شایستگی اخلاقی

هدف از پژوهش حاضر، تبیین راه کارهای ارتقای شایستگی های مدیران گروه های آموزشی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان (15724 نفر) و اعضای هیأت علمی (239 نفر) دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان و نیز اساتید و صاحب نظران حوزه مدیریت می باشند. روش پژوهش به صورت آمیخته است. روند تحقیق مشتمل بر سه مرحله کلی شامل تحلیل شکاف بین وضع موجود و مطلوب شایستگی های مدیران گروه های آموزشی؛ اولویت بندی شایستگی ها؛ و شناسایی و اولویت بندی راه کارهای ارتقای شایستگی ها بود. روش نمونه گیری در بخش اول به صورت تصادفی طبقه ای و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه دوسویه وضع موجود و مطلوب شایستگی های مدیران گروه های آموزشی بود. در بخش دوم، روش نمونه گیری به صورت هدفمند و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه مقایسه های زوجی شایستگی ها بود. در بخش سوم نیز، روش نمونه گیری به صورت هدفمند و ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه گسترش عملکرد کیفیت بود. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق آزمون t برای دو گروه همبسته، تکنیک تحلیل سلسله مراتبی، تحلیل محتوا و تشکیل ماتریس خانه کیفیت صورت گرفت. بخشی از یافته ها بیانگر شکاف منفی و معنادار بین وضع موجود و وضع مطلوب شایستگی های مدیران گروه های آموزشی بود. مهم ترین یافته ها نیز شناسایی و اولویت بندی 69 راه کار عملیاتی جهت ارتقای شایستگی های مدیران گروه های آموزشی بود. در پایان این نتایج به بحث گذاشته شده اند

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر شایستگی اخلاقی بر آموزش نیروی انسانی از منظر اساتید دانشگاه آزاد اسلامی غرب استان مازندران شامل واحدهای نور، چالوس، تنکابن، رامسر و محمودآباد در سال 1395 صورت گرفت. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی-پیمایشی بود. جامعه آماری تحقیق شامل 274 نفر از اعضای هئیت علمی تمام وقت دانشگاه های آزاد اسلامی غرب استان مازندران بود که از این میان با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی ساده 160 نفر بعنوان حجم نمونه در نظر گرفته شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه شایستگی های اخلاقی ویتون (2007) و آموزش کارکنان نجفی زاده (1393) انجام گرفت. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، جهت بررسی اطلاعات و آزمودن سوال ها با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری و به کمک نرم افزار Smart PLS 2 انجام پذیرفت. در بخش اول ویژگی های فنی پرسشنامه شامل پایایی، روایی همگرا و روایی واگرا مختص PLS بررسی گردید. در بخش دوم، ضرایب معناداری نرم افزار برای بررسی سوال های پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند. در نهایت یافته های پژوهش تأثیر شایستگی اخلاقی و مولفه های آن شامل دانش موضوعی، مهارت های منطقی، مهارت های حل مساله، مهارت های تدافعی و مهارت های رسیدن به اجماع و خودآگاهی را بر آموزش نیروی انسانی در دانشگاه های آزاد اسلامی استان مازندران مورد تأیید قرار داد.

تربیت فرزند یک اصل مهم و اساسی در زندگی است و ازوظایف کلیدی پدر و مادر به شمار می رود .اما این وظیفه مهم و رسالت مهم بنیادین برای والدین مستلزم کسب شایستگی اخلاقی لازم برای فرایند تربیت است تا پس از کسب شایستگی اخلاقی نمود آن در رفتار اخلاقی والدین دیده شود.به همین منظور لازم است که والد ابتدائا شناخت صحیحی از شایستگی و شایستگی اخلاقی داشته باشد تا ضمن کسب دانش نظری وتحلیل مسائل مرتبط باشایستگی بتواند به سمت رفتار شایسته اخلاقی پیش برود.در این پژوهش ما یک تعریف برای شایستگی اخلاقی پیشنهاد دادیم که به گونه ای عام تدوین گردیده تا امکان استفاده از آن در زمان های مختلف، در بافتارهای مختلف، و برای اهداف مختلف فراهم آید. معنای اصطلاح شایستگی اخلاقی نیز در یک چهارچوب مفهومی عملیاتی سازی گردید که هم از پژوهش های انجام شده در زمینه ی شایستگی، و از پژوهش های انجام شده در حوزه اخلاق ، والدگری وتعلیم و تربیت بهره می گیرد و نگاهی نیز به سودمند بودن در حوزه پژوهش و عمل دارد. ضمن اینکه بر این اعتقادیم که برنامه کسب شایستگی اخلاقی درتربیت فرزند بایستی مبتنی بر رشد همه جانبه یا رشد کل شخصیت والدین باشند و مدت زمان برنامه ها به نحوی برنامه ریزی شود که دائما پدر و مادر را به وظایف والدگری و شایستگی های اخلاقی مورد نیاز برای ایشان آگاه نماید. کلمات کلیدی:شایستگی،شایستگی اخلاقی،تربیت فرزند،رفتار اخلاقی

پژوهش حاضر با هدف تبیین نقش شایستگی اخلاقی در فضیلت سازمانی انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کمی، از نظر هدف، کاربردی و به روش توصیفی- همبستگی از نوع رگرسیون انجام شده است. جامعه پژوهش، کلیه کارکنان (3591 نفر) دانشگاه تهران است که به شیوه نمونه گیری طبقه ای متناسب 347 نفر به عنوان نمونه و به صورت تصادفی انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها، از پرسشنامه محقق ساخته شایستگی اخلاقی و پرسشنامه محقق ساخته فضیلت سازمانی استفاده گردید. روایی محتوایی و روایی سازه پرسشنامه ها با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی مورد تأیید قرار گرفت. پایایی ابزار نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه شایستگی اخلاقی 0.98 و برای فضیلت سازمانی نیز 0.98 بدست آمد. یافته ها نشان داد که وضعیت موجود شایستگی اخلاقی مدیران بالاتر از سطح متوسط قرار دارد. در حالی که وضعیت موجود فضیلت سازمانی در سطح متوسط است. همچنین نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که از میان مؤلفه های شایستگی اخلاقی، تنها مؤلفه شایستگی اخلاقی نسبت به دیگران قابلیت پیش بینی مثبت فضیلت سازمانی را داشته است. بر این اساس می توان نتیجه گرفت که اخلاق، که رویکردی فردی بوده در سطح نسبتاً مناسبی قرار دار؛د در صورتی که فضیلت سازمانی، که رویکردی سازمانی تلقی می شود؛ در سطح پایین تری قرار دارد. همچنین از میان مؤلفه های شایستگی اخلاقی، مؤلفه شایستگی نسبت به دیگران، که یک مؤلفه ارتباطی محسوب می شود؛ قابلیت پیش بینی فضیلت سازمانی را دارد؛ لذا این امر نشان دهنده لزوم توجه به جنبه های اجتماعی و تعاملی بین کارکنان سازمان ها و به ویژه دانشگاه برای ارتقای فضیلت در سازمان است.

هدف از اجرای پژوهش حاضر بررسی اثربخشی روش آموزشی «بحث معمامحور» بر شایستگی اخلاقی دانشجویان بود. پژوهش حاضر از نوع آزمایشی  بود که با استفاده از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل، اجرا گردید. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه شیراز بود که در سال تحصیلی 1400- 1399 مشغول به تحصیل بوده اند. شرکت کنندگان در پژوهش حاضر از میان دانشجویانی که برای همکاری در پژوهش اعلام آمادگی کرده بودند، به صورت تصادفی انتخاب گردیدند و به تصادف در دو گروه 16 نفره (گروه آزمایش و کنترل) جایگزین شدند. ابزار پژوهش، آزمون شایستگی اخلاقی لیند بود که هر دو گروه در پژوهش در دو نوبت پیش آزمون و پس آزمون به آن پاسخ دادند. مداخله آزمایشی با استفاده از روش آموزشی «بحث معمامحور» به صورت مجازی و به مدت هشت جلسه 90 دقیقه ای بر روی گروه آزمایش اجرا گردید. گروه کنترل، آموزشی دریافت نکرد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد، پس از اجرای روش آموزشی «بحث معمامحور»، تفاوت معنی داری در نمرات شایستگی اخلاقی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل ایجاد شده است. بر این اساس، می توان گفت روش آموزشی «بحث معمامحور» دسترسی دانشجویان به شایستگی اخلاقی را تسهیل نموده است.

هدف پژوهش حاضر ارائه چارچوبی نظام مند از شایستگی اخلاقی مدیران دانشگاهی است. روش پژوهش کیفی و از نوع فراترکیب است و برای گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه، تمامی منابع علمی مرتبط با موضوع شایستگی های اخلاقی مدیران دانشگاهی است که در فاصله سال های 1377 تا 1397 (1998 تا 2018) منتشر شده است. کلیدواژه های شایستگی اخلاقی، شایستگی حرفه ای، شایستگی مدیران (دانشگاهی) از پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، نورمگز، مگ ایران، پرتال جامع علوم انسانی، پایان نامه دانشگاه تهران و گنج بتا و پایگاه داده های خارجی همچون Scholar.google، Elsevier، Proquest مورد جستجو قرار گرفت. نتایج نشان داد که با بررسی 55 منبع از 2380 منبع اولیه، 3 مؤلفه اصلی و 54 مؤلفه فرعی به عنوان شایستگی اخلاقی قابل احصاء است. بر این اساس ابعاد اساسی شایستگی های اخلاقی مدیران شامل این سه مقوله است: 1. شایستگی اخلاقی فردی (تقوا، اعتماد به نفس، شجاعت و جسارت، پاکدامنی و حیا، کظم غیظ، پرهیز از شخصی کردن امور، فروتنی و...)؛ 2. شایستگی اخلاقی بین فردی (برقراری روابط حسنه، عدالت و انصاف، صبوری، امانتداری، حسن ظن، فداکاری و...)؛ 3. شایستگی اخلاقی فرا فردی (پرهیز از پنهان کاری، قانون گرایی، مقدس شمردن خدمت رسانی، مصلحت اندیشی، مسئولیت پذیری سازمانی، مشارکت جویی، وجدان کاری و...). 

مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، معلمان را افسران سپاه پیشرفت کشور می دانند و یکی از سرفصل های بسیار مهم هفتگانه معظم له در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، مولفه معنویت و اخلاق به عنوان روحِ حاکم و امرِ غالب است. هدف پژوهش، بررسی شایستگی های معنوی و اخلاقی معلم در مسیر ارتقاء سواد تربیتی او به منظور پرورش شاگردانی شایسته، با الهام گرفتن از رهنمودهای سر فصل دوم در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی است. این پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی است که در آن از منابع مکتوب کتابخانه ای استفاده شده است. در پایان مشخص شد که در بیانیه گام دوم انقلاب به مولفه های معنوی و اخلاقی همچون: اخلاص، ایمان، توکل به خدا، مشارکت مردمی، خیرخواهی، شجاعت، تواضع، اعتماد به نفس، گذشت، کمک رسانی، نیکوکاری، وفاداری، حفظ آبرو، ارتقای شناخت اخلاقی، مدیریت جهادی، افزایش عیار معنویت و اخلاق، برادری و ایثار، فداکاری، پاکی و صداقت، یکرنگی و همدلی، همگرایی، پُرسشگری، حفظ کرامت اجتماعی، عدم افراطی گری، روحیه صبر و تحمل در زندگی اجتماعی، عزت نفس گروهی، ترویج اخلاق و منطق اخلاق جمعی، جوانمردی، روحیه اعتدال گرایی، عقلانیت، استکبار ستیزی، صدقات، عزت و اقتدار، روحیه انقلابی، آرمان خواهی، خودسازی معنوی و اخلاقی، خودباوری، مقابله با استحاله فرهنگی و اخلاقی دشمن، تبدیل تهدیدها به فرصت ها، زایش قوه تفکر، بصیرت، تحلیل گری و استدلال منطقی اشاره شده که قطعا دستیابی به این شایستگی ها، می تواند سطح سواد تربیتی معلم را ارتقاء دهند. همچنین مشخص شد که الگو برداری معنوی و اخلاقی از آموزه های دینی، بهترین مسیر برای رشد و تعالی معنوی و اخلاقی معلمان می باشد.

یکی از مباحث اصلی در نظام آموزش عالی، گزینش اساتید دانشگاهها خصوصا اساتید مدعو می باشد. هدف این پژوهش، ارائه مدل و رتبه بندی شایستگی های اساتید مدعو بوده که در واحد تهران شمال دانشگاه آزاد انجام گرفته است و پژوهشی کاربردی محسوب می شود. در این تحقیق از روش ترکیبی ( کیفی-کمی ) استفاده شد. ابتدا ضمن ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺍﺩﺑیﺎﺕ پژوهش ﻭ ﻣﺪﻝ ﻫﺎی ﺷﺎیستگی، 16 نفر از خبرگان دانشگاهی با روش هدفمند انتخاب شدند و با آن ها مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گردید تا اشباع نظری حاصل شد و مدل اولیه شایستگی های اساتید با روش تحلیل محتوا حاصل شد. بر اساس شایستگی های مدل اولیه، پرسشنامه ای طراحی و در بین 5 نفر از خبرگان دانشگاهی که به روش گلوله برفی انتخاب شده بودند، توزیع شد. با انجام فرایند دلفی در سه مرحله، مدل اصلاح شده شایستگی ها حاصل شد. در مرحله اعتباربخشی مدل، پرسشنامه ای تدوین و دربین 285 نفر از اساتید توزیع گردید و با نرم افزار Lisrel داده ها تحلیل شده و در نهایت، مدل شایستگی اساتید در 3 بعد (شخصیتی، علمی، اخلاقی) ، 6 مولفه (فردی، بین فردی، حرفه ای، عمومی، عینی و ذهنی) و 33 شاخص ارائه گردید. برای رتبه بندی شایستگی ها با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی، پرسشنامه مقایسات زوجی در بین 7 نفر از خبرگان دانشگاهی که با روش هدفند انتخاب شده بودند، توزیع شد و داده ها با نرم افزار Expert Choice تحلیل شدند. نتایج نشان داد شایستگی شخصیتی-فردی با وزن 286/0 دارای بیشترین اهمیت می باشد. بعد از آن شایستگی های علمی-حرفه ای با وزن 263/0 ، شایستگی شخصیتی-بین فردی با وزن 180/0 ، شایستگی اخلاقی-عینی با وزن 148/0 ، شایستگی اخلاقی-ذهنی با وزن 078/0 و شایستگی علمی-عمومی با وزن 046/0 در مراتب بعدی قرار دارند.