دانش فقه

کت اب دوجل دی فق ه و سیاس ت در ای ران معاص ر، ب ه قل م داود فیرح ی در س ال 1392توس ط نش ر ن ی ب ه زی ور طب ع آراس ته ش ده اس ت. کت اب مذک ور، از ی ک س و در راس تای پاس خ گوی ی ب ه رابط ه دی ن و دموکراس ی و ب ه گفت ه نویس نده ب ه دنب ال «ارزیاب ی موقعی ت دموکراس ی در جامع ه دین ی، ب ا تکی ه ب ر امکان ات دان ش فق ه» اس ت؛ و از س وی دیگ ر، ای ن مه م را در دس تگاه فق ه سیاس ی اس امی ب ه خص وص فق ه سیاس ی ش یعه کاوش م ی نمای د. از ای ن رو، درص دد نش ان دادن س یر تح ول فق ه سیاس ی ش یعه در بح ث حکوم ت ک ردن و رابط ه آن ب ا دموکراس ی از مش روطه ت ا جمه وری اس امی اس ت. نویس نده در نوش تار پی ش رو، پ س از معرف ی و ذک ر بعض ی از ن کات مثب ت کت اب، برخ ی ماحظ ات روش شناس انه و محتوای ی ه ر دو جل د کت اب را تش ریح م ی کن د

دانش فقه از گسترده ترین علوم در فرهنگ اسلامی است که مشتمل بر چندین فصل باب و هر فصل شامل موضوعات متنوع است.ا گر به روش تبویبی تنظیم شود ساختاری با طبقه بندی پیدا می کند که عمدتاً برای آموزش سودمند است.در صورتی که ساختار نمایه ای اغلب در عرصه اطلاع رسانی کاربرد می یابد.نویسنده در مقاله حاضر ابتدا قلمرو و مرزهای علمی دانش فقه را از طریق اصطلاحات یا کلی دواژه های فقه بیان می کند و س تمایزها و تفاوت های روشی دانشمندان قدیم و جدید در طبقه بندی دانش فقه را مطرح می نماید.معرفی اصطلاح نامه های فقه در دو گروه قدیمی و جدید، از دیگر مباحث مطرح شده در مقاله می باشد.در ادامه، نویسنده به معرفی ساختارهای طبقه بندی تبویبی و نمایه ای و مقایسه آن ها با یکدیگر همت گماشته است.در انتها، کارآیی های روش نمایه ای را به تصویر می کشد.

دانش فقه به سبب گستردگی ساختاری و فزونی تولید اطلاعات از یک سو و نیاز به آن از سوی دیگر، نیاز به مدیریت اطلاعات از طریق بازنمایی اطلاعات دارد. از سویی بازنمایی اطلاعات به دلیل شمول عنوان آن بین حداقلی و حداکثری، نیاز به تنقیح مفهوم، روش ها و رویکردهای عملیاتی دارد که هر کدام نیاز به بحث و بررسی مستقل دارند؛ اما این پژوهش که از جهت گردآوری، کتابخانه ای و از جهت مطالعات، توصیفی با رویکرد تحلیلی و براساس هدف، کاربردی است، با هدف تبیین و شفاف سازی رویکردهای نمایه سازی، درصدد بررسی گرایش های مختلف بازنمایی اطلاعات است و آن را از دو جهت شناسایی و بررسی کرده است: اول از جهت گرایش بازنمایی اطلاعات و دوم از جهت محتوای بازنمایی اطلاعات. در گرایش بازنمایی اطلاعات، سه رویکرد به نام های رویکرد مدرک گرا ، رویکرد کاربرگرا و رویکرد حوزه گرا وجود دارد که برای مدیریت اطلاعات دانش فقه، رویکرد حوزه گرا لازم تر است. در محتوای بازنمایی اطلاعات نیز سه رویکرد به نام های رویکرد واژگانی، رویکرد موضوعی و رویکرد استنادی وجود دارد که بهترین رویکرد بازنمایی دانش فقه رویکرد موضوعی معرفی شده است.