ناراستگویی

هدف: هدف پژوهش حاضر اثبات جنبه نامطلوب و مضرّ خلاقیت با این مفروضه بود که افراد خلاق این توانایی را دارند که رفتارهای غیراخلاقی خود را توجیه پیدا کنند، بنابراین بیشتر میتوانند خود را متقاعد سارند که مرتکب رفتارهای غیراخلاقی شوند. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری کلیه دانشجویان کارشناسی دانشگاه پیام نور قم بهتعداد 8100 نفر بود که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی چندمرحلهای 165 دانشجوی مرد انتخاب شدند و به دو شکل در یک دوراهی اخلاقی برای انتخاب بین نفع شخصی و خودپنداره اخلاقی قرار گرفتند بهگونهای که توجیه رفتار غیراخلاقی در گروه توجیهپذیر آسان و در گروه توجیهناپذیر دشوار بود. ابزار پژوهش آزمون خلاقیت « ناراستگویی » عابدی ( 1372 ) و آزمون ریون پیشرفته بود و تحلیل دادهها با رگرسیون تعدیلشونده انجام شد. یافتهها: نتایج نشان داد خلاقیت حتّی پس از کنترل آماری هوش، ناراستگویی را میتواند پیشبینی کند، و این پیشبینی در گروه توجیهناپذیر بسیار قویتر از گروه توجیهپذیر است. نتیجهگیری: خلاقیت دارای جنبههای منفی و مضر نیز هست که باید به آنها نیز توجه و با برنامه ریزی و آموزش به سمت مثبت سوق داده شود.

هدف پژوهش حاضر وارسی یک جنبۀ نامطلوب و مضر خلاقیت بود. فرض بر آن بود افراد خلاق این توانایی را دارند که راه هایی خلاقانه برای توجیه رفتارهای غیراخلاقی خود پیدا کنند و بنابراین بیشتر می توانند خود را به ارتکاب رفتارهای غیراخلاقی متقاعد کنند. با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی چندمرحله ای، 165 دانشجوی کارشناسی (66 مرد،99 زن) انتخاب شدند و به آزمون خلاقیت عابدی (1372) و ماتریس های پیشروندۀ ریون (1995) پاسخ دادند. سپس به دو شکل در یک معمای اخلاقی قرار داده شدند: توجیه رفتار غیراخلاقی (ناراستگویی) در گروه توجیه پذیر، آسان و در گروه توجیه ناپذیر، دشوار بود. نتایج تحلیل رگرسیون تعدیل شونده نشان دادند مطابق با فرضیه های پژوهش، خلاقیت حتی پس از کنترل هوش، ناراستگویی را پیش بینی می کند و این پیش بینی در گروه توجیه ناپذیر بسیار قوی تر از گروه توجیه پذیر است. براساس یافته های پژوهش حاضر می توان دریافت خلاقیت افزون بر جنبه های مثبت دارای جنبه های منفی نیز هست.