کثرت گرا

مکتب انگلیسی علیرغم گرایشاتی که در هستی شناسی و روش شناسی به خردگرایان و واقعگرایان دارد ولی در بعد امنیت آن را بعنوان یک ارزش هنجاری تعریف می کند و نه یک موضوع ابزاری و معتقد است که؛ امنیت، برساخته اجتماعی است و قابل تغییر، فلذا باید در یک جامعه امنیتی که لزوماً به دولت محدود نمی شود، مستقر گردد. در این مقاله سعی بر این است تا مکتب انگلیسی از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گیرد. نخست اینکه آیا این مکتب واجد مداخلات روش شناسانه و هستی شناسانه در باب مقوله امنیت می باشد؟ تفسیر مکتب انگلیسی از گفتمان امنیت چگونه است؟ و سوال آخر اینکه رابطه این مکتب با مکاتب دیگر نظیر؛ واقعگرایی، خردگرایی و انقلابی گرایی چگونه می باشد؟ در پاسخ به سوالات مطرح شده در این مقاله باید بگوییم: اندیشمندان مکتب انگلیسی علیرغم اساسی بودن امنیت روابط بین الملل در نظریه و عمل، توجه صریح و آشکاری به امنیت از خود نشان نداده اند. لیکن باتوجه به اظهارات اندیشمندان دو گروه "کثرت گرا و همبستگی گرا" از این مکتب، به نظر می رسد هر دو گروه سعی دارند تا حدودی این خلأ را در تفکر مکتب انگلیسی با طرح این استدلال پر کنند که مکتب انگلیسی روی اصلی ترین ایده های یک فهم صریح و ضمنی از امنیت شکل گرفته است.

مفهوم مداخله بشردوستانه به معنای ارجحیت یافتن عدالت بر اصل اساسی حاکمیت کشورها است. این دیدگاه این امکان را می دهد که در صورت وقوع جنایت های فاحش حقوق بشر از سوی حاکمان اقتدارگرا؛ مداخله بشردوستانه مشروع تلقی گردد و به نوعی مداخله در سیاست داخلی کشورها رخ دهد. بدین ترتیب، با نگاه و تفسیر مضیق و موسع از جامعه بین الملل دو رویکرد کثرت گرا و همبستگی گرا از جامعه بین الملل منعکس شده است. نقطه آغازین ورود رویکرد همبستگی گرایی در عرصه عمل را می توان هم زمان با پایان جنگ سرد و گذار از وضعیت دوقطبی شناسایی کرد؛ اما نقل ثقل آن پس از حادثه 11 سپتامبر است که سبب گشت تا امنیت از گفتمان مسلط دولت محوری خارج و گام های مؤثری در جهت تأکید بر امینت بر محوریت انسان و اهمیت یافتن اصول حقوق بشر و مداخله بشردوستانه در عرصه بین الملل ظهور یابد. بدین ترتیب، پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که مکتب انگلیسی با توجه به مسئله مداخله بشردوستانه پس از جنگ سرد چگونه تحول یافته است؟ پژوهش حاضر از نظر روشی در دسته پژوهش های توصیفی_تحلیلی به کمک اسناد و منابع کتابخانه ای قرار می گیرد.