واکاوی نقش مروان بن حکم در شورش علیه خلیفه سوم، با نگاهی تازه به منابع(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سخن تاریخ سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۵
121 - 138
حوزه های تخصصی:
خلیفه سوم، عثمان بن عفّان (متوفای 35ق)، در پی شورش گروه های مختلف مردم از شهرهای مدینه، بصره، کوفه و مصر، به قتل رسید. شورشیان به مروان بن حکم (متوفای 65ق) که کاتب و مشاور عثمان بود، به شدت اعتراض داشتند و از جمله خواسته های آنان، عزل و محاکمه مروان بود. برخی او را مسبّب اصلی تحریک مردم و به عبارتی دیگر، وی را رهبرِ منفیِ جریان اعتراضی علیه خلیفه می دانند. این مقاله، نشان می دهد که برخی روایات مشکوک، مجعول و بی پایه در باره ماجرای قتل عثمان و نقش مروان در آن قضایا وجود دارد. مشهورترین این روایات، نامه ای است از زبان عثمان خطاب به والی مصر، در تنبیه و مجازات سران شورشی که نوشتن آن را به مروان نسبت داده اند. پژوهش حاضر، در صدد است بر اساس منابع کتابخانه ای، با روش توصیفی تحلیلی و بهره گیری از شیوه نقد رجال حدیث، به جایگاه و نقش مروان در جریان قتل خلیفه سوم وضوح بیشتری ببخشد.