صحنه جنگ

ماهیت جنگ همواره در حال تغییر و تحول بوده و سرعت این تغییر در عصر حاضر از هر زمان دیگری بیشتر بوده است و با گذر زمان و پیشرفت فناوری صحنه های جنگ پیچیده تر و گسترده تر می گردند؛ همین تغییرات نیاز به مطالعه در خصوص جنگ های آینده و توانمندی های مقابله با آن را مخصوصاً در حوزه فرماندهی ضروری تر می نماید. هدف این تحقیق تبیین و ارائه ابعاد و مولفه های الگوی توانمندسازی عمومی فرماندهی در صحنه جنگ های آینده جمهوری اسلامی ایران است. این تحقیق از حیث جهت گیری کاربردی و حیث هدف توصیفی - اکتشافی و از نوع ترکیبی (کیفی- کمی) می باشد. ابتدا به روش تحلیل محتوا و با مطالعه پیشینه و ادبیات نظری و مصاحبه با خبرگان، و کدگذاری باز، توانمندسازهای فرماندهی در صحنه جنگ های آینده شناسایی و سپس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و تحلیل عاملی اکتشافی، شاخص هایی که بار عاملی مورد قبول را داشته اند، تعیین شدند؛ سپس مقوله بندی و کدگذاری محوری شاخص های دسته بندی شده با استفاده از نظر خبرگان انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل اساتید و دانش آموختگان دانشگاه عالی دفاع ملی به تعداد 199 نفر بوده و تعداد نمونه با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 85 نفر برآورد شده است. در نتیجه تحقیق چهار بعد اصلی اثرگذار بر توانمندسازی عمومی فرماندهی در صحنه جنگ های آینده شامل تحلیل راهبردی(با هفت شاخص)، دانش و مهارت راهبردی(با سه شاخص)، بصیرت فرماندهی ( با سه شاخص)، تصمیم گیری راهبردی (با دو شاخص) ارائه گردیده است.

تحقیق حاضر با هدف پاسخگویی به این سوال اساسی صورت گرفته است چه رابطه ای بین دفاع و امنیت ملی با فن آوری های نوظهور اطلاعاتی و ارتباطی وجود دارد؟ این تحقیق بر مبنای دستاورد تحقیق، از نوع کاربردی، بر مبنای اهداف و ماهیت تحقیق، از نوع موردی- زمینه ای و بر مبنای داده ها از نوع توصیفی به روش snow ball انجام شده است. در این تحقیق متغیرهای اصلی موثر بر رابطه دفاع و امنیت ملی و فن آوری های نوظهور اطلاعاتی و ارتباطی در این حوزه شناسایی شد و پس از تایید جامعه آماریِ تحقیق، در فرآیند تدوین رابطه دفاع و امنیت ملی و فن آوری های نوظهور اطلاعاتی و ارتباطی، مورد استفاده قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش 100 نفر و جامعه نمونه 55 نفر از متخصصین صاحب نظران، تصمیم سازان و تصمیم گیران و اساتید دانشگاه های نظامی جمهوری اسلامی ایران هستند که به روش کتابخانه ای و میدانی و با استفاده از ابزارهای پرسشنامه و مصاحبه و سایت های اینترنتی داده های لازم جمع آوری شدند. داده های تحقیق با استفاده از شیوه های آماری مفهومی و شیوه توصیفی - استنباطی و نرم افزار spss و آزمون خی دو - مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحقیق مؤید آن است که: بین فناوری های نوظهور اطلاعاتی و ارتباطاتی با دفاع و امنیت ملی رابطه معنا داری وجود دارد.

تجربیات جنگ های اخیر نشان داده است که شبکه های فرماندهی و کنترل منسجم و هوشمند به عنوان اصلی ترین رکن فرماندهی و اداره صحنه نبرد است. بنابراین این پژوهش با هدف تعیین مؤلفه ها و ویژگی های فرماندهی و کنترل هوشمند در صحنه نبرد انجام شد. روش تحقیق با رویکرد کیفی با استفاده از روش توصیفی، تحلیلی و نوع تحقیق کاربردی است. نوع تجزیه وتحلیل بکار رفته در این تحقیق با استفاده از آمار ناپارامتریک استنباطی (تحلیل بار عاملی از طریق لیزرل در نرم افزار SPSS ) و توصیفی (فراوانی و میانگین) بود. نتایج تحقیق نشان داد که فرماندهی و کنترل هوشمند در صحنه نبرد به ترتیب شامل چهار مؤلفه است که عبارت اند از: 1) تصمیم گیری با پنج ویژگی 2) اقدام با سه ویژگی 3) مشاهده با هشت ویژگی 4) توجیه با چهار ویژگی.