زبری

زبری زمین متغیر مهمی است که در علوم نجوم و زمین استفاده می شود. تعریف منحصربه فردی برای آن وجود ندارد. آن را می توان متغیری جهت بیان تغییرپذیری سطح زمین در یک مقیاس معین تعریف نمود. محاسبه ی زبری از اهمیت زیادی برخوردار است و مبنای بسیاری از تصمیم گیری ها می باشد. بررسی کیفی قسمت های مختلف یک محدوده ای از زمین از نظر زبری و تغییرات ارتفاعی با در نظر گرفتن تمامی جوانب، نیازمند پردازش ها و مقایسه های متفاوتی می باشد، از طرف دیگر حجم این پردازش ها بسیار بالا و زمان بر است. در مقاله حاضر یک سامانه تصمیم گیری مکانی جهت تعیین خودکار نواحی مطلوب کاربر و بررسی همه جانبه ی منطقه مورد نظر با استفاده از داده های مدل ارتفاعی رقومی، طراحی و پیاده سازی گردید. شاخص های مورداستفاده جهت محاسبه ی زبری هر منطقه در این سامانه، عبارتند از: سیگما تی، سیگمازد و هندسه فرکتالی . در توسعه این سامانه از تلفیق شاخص های نامبرده با روش های مبتنی بر سامانه حامی تصمیم گیری مکانی استفاده گردید. این سامانه اطلاعات آماری مربوط به پچ های [1] متعدد در محدوده تعیین شده از مدل ارتفاعی رقومی مورد نظر را استخراج کرده و با رتبه بندی و کلاسه بندی پچ ها براساس معیارهای تعیین شده، به انتخاب پچ های مورد نظر کمک فراوانی می کند. این سامانه برای محدوده های متفاوتی از ایران تست و قابلیت های آن مورد ارزیابی قرار گرفت. [1] - در این مقاله پچ عبارت است از تکه هایی از زمین که مشخصات آماری مربوط به آنها استخراج می شودو می تواند ابعاد متفاوتی داشته باشد.

گرد و غبار یکی از فرآیندهای مهم مناطق خشک و نیمه خشک است که وقوع آن در سال های اخیر در ایران افزایش پیدا کرده است. شناسایی کانون های تولیدکننده این پدیده اولین گام در مدیریت و کنترل آن به شمار می رود. به دلیل خشک و نیمه خشک بودن اقلیم هایی که پدیده گرد و غبار در آنها به وقوع می پیوندد، همواره مناطق وسیعی برای پایش و کنترل وجود دارند که عملاً مدیریت آنها را ناممکن می سازد. از اینرو کاهش مناطق کاندید به سطوح واقعی تولیدکننده یکی از دغدغه های اصلی پژوهشگران به شمار می رود. در این مقاله، با استفاده از داده های دورسنجی، به شناسایی کانون های بالقوه تولید گرد و غبار در استان البرز پرداخته شده است. شاخص های طیفی رطوبت و پوشش گیاهی مختلفی بر روی داده های سنجنده OLI اعمال شد و بر اساس میزان تغییرات در منطقه مطالعاتی شاخص های رطوبت مربوط به تبدیل تسلد کپ و پوشش گیاهی DVI انتخاب و بر روی تصاویر سال های 2013، 2014 و 2015 اعمال گردید و نقشه پتانسیل فرسایش پذیری رطوبت و پوشش گیاهی تولید شد. شاخص طیفی زبری بر داده مدل رقومی ارتفاع سنجنده ASTER اعمال و نقشه پتانسیل فرسایش پذیری زبری تهیه گردید. با استفاده از اطلاعات زمین شناسی، نقشه حساسیت فرسایش پذیری سنگ ها تولید شد. با تلفیق نقشه های پتانسیل فرسایش پذیری در مدل ارزیابی چند معیاره و انجام عملیات میدانی نقشه کانون های بالقوه ریزگرد تهیه گردید و بر اساس یک طرح نمونه برداری مورد بازدید قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با استفاده از تصاویر ماهواره ای و اعمال شاخص های طیفی، به خوبی می توان کانون های بالقوه تولید گرد و غبار را شناسایی نمود.