اثر تمایلاتی

پژوهش حاضر در صدد است تا رفتار سرمایه گذاران حقیقی «بورس اوراق بهادار تهران» را از منظر بروز خطاهای رفتاری و ارتباط میان آن ها بررسی کند. برای این منظور صورت وضعیت سبد سرمایه گذاری آن ها طی دوره پنج ساله از سال 1391 تا 1395 بررسی و تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد که سرمایه گذاران حقیقی تصمیم های معاملاتی ضعیفی می گیرند؛ به طوری که سهام خریداری شده توسط آن ها عملکرد ضعیف تری از سهام فروخته شده دارد، به عبارت دیگر دچار خطای معاملاتی هستند؛ همچنین همراستا با اثر تمایلاتی، سرمایه گذاران نسبت به فروش سهامی که قیمت آن افزایش یافته و نگهداری سهامی که با افت قیمت مواجه شده است، تمایل دارند. درنهایت اینکه آن ها بازده گذشته سهم را به عنوان معرف بازدهی آینده در نظر می گیرند (سوگیری نماگری). در ادامه تجزیه و تحلیل خطاهای شناختی چندگانه به منظور بررسی اینکه آیا سرمایه گذاران با یک خطای شناختی، مستعد بروز سایر خطاهای شناختی نیز هستند، صورت پذیرفت. نتایج نشان می دهد که رفتار برخی از سرمایه گذاران نشان دهنده بیش از یک خطای شناختی است.

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی تأثیر سوگیری های رفتاری شامل فرااعتمادی، اثر تمایلاتی و توجهات سرمایه گذاران بر حجم غیرنرمال و بازده غیرعادی است. روش: برای این منظور نمونه ای متشکل از 325 شرکت پذیرفته شده در بورس تهران، در بازه هفتگی و طی سال های1390 تا 1395 با استفاده از روش رگرسیون داده های ترکیبی نامتقارن بررسی شده است. نتایج: نتایج نشان می دهد توجهات سرمایه گذاران و اثر تمایلاتی موجب ایجاد حجم غیر نرمال می شود.درباره بازده غیرعادی نیز توجهات سرمایه گذاران در الگوی رگرسیونی معنی دار است. نکته مهم بررسی روابط علی زنجیره وار و درواقع، تأثیر سوگیری های رفتاری مؤثر بر حجم غیر نرمال در ایجاد بازده غیرعادی است. در نمونه بررسی شده توجهات سرمایه گذاران عامل ایجاد حجم غیر نرمال و سپس بازده غیرعادی است. درباره فرااعتمادی، رابطه این سوگیری با حجم غیرنرمال و بازده غیرعادی معنی دار نیست و فرااعتمادی از عوامل ایجاد حجم غیرنرمال و بازده غیرعادی محسوب نمی شود.

مالی رفتاری الگوهای متناقض با فرضیه کارایی بازار را با سوگیریهای رفتاری توضیح میدهد. از شایعترین الگوهای قیمتی که در بازار سهام تشکیل میشود، الگوی تداوم است که میتواند به دلیل فروواکنشی سرمایهگذاران به قیمتهای مرجع ناشی از دوسوگیری اتکا و تعدیل و اثر تمایلاتی ایجاد شود. در این پژوهش نقش دوسوگیری اتکا و تعدیل و اثر تمایلاتی در شکلگیری بازده تداوم در «بورس اوراق بهادار تهران» بررسی میشود. با استفاده از روش پژوهش مطالعه پرتفوی و دادههای دوره پژوهشی 1386-1395، مشخص شد. سرمایهگذاران در مقایسه با اثر تمایلاتی، بیشتر متأثر از سوگیری اتکا و تعدیل هستند و با فروواکنشی در مقابل آستانههای حداکثری قیمت با بازه یکساله بهعنوان قیمت مرجع، الگوی تداوم را ایجاد میکنند؛ همچنین در بین آستانههای حداکثری، سرمایهگذاران بیشتر متأثر از حداکثر قیمت 26 هفته با دوره انتظار ششماهه هستند و تجزیهوتحلیل بیشتر با استفاده از رگرسیون فاما-مکبث و مدل سهعاملی فاما-فرنچ این نتایج را تأیید میکند.

هدف: پژوهش حاضر سوگیری های فرااعتمادی، نماگری و اثر تمایلاتی میان سرمایه گذاران حقیقی بورس اوراق بهادار تهران را بررسی می کند. هدف از پژوهش بررسی این است که این سوگیری ها به چه میزان در میان سرمایه گذاران شایع است و چه ارتباطی ممکن است با عملکرد سرمایه گذاران داشته باشند. روش: برای این منظور صورت وضعیت پرتفوی سرمایه گذاران حقیقی را طی دوره پنج ساله 1391 تا 1395 بررسی و تحلیل می کنیم. برای سنجش سوگیری های رفتاری از شاخص های چندگانه استفاده می کنیم، همچنین رابطه بین سوگیری های رفتاری و عملکرد سرمایه گذاران را به روش مطالعه پرتفوی بررسی می کنیم. یافته ها: نتایج نشان می دهد سوگیری های فرااعتمادی، نماگری و اثر تمایلاتی میان سرمایه گذاران کمابیش رایج است. همچنین بین سوگیری های فرااعتمادی و نماگری با عملکرد سرمایه گذاران نیز ارتباط معناداری وجود دارد، در حالی که این ارتباط برای اثر تمایلاتی معنادار نیست. به طور مشخص سرمایه گذاران با گردش پرتفوی بالاتر و همچنین پرتفوی متمرکزتر بازدهی بالاتری کسب کرده اند. همچنین سرمایه گذارانی که سهام برنده گذشته را خریداری کرده اند، میانگین بازدهی بیشتری داشته اند. نتیجه گیری: سوگیری های رفتاری میان سرمایه گذاران کمابیش شایع است و این سوگیری ها می توانند عملکرد سرمایه گذاران را تحت تأثیر قرار دهند.  

این پژوهش به بررسی اثر متغیرهای بنیادین و اندازه بر بازده سهام در بازار سرمایه ایران می پردازد. هدف این بررسی پاسخ به دو سوال در مورد هر متغیر است. نخست چگونگی تغییر تأثیر این متغیرها بر بازده است که این مسئله با مقایسه اثر متغیرها در سه بازه زمانی 87-1383, 92-1388 و 97-1393 صورت گرفته است. دومین مسئله مورد بررسی، اثر این متغیرها بر بازده در سال 1397 می باشد، چرا که این سال از ویژگی های خاصی برخوردار و از جمله سال هایی بود که بازده بورس از میانگین گذشته فاصله زیادی داشت و می توان آن را به عنوان یک دوره غیر معمول در نظر گرفت. این پژوهش درصدد پاسخگویی به این سوال است که آیا این ناهنجاری رخ داده باعث تغییر در تأثیر متغیرها بر بازده می شود یا خیر. بدین منظور تأثیر متغیرها بر بازده در دو بازه زمانی 96-1383 و 97-1383 مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش با تکیه بر داده های قیمت و صورت های مالی شرکت های حاضر در بورس اوراق بهادار از سال 1383 تا 1397 با استفاده از روش فاما و فرنچ (1993) و اسدی و اسلامی (1393) نشان می دهد که اثر برخی از متغیرها در سال های اخیر به طور کلی متفاوت با سال های ابتدایی بررسی می باشد و همچنین رخدادهای سال 1397 باعث تغییر معنادار در تأثیر برخی از متغیرها در بازده شده است.