میک مک فازی

از مهم ترین تحولات دوره کنونی، انقلاب اطلاعاتی و دیجیتالی، فناوری ارتباطات، مجازی سازی و... است. فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان پدیده ای جامع و فراگیر، بر طیف کامل فعالیت های بشری (کاربردهای شخصی تا فعالیت های اقتصادی و سیاسی، و توسعه) تأثیر زیادی دارد. با توجه به اینکه شهر تبریز به عنوان پایتخت گردشگری جهان اسلام (2018) انتخاب شده است، باید تأثیرات به کارگیری این فناوری ها در آینده در این شهر مطالعه شود. پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی و علی-پیمایشی است و هدف آن، تحلیل عوامل تأثیرگذار شکاف دیجیتال بر توسعه پایدار شهر تبریز است. در این پژوهش، تمامی عوامل مرتبط با منع شکاف دیجیتال در توسعه با دیدی سامانمند بررسی شده اند. بدین منظور، متغیرهای شکاف دیجیتال و توسعه پایدار شهری در نرم افزار FL MicMac با استفاده از دیدگاه های کارشناسان تحلیل شد و عوامل تأثیرگذار مشخص شدند. نتایج نشان می دهد تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم متغیر میزان باسوادی از دیگر متغیرها بیشتر است. متغیرهای مداخلات مدیریتی، دانش زبان، محل جغرافیایی و... نیز بیشترین تأثیرگذاری و تأثیرپذیری را دارند. تغییرات گوناگون هریک از این متغیرها پیامدهایی برای کل سیستم خواهد داشت. در این میان، تقویت اقتصادی اقشار کم درآمد در کنار مدیریت کارآمد و سرمایه گذاری های آموزشی و زیرساختی، از مهم ترین موارد کاهش شکاف دیجیتال و حرکت به سوی توسعه پایدار شهری محسوب می شود.

تحلیل ساختاری نخستین گام در آینده نگاری راهبردی است. در این گام متغیرهای کلیدی شناسایی و سپس اثرات مستقیم و غیرمستقیم متغیرها بر یکدیگر محاسبه می شوند. در روش سنتی میک مک، شدت روابط میان متغیرها با استفاده از اعداد قطعی محاسبه می شود، اما این روش امکان در نظر گرفتن عدم قعطیت های هنگام گردآوری داده و نیز امکان استفاده از متغیرهای زبانی به هنگام ارائه خروجی را ندارد. برای پاسخ به مشکلات فوق، تحلیل میک مک فازی یا تحلیل فازی زبان شناختی طراحی شده است. هدف از میک مک فازی آن است که امکان استفاده از متغیرهای زبانی در مرحله گردآوری داده ها و ارائه یافته ها فراهم شود. به دلیل آنکه میک مک فازی ابزاری پیشرفته تر برای انجام تحلیل ساختاری در آینده نگاری راهبردی محسوب می شود، در این مقاله پس از معرفی مختصر روش تحلیل اثرات متقابل با رویکرد میک مک و توصیف نحوه انجام محاسبات فازی در روش میک مک فازی، به این پرسش پاسخ می دهیم که این روش از چه نقاط قوتی در مقایسه با میک مک سنتی برخوردار است.