استوکیومتری

هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه تأثیر آموزش به دو شیوه نقشه های مفهومی و سنتی بر یادگیری دانش آموزان درباره مفاهیم درس شیمی سال سوم دبیرستان است که با استفاده از تئوری فضای دانش به تجزیه و تحلیل آن پرداخته شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان سال سوم دبیرستان پسرانه شهرستان ایلام (250 نفر) در سال تحصیلی 1392-1391 می باشد در این پژوهش از نمونه در دسترس استفاده شده و دو کلاس سوم دبیرستان از مدارس امام علی(ع) و صاحب الزمان (عج) بطور تصادفی برای روش تدریس کاوشگری و سنتی انتخاب شدند. تعداد دانش آموزان هر یک از این دو گروه 64 نفر بوده و این پژوهش به روش شبه تجربی اجرا گردید. برای گردآوری داده ها از آزمون های یادگیری و نگرش سنج محقق ساخته استفاده و بصورت پیش آزمون و پس آزمون انجام شد. روایی آنها توسط پنج نفر از اساتید علوم تربیتی و ده نفراز اساتید و معلمان شیمی مورد تایید گرفت. برای پایایی آزمون از آلفای کرانباخ استفاده شد که مقدار آن برای دانش و نگرش به ترتیب برابر 79/0 و 74/0 بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تئوری فضای دانش و نرم افزار آماری پاتر استفاده شده و برای مقایسه میانگین گروه ها آزمون t انجام شد. پس آزمون نشان داد تفاوت نگرش در دو گروه معنی دار است و ساختارهای دانش گروه کاوشگری منسجم تر بوده و مسیر بحرانی آموزش آن متفاوت از مسیر گروه سنتی است.

هدف از پژوهش حاضر بررسی کج فهمی های دانش آموزان پایه دهم درباره مفاهیم استوکیومتری و موازنه واکنش های شیمیایی است. 376 نفر (212 دختر و 164 پسر) از دانش آموزان پایه دهم مدارس استان مرکزی به روش نمونه گیری تصادفی از مدارس مختلف این استان انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از آزمون تشخیصی حاوی 8 سؤال چهار گزینه ای استفاده شده است. روایی آزمون توسط 9 نفر از اساتید و دبیران تأیید و با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به مقدار 0/805، پایایی سؤالات آزمون اثبات شد. روش ارزیابی مفهومی برای سنجش میزان درک دانش آموزان به کار رفته است. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارIBM SPSS Statistics 26 انجام شد. نتایج نشان داد که 28/7 % و 25.8% دانش آموزان پایه دهم به ترتیب در مفاهیم استوکیومتری و موازنه دچار کج فهمی هستند. در مفهوم استوکیومتری بیشترین تصور غلط در زمینه استفاده از روابط استوکیومتری به صورت متوالی و در مفهوم موازنه بیشترین باور اشتباه در زمینه انتخاب عنصر شروع کننده برای موازنه معادله واکنش شناسایی شد. بررسی تأثیر جنسیت بر میزان کج فهمی دانش آموزان درباره مفاهیم استوکیومتری و موازنه نشان داد تفاوت معناداری بین میانگین کج فهمی دانش آموزان دختر و پسر وجود ندارد. بر پایه یافته ها، بازبینی محتوای بخش استوکیومتری و موازنه کتاب درسی شیمی دهم و همچنین شیوه تدریس معلمان با دقت کافی و توجه ویژه پیشنهاد می شود.