محبوس

مبحث ضمان یکی از مطالب دیرپای فقه فریقین است و ازحیث محتوا، پاسخ گویی و گستردگی، غنایی مثال زدنی دارد. شاید بتوان گفت فقیهان درباره ضمان یا عدم ضمان همه مصداق های تلف اموال وحقوق مالی بحث کرده اند. باوجود این، جای بحث از ضمانِ جان انسانی که به ناحق ربوده یا زندانی شود و به طوراتفاقی در حبس بمیرد، خالی است. به عبارت دیگر، فقیهان درباره ضمان مال، اعمال و حقوق مالی انسان ها به تفصیل بحث کرده اند؛ ولی از ضمان جان انسان یا بحث نکرده اند یا در حد گذرا به آن اشاره کرده اند.<br /> این نوشته، پس از اثبات اعتبار نبویِ علی الید بر مبنای مختلف رجالی فریقین، صورت های مختلف مسئله، بیان محل نزاع، تقریر دلالت نبوی بر ضمان و ادله مخالفان ضمان را در قالب اشکالات نقد و بررسی کرده است. نتیجه پایانی این مقاله این است که علی الید دلالت دارد بر ضمان جان شخصی که به ناحق زندانی یا ربوده شده و مرده است؛ هرچند مرگ او مستند به رباینده نباشد.