مناطق شهر

یکی از اهداف مهم شهرسازی تأمین ایمنی و امنیت ساکنان شهر است. ایمنی بخشی به شهر جهت حفاظت از شهروندان و دارایی همگانی و خصوصی در برابر بلایای طبیعی و غیرطبیعی با اتخاذ روش های نوین ضرورتی است که در همه سطوح مطرح است. ب ا توج ه به قرارداش تن کاربری ه ای حیات ی، هر یک از مناطق شهر از اهمی ت بس یاری برخ وردار است؛ بنابراین برنامه ری زی جه ت کاه ش خس ارات ایج اد ایمنی و پای داری نس بی ش هرها از اقدام ات مهم برنامه ری زی ش هری است. بر همین اساس پدافند غیرعامل از اهمیت ویژه ای در سیاست گذاری ها برخوردار است؛آن چه بحران جنگ و بلایا را در شهرها به یک فاجعه تبدیل می کند در بسیاری از موارد ناکارآمدی وضعیت شهرسازی از منظر ملاحظات پدافندی است؛ بنابراین ارزیابی آسیب پذیری و تدوین راهکارهای مناسب جهت کاهش خسارات ضروری است. مورد پژوه ش ی مطالعه حاضر منطقه 2 از مناطق 10 گانه شهرداری شیراز است. در این پژوهش منطقه دو به منطقه هایی تقسیم بندی شده و با بررسی 14 شاخص موثر در میزان آسیب پذیری بافت شهرها با استفاده از تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی میزان آسیب پذیری نواحی منطقه 2 در سه دسته بندی کم،متوسط و زیاد تعیین گردیده است. یافته ها حاکی از آن است که 7.2% و 43.7% و 49.08% از منطقه 2 به ترتیب در پهنه های خطر کم، متوسط و زیاد که نواحی 6 و 13 در پهنه خطر کم، نواحی 1، 4، 5، 7، 10 و 12 در پهنه متوسط و همچنین نواحی 2، 3، 8، 9، 11 و 14 در پهنه خطر زیاد قرار دارند و بر همین مبنا اولویت های برنامه ریزی و مدیریت بحران براساس ملاحظات ساختاری شهر و میزان آسیب پذیری مناطق ارائه شده است. کلیدواژگان: آسی ب پذیری، پ دافند غی رعامل، من اطق ش هر، ف رایند تحلیل سلسله مراتبی، ش هر شیراز.

یکی از اثرات مهم فرونشست، ایجاد مخاطره در نواحی سکونتگاهی و زیرساخت های مناطق شهری است، با توجه به اهمیت موضوع در این تحقیق به ارزیابی میزان فرونشست در شهرهای غربی استان همدان (همدان، بهار، صالح آباد و لالجین) پرداخته شده است. در این تحقیق متناسب با هداف مورد نظر از تصاویر راداری سنتنیل 1 (73 تصویر راداری در طی بازه زمانی ۱۶/۰۱/۲۰۱۵ تا ۱۴/۰۱/۲۰۲۰)، اطلاعات چاه های پیزومتری منطقه (مربوط به سازمان آب و منطقه ای استان همدان) و مدل رقومی ارتفاعی 30 متر SRTM به عنوان داده های تحقیق استفاده شده است. این تحقیق در دو مرحله انجام شده است، در مرحله اول با استفاده از تصاویر راداری، میزان فرونشست منطقه محاسبه شده است و در مرحله دوم با استفاده از اطلاعات مربوط به چاه های پیزومتری، میزان افت سطح آب زیرزمینی و ارتباط آن با فرونشست منطقه ارزیابی شده است. نتایج تحقیق بیانگر این است که میانگین سالانه فرونشست در شهرهای همدان، بهار، صالح آباد و لالجین به ترتیب 47، 23، 9 و 6 میلی متر بوده است. همچنین نتایج ارزیابی عوامل موثر در فرونشست منطقه بیانگر این است که در دشت لالجین، افت سطح آب زیرزمینی عامل اصلی فرونشست بوده است اما در محدوده شهری همدان علاوه بر افت آب زیرزمینی، توسعه ساخت و سازها نیز نقش مهمی در میزان فرونشست این شهر داشته است.