بنگاه مادر

در این مقاله، به بررسی شیوه های مادری و رابطه آن با درک بنگاه مادراز کسب و کارها و با شناسایی و دسته بندی عوامل محیطی بنگاه مادر و استفاده از مفاهیم و ادبیات رایج هوشمندی رقابتی، به توسعه و تقویت درک مادری پرداخته و مفهوم نوین هوشمندی مادری مطرح می شود. هدف این پژوهش آزمودن تاثیر هوشمندی مادری و ابعاد سه گانه آن بر شیوه تعاملی مادر با کسب و کارها است. جامعه آماری این پژوهش شامل مدیران و کارشناسانشرکت های هولدینگ محض ایرانی می باشد. به منظور سنجش پایایی و روایی سازه سوالات به ترتیب از ضریب آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. نتایج آزمون نشان داد که سوالات از پایایی و روایی لازم برخوردار هستند. برای تحلیل داده های پرسشنامه از ضریب همبستگی پیرسون و ضریب همبستگی جزئی استفاده شد که نشان می دهد همه ابعاد هوشمندی، رابطه معناداری با شیوه مادری دارند، ضمن این که تاثیر نوع صنعت بر رابطه میان هوشمندی و شیوه مادری تایید نشد.  

امروزه بنگاه های مادر نقش بسزایی در اقتصاد کشورها ایفا می نمایند. یکی از ویژگی های متمایز این نوع از سازمان ها، سبدی از کسب وکارها متنوع است که توسط ستاد مرکزی هدایت، هماهنگ و مدیریت می شوند. هدف غایی هر ستاد مرکزی ای باید خلق ارزش در کسب وکارهای زیرمجموعه باشد. حال پرسش اساسی این است که ستاد مرکزی برای خلق ارزش چه نقش هایی را ایفا و چه مداخلاتی را باید در کسب وکارهای تابعه به انجام رساند. هدف از تحقیق حاضر، تعیین و شناسایی مداخلات و نقش های ستاد مرکزی در کسب وکارهای تابعه و عوامل موقعیتی تاثیرگذار بر آن ها می باشد. روش در این تحقیق مرور نظام مند میباشد که بر این اساس 31 مقاله مربوط به بنگاه مادر از میان آثار انتشاریافته در بین سال های 1962 الی 2017 از دو پایگاه داده EBSCO و Web of Sience استخراج شده و پس از طی کردن فرآیند غربال گری با استفاده از روش کدگذاری رسمی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. بررسی مقالات مربوطه علاوه بر آن که 3 نقش و 23 مداخله اصلی برای ستادهای مرکزی تعیین نمود، 2 گروه از عوامل موقعیتی تاثیر گذار بر نحوه ایفای نقش ها و انجام مداخلات ستاد مرکزی شامل «ویژگی کسب وکار» و «ویژگی ستادمرکزی» را مشخص نمود. در بین نقش هایی که ستاد مرکزی در قبال کسب وکارهای تابعه ایفا می نماید، تمامی آن ها در راستای خلق ارزش نمی باشد و گاهی اوقات مداخلات آن ها تنها جلوی تخریب ارزش را می گیرند (نقش پیشگیرنده یا حداقلی) و در برخی از موارد ستاد مرکزی عامل «تخریب ارزش» در واحدهای کسب وکار می شود.

با توجه به نقش کلیدی بنگاه های مادر در هدایت کسب وکارهای تابعه و حجم عظیم سرمایه های تحت مدیریت، اشراف بر تحولات محیط بیرونی در کنار درک کافی از کسب وکارهای تابعه نقش تعیین کننده ای در موفقیت کلی گروه دارد. درنتیجه، این ضرورت احساس می شود که مطالعات حوزه هوشمندی- که از دیرباز بر شرکت های تک کسب وکاره متمرکز بود- باید اکنون در تطابق با اقتضائات محیطی شرکت های مادر و نیازهای اطلاعاتی آنها ظهور یابد که در این پژوهش با عنوان هوش مادری یا هوشمندی بنگاه مادر معرفی شده است و شناسایی ابعاد و مؤلفه های آن مدنظر است. جامعه آماری پژوهش را در بخش کیفی، خبرگان دانشگاهی و اجرایی و در بخش کمی، مدیران و کارشناسان شرکت های هولدینگ و دیگر افراد مطلع تشکیل می دهند. در بخش کیفی از روش تحلیل محتوا و در بخش کمی از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. درنهایت، نتایج تحقیق وجود 33 مؤلفه مؤثر بر ایجاد هوش مادری را در قالب شش گروه (عامل) تأیید کرد.