پارادایمی

با توجه به تهدیدات موجود علیه منافع جمهوری اسلامی ایران، اقدام انفعالی و عدم برنامه ریزی برای آینده و آینده پژوهی در این حوزه بسیار خطرناک و غیرمنطقی می باشد و این شیوه تفکر باعث بُروز مشکلاتی همچون ایجاد موانع جدی در مسیر ساخت فرهنگ سازمانی منعطف و منطبق با آینده، پرداختن صرف به مطلوب ها، عدم شناسایی نیازهای آینده و عقب ماندن از دشمنان و رقبا می گردد. بنابراین نیازمند الگوی تهدیدات صحنه نبردهای آینده می باشد. در این تحقیق که رویکرد کیفی و کمی دارد. بر اساس تئوری داده بنیاد، جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه و بررسی اسناد و مدارک مرتبط و نظریه پردازی بر اساس رویکرد نظام مند در سه گام اص لی کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی انجام شده و جامعه آن در بخش مصاحبه با 12 نفر از خبرگان صورت گرفت و از نتایج آن ها به همراه داده های جمع آوری شده در تحلیل محتوا اسنادی استفاده گردید. یافته های حاصل در قالب بعد یا مقوله و 6 مضمون یا قضیه سازمان دهی شده و جایگاه و روابط هر یک از این مضامین در قالب مدل پارادایم مشخص و شش قضیه مرتبط استخراج شده اند. سپس به منظور ارزیابی اعتبار و تأیید مدل، پیمایش با استفاده از ابزار پرسشنامه، تعداد 84 پرسشنامه برای خبرگان و متخصصان در دسترس حوزه های مرتبط ارسال شده که از این تعداد، 43 پرسشنامه تکمیل و تحویل شد که از این تعداد، 37 پرسشنامه قابل استفاده بودند. مضامین 6 گانه شامل عوامل روانی به تهدیدات-عوامل اجتماعی و فرهنگی به تهدیدات -عوامل اقتصادی به تهدیدات -عوامل نظامی به تهدیدات - شرایط علی، رژیم آمریکا به عنوان بزرگ ترین تهدید منطقه رژیم های استکباری به عنوان بزرگ ترین تهدید جهان-تروریسم دولتی با محوریت رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی- بستر و زمینه ساز؛ که در این تحقیق استراتژی های تعامل و کنش صورت پذیرفت که درنهایت به پیامد منجر شود. بر این اساس، الگوی تهدیدات تحقیق کیفی بر اساس روش داده بنیاد و مدل پارادایمی ارائه شده است.

مفهوم «امنیت ملی» نظیر بسیاری دیگر از مفاهیم رشته روابط بین الملل دچار «شیفت پارادایمی» شده است. امروزه مفهوم «امنیت ملی» که در فضای دو قطبی پس از آغاز جنگ سرد در سال 1945 شکل گرفت، معنای سابق خود را از دست داده است. اگر در گذشته هدف امنیت ملی نبود جنگ بود، امروزه این معنای سلبی جای خود را به یک معنای ایجابی از امنیت ملی داده است که در آن علاوه بر نبود جنگ، امنیت ملی باید بتواند مولفه ها و پارامترهایی نظیر رهایی مردم از فقر، سرکوب، ساختارهای سرکوب گر اقتصادی، نبود توسعه، عدم رفاه و آموزش ضعیف را محقق نماید. هدف اصلی این پژوهش، بررسی مولفه های نظری و عمل شناختی (یا کردار شناختی) «امنیت ملی» در قرن بیست و یک می باشد. در این راستا، تلاش می شود تا مهم ترین داده های کتاب خانه ای و وب محور به روش گلچین گرایی تحلیلی (AE) مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور مفروضه ها، بینش ها و متغیرهای گزینشی از رئالیسم تدافعی، مکتب ولز یا ابریستویث (رئالیسم رهایی بخش)، مکتب پاریس (IPS)، مکتب کپنهاگ (CS)، پسا ساختارگرایی (PS) و نظریه جامعه مخاطره آمیز «اولریش بک» انتخاب و مورد بهره برداری قرار می گیرد تا بتواند از عهده تحلیل مولفه های نظری و عمل شناختی «امنیت ملی» در قرن بیست و یک برآید. این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش اصلی که «حوزه امنیت ملی در قرن بیست و یک دارای چه مولفه ها و مشخصه هایی می باشد؟»، فرضیه خود را در چهارده مولفه ارائه می دهد.