپردازد. بر این اساس در آغاز پژوهشگران با جستجوی کلیدوا ژه های مرتبط با پدیده جذب دانش آموختگان خودی در هریک از پایگاه های اطلاعاتی، از مجموع 48 پژوهش به دست آمده، 29 پژوهش مرتبط را به عنوان نمونه و به صورت هدفمند جهت تحلیل انتخاب نمودند و در بخش دوم نیز چهار دانشگاه قدیمی کشور با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان نمونه برای تحلیل و بررسی انتخاب شدند. برای کنترل کیفیت داده های حاصل از بخش اول پژوهش از ابزار کاسپ استفاده شد و کدهای به دست آمده با استفاده از پایایی کدگذاران، یکدست و هماهنگ شدند. یافته های حاصل از بخش اول در هشت محور شامل چالش توسعه دانشگاهی، چالش توسعه حرفه ای، رشد تعصب دانشگاهی در جذب و استخدام، چالش توسعه ارتباطات فردی، چالش توسعه ارتباطات بین دانشگاهی، چالش توسعه ساختاری-فرهنگی دانشگاه، مزیت های ساختاری-فرهنگی و مزیت های اقتصادی دسته بندی شدند که بیانگر چالش ها و فرصت های پیرامون پدیده جذب دانش آموختگان خودی در دانشگاه هستند. یافته های حاصل از بخش دوم پژوهش نیز حاکی از میزان بالای جذب دانش آموختگان خودی در دانشگاه های قدیمی کشور بوده است.
درک زنان از موانع و تسهیل کننده های موفقیت: مطالعه ای داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در توسعه و سیاست دوره ۲۰ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳
501 - 527
حوزه های تخصصی:
با وجود افزایش چشمگیر زنان در آموزش عالی، شکاف درخور توجهی در فعالیت های اجتماعی اقتصادی زنان به عنوان مظاهر موفقیت در زندگی امروزین همچنان وجود دارد. هدف از مطالعه حاضر، فهم موانع و تسهیل کننده های موفقیت زنان است. در قالب مطالعه ای کیفی با رویکرد داده بنیاد با زنان 30 تا 40 ساله ساکن در شهر مشهد مصاحبه های نیمه ساختاریافته انجام شد. بر پایه نمونه گیری نظری و هدفمند، مصاحبه ها تا دست یابی به اشباع نظری ادامه یافت و درنهایت با 25 نفر مصاحبه شد. داده ها پس از انتقال به نرم افزار تحلیل کیفی مکس کیودی ای با شیوه کدگذاری داده بنیاد برساخت گرا تحلیل شد. یافته ها در قالب هشت مقوله بازنمایی شد که عبارت اند از: «جامعه پذیری تک بعدی و محدود سازی بیرونی»، «محدودیت چشم انداز شغلی»، «نبود حمایت مالی و خانوادگی»، «کمبود آموزش های مهارت محور»، «فشار نقش خانه داری»، «تمرکز بر توانمندی های شخصی»، «دسترسی به تحصیلات دانشگاهی» و «فرصت فضای مجازی». مقوله مرکزی با عنوان «محدودیت و دوگانگی نقش» نام گرفت. یافته ها حاکی از این است که نظام های درهم تنیده اجتماعی فرهنگی که هویت افراد را شکل می دهد زنان را درگیر چرخه ای از یادگیری در رابطه با تأثیرات نظام مند کرده است؛ به طوری که مشارکت کنندگان ساختارهای معناسازی مورد نیاز برای پالایش تأثیرات تبعیض آمیز را توسعه می دهند. می توان گفت که نظام اجتماعی توانسته فرصت های جدیدی برای زنان فراهم کند، اما وزن مؤلفه های اجتماعی جنسیتی همچنان بالاست و این فرصت ها تحقق پیدا نکرده اند.
تحلیل نوع نگرش ها به فرهنگ حجاب و عفاف در ورزش بانوان (مطالعه موردی: بانوان ورزشکار استان آذربایجان شرقی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۰ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲
197 - 214
حوزه های تخصصی:
مسئله حجاب و پوشش در ورزش به منزله پدیده ای بحث برانگیز و جنجالی در دنیای امروزی (به خصوص در میدان های المپیک و جهانی) مطرح است. مقاله حاضر به بررسی نوع نگرش بانوان ورزشکار به حجاب و عفاف در ورزش بانوان و همچنین به فرصت یا محدودیت حجاب و عفاف در امر ورزش می پردازد. این تحقیق به شیوه پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسش نامه انجام گرفته است. سیصد نفر از بانوان ورزشکار استان آذربایجان شرقی به روش نمونه گیری تصادفی تمام شمار به عنوان نمونه تحقیق انتخاب و برای سنجش نظر آنان درباره حجاب و عفاف و موضوعات مرتبط با آن از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها و تحلیل مسیر با نرم افزار AMOS 23 نشان داده شد. یافته ها نشان داد که ارتباط مثبت و معنا داری بین نوع نگرش ها به فرهنگ حجاب و عفاف در ورزش بانوان با فرصت ها و محدودیت های حجاب و عفاف در ورزش وجود دارد. نتیجه حاصل از این تحقیق نشان می دهد که بیشتر افراد شرکت کننده در ورزش نه تنها حجاب را مانع از ورزش نمی دانند، بلکه آن را فرصتی برای شکوفایی خود می دانند. همچنین فرهنگ سازی و آموزش مردم از پیشنهادهای مهم آنان به دست اندرکاران اقتصادی و فرهنگی، اعم از حوزه ها، دانشگاه ها و...، برای رسیدن به هدف مورد نظر است.
واکاوی فرصت ها و تهدیدهای موجود در روند قانون گذاری فناوری بلاک چین و رمزارزینه ها در ایران مبتنی بر مدل PEST
منبع:
اقتصاد دفاع و توسعه پایدار سال ۵ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۷
133 - 158
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر، با هدف شناسایی و رتبه بندی مهم ترین فرصت ها و تهدیدهای موجود در روند قانون گذاری بلاک چین و رمزارزینه ها در کشور ایران و ارائه یک چارچوب قانون گذاری پیشنهادی بر اساس مدل PEST صورت پذیرفته است. این تحقیق از جهت هدف، کاربردی و به لحاظ نحوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. جهت گردآوری داده ها و تحلیل مطالعات، به واکاوی مدارک، مقالات، کتب و همچنین بررسی نظرات نخبگان و صاحب نظران امر، پرداخته شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل صاحب نظران و اساتید مربوط به رشته های مهندسی فناوری اطلاعات، اقتصاد، مدیریت و کارآفرینی از دانشگاه تهران، دانشگاه پیام نور، دانشگاه شهید چمران اهواز و دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی می باشد. لازم به ذکر است که تعداد نمونه آماری با رعایت تناسب، 15 نفر انتخاب شد. در راستای تبیین فرصت ها و تهدیدهای این تکنولوژی نوظهور، در مجموع 22 عامل (11 عامل فرصت و 11 عامل تهدید) اثرگذار بر آن، استخراج گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه نیمه ساختار یافته می باشد که روایی و پایایی آن، با ارزیابی اسناد، مدارک و مطالعه ادبیات پیشینه و همچنین با استفاده از نظر متخصصان و نخبگان، تایید شد. بر اساس یافته های تحقیق حاضر و با بررسی نظرات نخبگان و صاحب نظران امر، مهم ترین فرصت های فرا روی قانون گذاری بلاک چین و رمزارزینه ها در ایران بر اساس مدل PEST به ترتیب اولویت بندی، فرصت های اقتصادی، فرصت های سیاسی-حقوقی، فرصت های تکنولوژیکی و فرصت های اجتماعی-فرهنگی می باشند. همچنین به ترتیب اولویت بندی، تهدیدهای اقتصادی، تهدیدهای سیاسی-حقوقی، تهدیدهای اجتماعی-فرهنگی و تهدیدهای تکنولوژیکی، مهم ترین تهدیدهای پیش روی قانون گذاری فناوری بلاک چین و رمزارزینه ها در ایران می باشند.
واکاوی فرصت ها و تهدیدات پست مدرنیسم از منظر اخلاق و ارزش های دینی با تاکید دلالت ها برای مدیران آموزشی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در تفکرات پست مدرن فراروایت ها نفی می شوند و هیچ گونه حقیقت ازلی و ابدی وجود ندارد که به مثابه آن یک آرمان بر زندگانی بشر حکم کند. آن ها اخلاق را نسبی می دانند و معتقدند تمام ارزش ها از جمله ارزش های دینی محصول انسان روشنفکر است و واژه هایی نظیر حقیقت را باید کنار گذاشت. در تئوری نوین (مدرن) تاکید برتاثیرات رهبری و مطالعه جایگاه قانونی رهبر در بوروکراسی مد نظر است، اما در فرانوین تمرکز بر چگونگی فرایند رهبری است. در سازمانهای آموزشی عصر پست مدرنیسم، تمرکز بر توانمند سازی نیروی انسانی است. هدف از انجام این پژوهش واکاوی فرصت ها و تهدیدات پست مدرنیسم از منظر اخلاق و ارزش های دینی با تاکید بر دلالتها برای مدیران آموزشی است .روش به کار رفته در این پژوهش نظری رویکرد کیفی تحلیلی – انتقادی و استفاده از روش نظام مقوله ای استقرایی است .دین و ارزش های دینی و اخلاقی و بازگشت به امور ثابت می تواند عامل مهم برای رهایی پست مدرن از این مشکلات باشد. در سازمانهای آمورشی، معلمان در انگیزه دهی، تسهیل جریان یادگیری، و تسهیل خلاقیت دانش آموزان نقش اساسی دارند .پست مدرنیسم، با داشتن دو ابزار شالوده شکنی و نظری پردازی خود انعکاسی و بنابراین با به چالش کشاندن چگونگی برنامه درسی مدرنیسم، بر تنوع رشته های درسی، توجه به برابری و تفاوتها، بازتولید قدرت مسلط بر جامعه و تأثیر فناوریهای نوین در برنامه درسی تأکید می کند که پاسخگوی نیازهای فراگیران در عصر کنونی (پست مدرنیسم) بشمار می آیند.وظایف اخلاقی انسان ها در پیشگاه خداوند تغییر ناپذیر هستند و در حالی تکلیف محسوب می شوند شاید انسان های روشنفکر عصر پست مدرن این ایراد را وارد نمایند که این تکالیف سخت و سنگین و اجرای آن برای انسان غیر ممکن است اما باید اشاره کرد که خداوند بر اساس توانایی انسان ها برای آن ها تکلیف معین می کند. رهبری برای رویارویی با سازمانهای پسانوگرا و افراد جدید نیازمند تحمل متغیر است. تنوع و خلاقیت در زیردستان باید توسط رهبران سازمانها پرورش یابد. علتهای چندگانه، تفکر ارزشی و زیباشناسانه و واقعیتهای سازنده بایستی مورد پذیرش و مبنای تصمیم گیری قرار گیرند.
فرصت ها و آسیب های فضای مجازی
منبع:
انگاره های نو در تحقیقات آموزشی سال دوم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲
91 - 113
حوزه های تخصصی:
هدف :فضای مجازی اینترنت ، نسل جدیدی از فضای روابط اجتماعی است و با توجه به اینکه عمر چندانی ندارد ،توانسته است به خوبی در زندگی مردم جا باز کند. فضای مجازی با داشتن خصوصیات دیجیتالی بودن ، حافظه مجازی ، تعاملی بودن ، غیر مرکزی بودن از سایر رسانه ها متمایز است.هدف از انجام این تحقیق شناسایی فرصت ها و تهدیدهای فضای مجازی و راهکارهایی برای کم شدن آسیب هاست. روش : این تحقیق از نوع تحقیقات بنیادی نظری و روش اجرای آن به صورت مطالعات کتابخانه ای و تحلیلی و توصیفی است. یافته ها :یافته های این تحقیق نشان می دهد که فضای مجازی و شبکه اجتماعی که بخش عمده ای کاربر دارد با تمام قابلیت ها یی که دارد، همانند سایر دستاوردهای بشر آثار و پیامدهای مثبت و منفی نیز به همراه دارد. فرصت هایی در حوزه آموزش ، الکترونیک ، برقراری عدالت و برابری ، سرگرمی ، توانمند سازی ، انعطاف پذیری وقت ، فضای نامحدود،و... را داراست. علاوه بر این آسیب هایی از جمله :آسیب های فردی ، خانوادگی ، تحصیلی ، شخصیتی ، هویتی ، شکاف بین نسلی و اعتیاد را برای کاربران داراست.برای پیشگیری از این آسیب ها و تبدیل آن به فرصت ها راهکارهایی نیز ارائه شده است مثل :آگاهی سواد رسانه افراد و والدین ، گنجاندن آموزش فضای مجازی در کتاب های درسی ، استفاده از تلویزیون و رسانه های دیگر برای آموزش فضای مجازی و نشان دادن آسیب ها و فرصت های آن در قالب فیلم و برنامه کودک ، همکاری نهاد های آموزش و پرورش و پلیس سایبری با هم و... نتیجه گیری :فناوری های ارتباطی جدید آمیزه ای از فرصت ها و تهدید ها هستند و بسته به میزان بستر سازی فرهنگی و سرمایه گذاری جوامع در این جهت می توان از میزان تهدیدها کاست و بر میزان فرصت های آن افزود.
فرصت ها و تهدیدهای دیپلماسی مجازی جمهوری اسلامی ایران در عصر دو فضایی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست خارجی سال ۳۳ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۱۳۱)
31 - 60
حوزه های تخصصی:
توسعه روزافزون فناوری اطلاعات و ارتباطات، موجب تحولات چشمگیری در زندگی بشر شده و پیوند فضای فیزیکی و فضای مجازی، "جهان دو فضایی" را خلق کرده است. روابط خارجی کشورها نیز به تبع آن متأثر شده و "دیپلماسی مجازی" به مفهوم اِعمالِ سیاست خارجی در فضای مجازی، در دستور کار قرارگرفته است. کنشگریِ فعال به منظور تأمین منافع ملی در این عرصه جدید، نیازمند شناخت ماهیت، کارکرد، فرصت ها، تهدیدها و قواعد حاکم بر فضای مجازی و کسب آمادگی لازم است. این مقاله درصدد تبیین فرصت ها و تهدیدهای دیپلماسی مجازی ایران می باشد و از نظر هدف، کاربردی بوده و روش پژوهشِ آن آمیخته است. یافته های تحقیق نشان می دهد که عمده فرصت ها شامل تسهیل تعامل با طیف وسیع مخاطبین، تسریع در انجام امور دیپلماتیک، تسهیل و تسریع در ارائه خدمات کنسولی و ارتباط با ایرانیان خارج از کشور، افزایش قدرت نرم، کاهش هزینه ها، تسهیل رصد و گزارش دهی تحولات بین المللی، مقابله با ایران هراسی و شیعه هراسی، طرح ایده ها و آرمان ها در گستره ای جهانی و نقش آفرینی در شکل دهی به هنجارها و نهادهای ذیربط بین المللی است. متناظر با فرصت ها، عمده چالش ها و تهدیدهای دیپلماسی عصر دو فضایی مشتمل بر اقدامات مخرب گروه های افراطی، تروریست و مجرمان بین المللی؛ کاهش هزینه های رقبا؛ تهدید زیرساخت ها، تأسیسات و اطلاعات حیاتی کشور؛ هجمه به مشروعیت و کارآمدی نظام؛ تفوق نظام سلطه بر مدیریت زیرساخت، فناوری و محتوای فضای مجازی در سطح بین المللی است.
فرصت ها و چالش های سکونتگاه های غیررسمی شهر ساوه با استفاده از مدل سوات (SWOT)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اقتصاد شهری سال ۶ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱
115 - 126
حوزه های تخصصی:
در شهر معاصر ایرانی، به خصوص کلان شهرها و شهرهای صنعتی که جاذبه های بیشتری برای جذب جمعیت دارند، شاهد شکل گیری وسیع تر سکونتگاه های غیررسمی هستیم. در خصوص تعداد سکنه این نواحی در زمان حاضر براساس آمارهای رسمی حداقل 13 میلیون و با احتساب بافت های ناکارآمد شهری (شامل بافت های فرسوده، مرکزی شهرها و روستاهای ادغام شده در بافت های شهری) 22 تا 25 میلیون نفر ساکن هستند. این مسئله در گزارش رصد شورای اجتماعی در صدر و در مصاحبه رئیس سازمان بهزیستی کشور در خرداد 1401 با خبرگزاری ایسنا بیان شده که «حاشیه نشینی یکی از پنج مسئله مهم و اساسی کشور است». حاشیه نشینی معلول عوامل و شرایط متعددی است که اغلب از شهری به شهر دیگر، برخی علل و عوامل پررنگ تر یا کم اثرتر هستند. در این بین، شهرهای صنعتی ایران مانند ساوه، اراک، قزوین و اصفهان به دلیل نیاز به نیروی کار فراوان و عموماً غیرماهر در مقایسه با شهرهای هم اندازه با چالش های بیشتری در این زمینه مواجه اند. به گفته بیشتر مسئولان شهر ساوه، حاشیه نشینی در این شهر به دلیل مهاجرپذیری شدید شهر که ناشی از صنعتی بودن ساوه، موقعیت مواصلاتی خاص و ... است، در سال های اخیر روند افزایشی سریع را تجربه کرده است. در این بررسی از روش های مختلف ازجمله مشاهده، اسنادی و مصاحبه های عمیق با اطلاع رسانان کلیدی با استفاده از مدل swot بهره برده شد. داده های به دست آمده نشان می دهند طی دهه های اخیر جمعیت شهر ساوه به صورت مستمر درحال رشد بوده و سهم مهمی از این رشد متعلق به مناطق اسکان غیررسمی بوده است؛ به طوری که این شکل از سکونت به صورت نعل اسبی شهر را در محاصره خود در آورده است و جمعیتی بیش از 70 هزار نفر، یک سوم مساحت شهر را در قالب 22 محله حاشیه تشکیل می دهند. از چهار بعد نهادی، تاریخی، طبیعی و انسانی در این مناطق، فرصت های درخور توجه برای بازآفرینی شهری و اجرای پروژه های محرک توسعه یا پرچم مانند مجموعه عمارت حاکم به صورت بالفعل یا موزه انار در عباس آباد به صورت بالقوه وجود دارند. در عین حال، تهدیدها و چالش های بسیاری (مسکن، بهداشت محیط، فقر و ...) نیز در این مناطق برای دستیابی به شهر قابل زیست و با شاخص های پایدار وجود دارند.