رفتارها

سبک زندگی، بیانگر شیوه زندگی با تأثیرپذیری از باورها و ارزش ها و نگرش های انسان به جهان هستی است و بازتاب دهنده گرایش ها، تمایلات، رفتارها، عقاید و ارزش های افراد است. از آن جایی که باور به مهدویت، یکی از کلیدی ترین آموزه های اسلامی و تبلور عینی دین اسلام است و همه ظرفیت های اسلام به صورت کامل در آن بروز دارد؛ می تواند در مبانی نظری و عملی و تبیین چگونگی و مدل سبک زندگی اسلامی، الگوهایی را ارائه کند. مهم ترین این الگوها عبارتند از: 1. ارائه الگوی سبک زندگی مسالمت آمیز با پیروان ادیان و مذاهب از راه باور به منجی موعود و با تکیه بر باور مشترک بین الادیانی؛ 2. ارائه الگوی سبک زندگی مسالمت آمیز با پیروان مذاهب اسلامی بر محور باور به مهدویت اسلامی به وجود حجت خدا در زمین؛ 3. ارائه الگوی سبک زندگی شیعیان با همدیگر با محوریت باور به امامت و انتظار.<br /> این تحقیق با هدف نشان دادن نقش اندیشه مهدویت در ارائه الگو برای مدل سبک زندگی اسلامیِ جامعه عصر انتظار، با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از رویکرد عقلی و نقلی به صورت تؤامان انجام شده و روش گردآوری داده ها، کتاب خانه ای است. از نوآوری های این تحقیق، تبیین الگویی نقش مهدویت در ارائه سبک زندگی و ترسیم نمودهای عینی و ظاهری الگوها در سبک زندگی است.

ادبیات نیز مانند هر پدیده ای برای طراوت، شادابی و کارآیی باید با دانش های روز بررسی و تجزیه و تحلیل شود که یکی از آنها موضوع تطبیقی آثار ادبی با دیگر علوم است. در روانشناسی و جامعه شناسی مبحثی تحت عنوان تقابل های اجتماعی و تحلیل رفتار متقابل است که نسبت به گذشتگان می توان در آثارشان این موضوعات را بررسی کرد و «لوئیس آلفرد کوزر» در کتاب خود «نظریه تقابل اجتماعی» رفتار و کردار انسان ها و گروه ها و احزاب را در شانزده نظریه بررسی کرده است. «ون جونز» و «یان استوارت» در اثر خودشان «تحلیل رفتار متقابل» این موضوع را تجزیه و تحلیل نموده اند. در این مقاله برخی غزلیات حافظ، با توجه به مسئله تقابل رفتارهای اجتماعی و رفتار متقابل، از نظر درون مایه و محتوا و مضمون آنها تجزیه و تحلیل شده اند و بویژه با در نظر گرفتن شانزده نظریه «کوزر» از جامعه شناسان بزرگ معاصر، در پی آن هستیم که تا حدودی رفتارهای متقابل حافظ را در لایه های درونی غزلیات او نمایان سازیم؛ هر چند به طور کلی و عام غزلیات مذکور بیشتر به رفتارهای متقابل عاشق و معشوق یا مرید و مراد و محب و محبوب ختم می شود، اما امروزه این کلی گویی از نظر نقد ادبی چندان مقبول نیست.

اسلام دین جامعی است که برای تمامی ساحت های زندگی انسان برنامه دارد. گاهی سخن از محتوای برنامه هاست که در این زمینه از صدر اسلام گفتارها و نوشتارهای تفسیری، روایی، اخلاقی، اعتقادی و ... به آن پرداخته اند. گاهی سخن از فرایند و طرح کلی است که به پردازش باورها و نحوه عملی سازی و به کارگیری آن در زندگی می پردازد. اگر پردازش باورها را مجموعه عملیاتی که روی باورها صورت می گیرد تا هدف نهایی آن تحقق یابد، دانسته شود. فرایند پردازش باورهای دینی از منظر آموزه های قرآنی و تفسیری شامل هفت مرحله خواهد بود: تولید، تعالی یا فرابری، گزینش، طبقه بندی، توسعه، تثبیت و عملی سازی باورها. عملی سازی نیز شامل فرایندی است که در دو بخش فردی و اجتماعی تحقق می یابد. مراحل تحقق آن در فرد شامل: شروع هدفمند، عادت، سجیت، شاکله و شأن است؛ مراحل تحقق آن در جامعه نیز اشاعه، تبلیغ، اقامه، سنت و تمدن سازی است که انسان با طی این مراحل می تواند به عالی ترین مراتب و اهداف برسد.

خیانت زناشویی آسیبی مخرب در زندگی زوجین به شمار می رود که علاوه بر زن و شوهر، زندگی فرزندان در ابعاد مختلف را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. این پژوهش با هدف شناسایی تجارب رفتارها و سبک های مقابله ای فرزندان بزرگسال آسیب دیده از خیانت زناشویی والدین انجام شد. روش پژوهش حاضر کیفی از نوع پدیدارشناسی بود. جامعه این پژوهش شامل فرزندان بزرگسال آسیب دیده از خیانت زناشویی والدین شهر تهران در سال 1400 بود. نمونه گیری به صورت هدفمند و تا مرز اشباع و نهایتاً انتخاب 10 فرزند بزرگسال ادامه یافت. ابزار پژوهش مصاحبه های عمیق بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون کلایزی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها منجر به تولید 2 مضمون گزینشی، 12 مضمون محوری و 45 مضمون باز گردید. مضمون واکنش های رفتاری و سبک های مقابله ای ناکارآمد شامل: رفتارهای ناکارآمد بین فردی و فردی بود. مضمون اصلی دوم واکنش های رفتاری و سبک های مقابله ای کارآمد نیز دربرگیرنده رفتارهای حمایتی، بی طرفی، رفتارهای منطقی، مدیریت روابط، تحصیل و اشتغال، معنویت، معنایابی، استمداد از درمانگر، حل مساله و تمسک به سرگرمی و فعالیت بود. در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد که تجربه رفتاری و مقابله ای فرزندان بزرگسال آسیب دیده از خیانت زناشویی والدین هم خوشایند و کاربردی و هم ناخوشایند و قابل تغییر است.