تشکل دانشجویی

هدف: دانشگاه زمانی به فعالیت صحیح مشغول است که آموزش، پژوهش و فعالیتهای اجتماعی- فرهنگی به شکل متوازن انجام گیرند و هیچ یک مانع فعالیت دیگری نشوند. بخش محسوسی از فعالیتهای فوق برنامه در دانشگاه در زمینه های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و دینی، توسط تشکلهای دانشجویی اجرا می شود. بنابر این، ضروری است تا با به کارگیری شیوه صحیح مدیریت در تشکلهای دانشجویی، بیشترین اثربخشی را در حیطه های مذکور به دست آورد. روش: به سبب فقر محتوایی مطالعات در زمینه نحوه فعالیت تشکلهای دانشجویی و لزوم توجه به رویکرد اکتشافی در این تحقیق، روش تجزیه و تحلیل مضمون (تم) انتخاب شد و مصاحبه هایی نیمه ساختاریافته با 12 نفر و چهار جلسه توفان فکری با حضور 9 نفر از فعالان دانشجویی که سابقه مدیریت تشکلهای دانشجویی را داشتهاند، صورت پذیرفت. یافته ها: مضمونهای شناسایی شده در حوزه چالشها و مشکلات مدیریت تشکلهای دانشجویی با توجه به اشتراکاتشان، در پنج دسته «ضعف در ارتباطات، تغییرات مدیریتی، ضعف در شناخت مسائل فرهنگی، چالشهای مدیریت منابع انسانی و ضعف در هدف» تقسیم بندی شدند. هر کدام از این تم های اصلی، شامل تم های فرعی هستند که به عنوان مؤلفه های تشکیل دهنده هر چالش و مشکل معرفی شده اند. نتیجه گیری: به یافته های این تحقیق می توان به عنوان نیازسنجی آموزشی و فرهنگی نیز نظر کرد و در طراحی دوره ها و کارگاههای آموزشی و بسته های فرهنگی که توسط مراکزی چون معاونت فرهنگی وزارت علوم و معاونت فرهنگی- سیاسی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها صورت می گیرد، مورد استفاده قرار داد.

در این مقاله، الگویی برای فعالیت تشکل های دانشجویی به منظور نیل به اهداف و آرمان های انقلاب اسلامی ایران ارائه شده است؛ لذا هدف مقاله طراحی الگوی مطلوب برای عملکرد تشکل های دانشجویی است. نوع تحقیق کیفی بوده و روش تحلیل داده ها استفاده از روش نظریه پردازی داده بنیاد می باشد. بدین منظور تمامی سخنرانی های مربوط به مقام معظم رهبری از آغاز دوران رهبری ایشان تا آخر مردادماه ۱۳۹۵٫ مورد مطالعه قرار گرفته و مفاهیمی که مرتبط با موضوع موردنظر می باشد، جمع آوری شده است؛ سپس در ادامه از طریق کدگذاری های باز، محوری و انتخابی، الگویی از فعالیت های موردنظر ایشان برای تشکل های دانشجویی طراحی شده است. بررسی بیانات مقام معظم رهبری منجر به استخراج 228 مضمون، 78 مفهوم، 31 مقوله فرعی شد که درنهایت در قالب 13 مقوله اصلی جای گرفت. نتایج به دست آمده از تحلیل داده و کدگذاری انجام گرفته در قالب 6 دسته به صورت مقوله محوری (خاصیت تحرک، تربیت و تعالی بخشی تشکیلات)، مقوله علی یا زمینه ساز (توجه به بعد اندیشه ای و نظری در تشکیلات و عرصه های فعالیت تشکیلات)، مقوله واسطه ای (خودباوری و هم افزایی تشکل ها)، مقوله محیطی (روحیه نظم و قانون مداری و ویژگی های روحی و اخلاقی حاکم بر تشکل و روحیه مطالبه گری همراه باانصاف و عوامل اثرگذار خارجی)، مقوله راهبردی (چارچوب اندیشه ای و تحلیلی صحیح و آرمان خواهی؛ عامل تحرک تشکیلات)، مقوله پیامدی (شناخت نیازهای کشور، مسئولیت پذیری و اثرگذاری، توجه به عرصه پیکار با باطل و دفاع از ارزش ها در مقابل دشمنان و اثرگذاری بر افراد خارج از مجموعه) دسته بندی شده است.