گذار از بازار کار شهری به بازار کار منطقه ای در ایران (تحلیلی بر داده های جمعیت شناور)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی فضایی سال هشتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۲۸)
51 - 70
حوزه های تخصصی:
رفت وآمدهای روزانه، یکی از مهم ترین پیامدهای نبود تطابق فضایی میان مکان سکونت و کار است. پژوهشگران، برنامه ریزان و سیاست گذاران در سال های اخیر به این پدیده به سبب آثار اقتصادی، اجتماعی و محیطی آن در مقیاس شهری و منطقه ای توجه ویژه ای داشته اند. هدف اصلی پژوهش حاضر، ارائه تصویری کلی از رفت وآمدهای روزانه در مناطق شهری ایران و شناسایی کانون های استقرار جمعیت شاغل شناور شهری است. داده های استفاده شده، نتایج به دست آمده از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 و روش پژوهش به صورت توصیفی - تحلیلی و اکتشافی است. نتایج پژوهش نشان می دهد 05/9 درصد از جمعیت شاغل شهری کشور به صورت روزانه میان نقاط شهری جابه جا می شوند؛ با این حال توزیع فضایی جمعیت شاغل شناور شهری بسیار ناهمگن است. کانون های اصلی تمرکز جمعیت شناور، مناطق کلان شهری کشور از قبیل تهران و اصفهان است. درواقع گذار از کلان شهر به منطقه کلان شهری سبب شده است بازار کار مستقر در نقاط شهری با گسترش دامنه فضایی خود، تبدیل به بازار کار منطقه ای شود و روزانه حجم چشمگیری از رفت وآمدها از محل سکونت به محل کار در فواصل طولانی شکل گیرد. با وجود تحول در ساختار فضایی کلان شهرهای ایران و گذار به سمت مناطق کلان شهری، الگوی بیشتر رفت وآمدهای روزانه به دلیل تسلط الگوی تک هسته ای، از حومه ها به سمت شهرهای مرکزی است؛ با این حال نشانه هایی از رفت وآمدهای درون حومه ای و از شهرهای مرکزی به حومه ها نیز دیده می شود.