ماء دافق

قرآن کریم از«نطفه» با تعابیر وتوصیفاتی ازجمله«ماءٍ دافِقٍ»، «سُلالَهٍ مِنْ ماءٍ مَهینٍ »و «نطفه امشاج» سخن گفته است .با پیشرفت علم، برخی درصدد بررسی و تطبیق این آیات با علم جنین شناسی برآمده اند.ارائه نظرات نادرست در برخی موارد سبب شده است که شبهاتی ازجمله «پست انگاری آب منی و عدم توجه به اهمیت و ویژگی آن» و «عدم توجه به نقش نطفه زن در آفرینش جنین» در این باره مطرح شود. پس از بررسی روشن گردیدواژه های «دافق» و «مَهین» که به عنوان صفت برای «ماء» آمده است، به ترتیب به معنای «مایع متحرک و آمیخته» و «مایع ضعیف» می باشد و همچنین واژه «نطفه امشاج» به قدر متیقن به نطفه مرد و زن هردو اشاره دارد. بنابراین اگر روش معناشناسی به درستی انجام گیرد، نه تنها با دستاوردهای علم جنین شناسی تعارض ندارد، بلکه کاملاً با آن هماهنگ است.

درباره مفهوم آیات 5 تا 7 طارق نظریه های متفاوت و گاه متناقضی از سوی مفسران ارائه شده است. بیشتر مفسران با برگرداندن مرجع ضمیر در «یخرج» به ماء دافق، مراد از ماء دافق را نطفه و خروج آن از بین صلب و ترائب را خروج نطفه از پشت مرد و سینه زن دانسته اند. عده ای نیز نطفه را مخصوص مرد دانسته و خروج آن از بین صلب و ترائب را به خروج منی از بین پشت و دو استخوان ران پا تفسیر نموده اند. برخی از محققان معاصر با رد دیدگاه پیشین، فاعل «یخرج» را انسان دانسته و مراد از خروج انسان را خروج از رحم مادر تفسیر نموده اند. پژوهش حاضر در تلاش است تا ضعف ها و کاستی های نظریه های ارائه شده را به کمک قرائن درونی و بیرونی، تبیین و دیدگاه جدیدی که می تواند کمترین نقد به آن وارد باشد، را ارائه کند. بر پایه این دیدگاه منظور از ماء دافق، آب ماده آفرینش اولیه انسان، صلب، قسمت های سخت و ترائب، قسمت های نرم زمین است.