مطالب مرتبط با کلیدواژه

اسرائیل


۱۶۱.

تبیین دکترین پیرامونی رژیم صهیونیستی اسرائیل در قفقاز و آسیای مرکزی (با تاکید بر آذربایجان و قزاقستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای سیاسی سال هفتم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۸ 25 - 46

کلیدواژه‌ها: اسرائیل دکترین پیرامونی قفقاز آسیای مرکزی آذربایجان قزاقستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴ تعداد دانلود : ۸۳
رژیم صهیونیستی اسرائیل از دهه 1960 سعی کرد که با دکترین اتحاد پیرامونی از انزوای ژئوپلیتیکی خارج شده و به ارتباط با سایر کشورها اقدام کند. در این میان مناطقی نظیر مدیترانه، شمال آفریقا، قفقاز و آسیای مرکزی در اولویت اسرائیل قرار گرفت. در این پژوهش با شیوه توصیفی - تحلیلی به بررسی دکترین پیرامونی اسرائیل در منطقه قفقاز و آسیای مرکزی به عنوان دو حوزه ی ژئوپلیتیکی مهم در شمال ایران پرداخته شده است. نتایج حاصل از پژوهش که اکثرا از متون و وب سایت های معتبر خارجی استخراج شده است نشان می دهد که دکترین پیرامونی اسرائیل علی رغم شروع خوب، نتوانست مشارکت های منطقه ای پایدار با پنج کشور (قرقیزستان، تاجیکستان، ارمنستان، ازبکستان و ترکمنستان) ایجاد کند. در نقطه مقابل دکترین پیرامونی اسرائیل در آذربایجان و قزاقستان نسبت به این پنج کشور تا حدودی موفقیت آمیز بوده است. در این راستا محرک های اصلی رژیم اسرائیل برای روابط با آذربایجان و قزاقستان نشان دهنده نتایج یکسانی می باشد نظیر تامین منابع انرژی (40 درصد از آذربایجان و 15-25 درصد از قزاقستان)، وجود دو کشور با جمعیت اکثریت مسلمان و ساختار لائیک و استفاده از این اهرم، استفاده از کشور ایالات متحده آمریکا و لابی های خود در کنگره این کشور برای روابط با آذربایجان و قزاقستان، فروش تسلیحات و همچنین هم مرز بودن این کشورها با ایران و استفاده نظامی و سایبریک از این ظرفیت در راستای استراق سمع.
۱۶۲.

سیاست های امنیتی رژیم صهیونیستی در سرزمین ها ی اشغالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۳ بهار ۱۳۸۹ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: سیاستهای امنیتی اسرائیل مبارزین فلسطینی امنیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۷۰
تقابل رژیم صهیونیستی با فلسطینیها در نوع خود در جهان بی نظیر و منحصر به فرد است. دو طرف حدود 60 سال است که به خشن ترین صور پیکار، بی محابا با یکدیگر مبارزه می کنند. این مبارزه امروزه به دورانهای سرنوشت خود نزدیک می شود و دو طرف در پی شکست مذاکرات در ادوار مختلف بدنبال یافتن راه حل هایی برای خروج از بحران هستند. اما سیاستهای امنیتی رژیم صهیونیستی همچنان جاری است و فلسطینیها تحت این سیاستها زندگی دشواری را سپری می کنند. در این مقاله در پی ترسیم شرایطی هستیم که به صورت عینی زندگی در فلسطین را احاطه کرده است. بنابراین در متن مقاله یکی از اصلی ترین عوامل تاثیر گذار بر اوضاع یعنی سیاستهای امنیتی رژیم صهیونیستی، دگرگونیهای این سیاستها، انواع و اشکال آنها مورد بررسی قرار گرفته است. به علاوه علل و عوامل دگرگونی این سیاستها در مقاطع گوناگون مطرح شده و تاثیر و کارآمدی آنها به صورت مجزا بررسی شده است. در خاتمه نیز این سیاستها با دو دسته از معیارهای کمی و کیفی مورد ارزیابی قرار گرفته است.
۱۶۳.

تاثیر انتفاضه ملت فلسطین بر رژیم صهیونیستی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۳ تابستان ۱۳۸۹ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: انتفاضه فلسطین رژیم صهیونیستی اسرائیل امنیت ملی قدرت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷ تعداد دانلود : ۴۶
رژیم صهیونیستی با توجه به ماهیت اشغالگری ونادیده گرفتن حقوق مسلم ساکنین اصلی سرزمین فلسطین ، از ابتدای تشکیل دولت یهودی در سرزمین های اشغالی همواره با بحران امنیتی وداخلی مواجه بوده است ،اما علی رغم آن ، این رژیم تهدید اصلی خود را تهدید خارجی وپیرامونی قرار داده بود واصولا بحرانهای داخلی ومبارزات گروههای فلسطینی و بویژه فلسطینی های مناطق اشغالی برای این رژیم تهدیدی جدی وقابل ملاحظه ای محسوب نمی شدند اما شکل گیری انتفاضه و ادامه آن موجودیت و هویت کیان صهیونیستی را که وابسته به سه رکن اساسی ( مهاجرت – امنیت – اقتصاد ) است را با چالشهای جدی مواجه نمود و این رژیم را مجبور نمود تا بخشی از توان خود را دربخشهای مختلف برای مقابله با این بحران مصروف نماید و تحقق ایده های توسعه طلبانه آن را بویژه در خاورمیانه با مشکل جدی روبرو نماید . بررسی ابعاد و میزان تاثیرات انتفاضه بر رژیم صهیونیستی به عنوان یک متغیر تاثیر گذار بر امنیت منطقه از اهمیت خاصی برخوردار است لذا در این مقاله به شیوه توصیفی - تاریخی به بررسی این موضوع پرداخته شده است.
۱۶۴.

سیاست خاورمیانه ای رژیم صهیونیستی و اقلیت های قومی مذهبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۳ پاییز ۱۳۸۹ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: اسرائیل اقلیت ها دکترین پیرامونی دروزی ها مارونی ها کردستان عراق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۶۹
فرهنگ امنیتی رژیم صهیونیستی در درک فرصت ها و تهدید ها، این رژیم را در صدر کشورهایی قرار داده است که دغدغه های بالایی دارند. از این رو، تفکر امنیتی بر تمام برنامه های این رژیم حاکم است. اسرائیل به عنوان عضوی بیگانه و ادغام ناشدنی با محیط اطراف با ویژگی هایی به شدت نژادپرستانه و تجاوزکارانه، همواره درگیر ملاحظات شدید امنیتی است. در این محیط، رژیم صهیونیستی اقلیت های قومی مذهبیِ موجود در منطقه را عقبه استراتژیک سیاست های امنیتی خود در برخورد با کشورهای مسلمان قلمداد می کند. رژیم صهیونیستی در چارچوب دکترین پیرامونی، طرح اتحاد با کشورها و اقلیت های قومی مذهبی همسو را سرلوحه سیاست خارجی خود قرار داده و پیوندهایی را با اقلیت های قومی مذهبی منطقه برقرار کرده است. در این مقاله با بهره گیری از نظریه موازنه فراگیر، نقش و جایگاه متغیر اقلیت های قومی مذهبی در سیاست خارجی رژیم صهیونیستی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. این مقاله از نظر حوزه موضوعی به تحولات مناطق دروزی نشین، مارونی های لبنان و کردهای عراق می پردازد.
۱۶۵.

تعمیق مناسبات چین و رژیم صهیونیستی و تأثیر آن بر منافع و امنیت ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۵۷ 11 - 43

کلیدواژه‌ها: چین اسرائیل ایران مناسبات منطقه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۸۱
محیط آنارشیک نظام بین الملل و نبود یک قدرت مسلط و مشروع، هر یک از بازیگران را ملزم به بهره گیری از ظرفیت، اهداف و منافع مورد نظر خود در محیط پیچیده و شبکه ای نظام بین الملل می کند. اسرائیل به دلیل ضعف های راهبردی سعی دارد برای ارتقاء موقعیت منطقه ای و بهبود چهره جهانی و جایگاه بین المللی، مناسبات خود را با کشور چین به صورت همه جانبه توسعه دهد. به هر میزان سطح همکاری و تعاملات پکن – تل آویو گسترش یابد، عملاً بر امنیت و منافع ایران تأثیر منفی می گذارد و بر عکس. در این روند، از جمله پیامدهای تقویت و توسعه روابط چین و اسرائیل، رویکردهایی نظیر؛ شکاف میان ایران و چین، تأثیر منفی بر روند صلح مطلوب ایران در موضوع فلسطین، ترغیب چین از سوی اسرائیل مبنی بر عدم فروش تسلیحات به ایران، تشکیل گروهها و لابی های یهودی علیه منافع ایران در چین، اختلال در بازار فروش نفت و گاز ایران به چین، همراهی چین با نظم مطلوب منطقه ای اسرائیل و عدم حمایت از ایران در برنامه هسته ای می باشد. مفصل بندی این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی است. گردآوری داده ها نیز به روش کیفی و به صورت اسنادی و کتابخانه ای تنظیم یافته است.
۱۶۶.

راهبرد سیاسی- امنیتی منطقه ای رژیم صهیونیستی در پرتو توسعه مناسبات با پاکستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۵۷ 69 - 90

کلیدواژه‌ها: اسرائیل پاکستان دکترین پیرامونی امنیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۷۷
معمای امنیت و ژئوپلیتیک بسته در نتیجه ماهیت شکل گیری و قرار گرفتن در میان طیفی از دشمنان، تعدد کمربندهای حفاظتی و افزایش عمق استراتژیک را برای اسرائیل حیاتی کرده است. در این راستا پس از ارتباطات دومینووار با اعراب، عادی سازی روابط با پاکستان به عنوان کشوری برجسته در صفحه شطرنج خاورمیانه مورد توجه قرار گرفته است. موضوعی که در قالب دکترین پیرامونی اسرائیل طراحی و پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و ذکر این سوال که اهداف سیاسی و امنیتی اسرائیل برای عادی سازی روابط با پاکستان چیست؟ و طرح این فرضیه که اسرائیل با اهداف امنیتی از جمله تکمیل حلقه محاصره و نظارت بیشتر بر فعالیت های ایران در کنار اهداف سیاسی مانند بهره مندی از دو عنصر مشروعیت و تفرقه درون اسلامی با توجه به جایگاه پاکستان، در پی ارتباط بیشتر با این کشور بوده، به دنبال تبیین پاسخ به سوال اصلی مقاله و در راستای نظریه مذکور برآمده است.یافته های پژوهش نشان می دهد ارتباط با پاکستان به عنوان عامل تنوع بخش در روابط بین الملل اسرائیل، علاوه بر مزایای اقتصادی، با دارا بودن مزایای امنیتی از جمله کنترل گروه های افراطی و برنامه های هسته ای تنها کشور مسلمان دارای این سلاح ها در کنار استفاده دوگانه در برابر ایران مانند فلج کردن ارتباط با همسایگان و نظارت بر برنامه هسته ای اجتناب ناپذیر و رابط بودن با این کشور، به عنوان حوزه جدید تنفسی سیاسی اسرائیل عمل کرده و علاوه بر گسست درون اسلامی، مشروعیت عملی و افزایش ردپای راهبردی اسرائیل در منطقه، موجبات تقلیل مسئله فلسطین به موضوعی عربی-اسلامی را فراهم می کند.
۱۶۷.

بررسی راهبرد موازنه فراگیر اسرائیل در برابر جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۵۸ 161 - 189

کلیدواژه‌ها: موازنه فراگیر شکاف های قومیتی اسرائیل ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۸۲
برقراری «روابط استراتژیک» و «اتحاد» با قدرت های بزرگ، به ویژه ایالات متحده آمریکا، ساخت حوزه نفوذ یا «عمق استراتژیک» و برقراری روابط نزدیک با کشورهای همسایه ایران بخشی از الگوهای رفتاری رژیم صهیونیستی در سیاست خارجی برای توازن، مهار و تضعیف جمهوری اسلامی است.اسرائیل عمق استراتژیک خود را جمهوری آذربایجان و اقلیم کردستان عراق قرار داده و با امضای پیمان ابراهیم کوشیده است در کنار مرزهای جنوبی ایران جای پایی برای خود باز کند. نقش آذربایجان و اقلیم کردستان برای اسرائیل مانند نقش سوریه و لبنان برای ایران است.اما رژیم صهیونیستی تنها به «موازنه قدرت» و «موازنه تهدید» بسنده نکرده و کوشیده است با پشتیبانی از گروه های تجزیه طلب و تحریک شکاف های قومیتی در ایران، نظام جمهوری اسلامی را از درون به چالش بکشد. مجموع این اقدامات همراه با انگشت گذاشتن روی نقاط آسیب پذیر با هدف تضعیف حریف در راستای راهبرد «موازنه فراگیر» انجام می شود.هدف کلیدی این پژوهش پاسخ گویی به این پرسش است که راهبرد «موازنه فراگیر» رژیم صهیونیستی در برابر جمهوری اسلامی ایران دارای چه مولفه هایی هستند و کدامیک برای اسرائیل از اولویت بیشتری برخوردارند؟روش پژوهش «کیفی» و موضوع با بهره گیری از نظریه «موازنه فراگیر» کنکاش شده است.یافته های پژوهش نشان می دهد دولت سازی و ملت سازی معیوب، که از ویژگی های خاورمیانه می باشد، ایران و اسرائیل را به پیروی از راهبرد «موازنه فراگیر» ترغیب کرده است.این پژوهش نتیجه می گیرد که اتحاد با دولت های منطقه ای و قدرت های فرامنطقه ای، تقویت توان نظامی، ساخت عمق استراتژیک، نفوذ اطلاعاتی و تحریک شکاف های قومیتی در ایران اولویت های اسرائیل در «موازنه فراگیر» هستند.
۱۶۸.

بررسی تطبیقی سیاست ایران و اسرائیل در قبال بحران اوکراین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام سال ۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۷) 169 - 196

کلیدواژه‌ها: ایران اسرائیل اوک‍رای‍ن روسیه واقع گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸ تعداد دانلود : ۶۵
جنگ روسیه و اوکراین (بحران اوکراین) از مهم ترین بحران های قرن جدید است که کشورهای مختلف سیاست خارجی متفاوتی را در قبال این بحران داشته اند. ایران و رژیم اسرائیل، به عنوان دو بازیگر تأثیرگذار در منطقه خاورمیانه و نظام بین الملل، سیاست خارجی متفاوتی را در قبال این بحران به کار گرفته اند. این پژوهش با استفاده از روش مقایسه ای و در قالب چارچوب نظری واقع گرایی، در پی پاسخ به این سؤال است که ایران و اسرائیل به عنوان دو قدرت منطقه ای خاورمیانه سیاست خود را در قبال بحران اوکراین چگونه تنظیم کرده اند؟ این مقاله استدلال می کند که ایران به عنوان یک بازیگر چالشگر نظام بین الملل، بحران اوکراین را بحرانی در راستای تغییرات در نظام بین الملل و شکل گیری یک نظام بین الملل جدید می بیند که موجب تحدید قدرت، قدرت های بزرگ از جمله ناتو و آمریکا و روسیه می شود. از سوی دیگر، اسرائیل  به دنبال حداقل حفظ ساختار موجود و تغییرنکردن موازنه قدرت است و از آن حمایت می کند، هرچند شاید شکست روسیه برای اسرائیل مطلوب باشد. براین اساس ایران و اسرائیل در حوزه های سیاسی، نظامی و امنیتی، انرژی و تجاری سیاست متفاوتی را در قبال بحران اتخاذ کرده اند.  
۱۶۹.

نظریه پردازی صلح اعراب و اسرائیل بر امنیت و منافع جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی بسیج سال ۲۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۱۰۰ 39 - 76

کلیدواژه‌ها: صلح اعراب اسرائیل امنیت و منافع جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۵۶
این پژوهش کیفی با هدف ارائه الگوی نقش صلح اعراب و اسرائیل بر امنیت و منافع جمهوری اسلامی ایران انجام گرفت. این مطالعه از نوع پژوهش های کیفی است که با استفاده از نظریه داده بنیاد انجام شده است. 12 مصاحبه با اساتید دانشگاه های تهران در گرایش های روابط بین الملل و علوم سیاسی انجام شد .حاصل این مصاحبه ها، مجموعه ای از مضامین اولیه بود که طی فرایند کدگذاریِ باز، گرآوری و از درون آنها مقوله هایی استخراج شد؛ سپس در مرحله کدگذاری محوری، پیوند میان این مقوله ها ذیل عناوین : شرایط علی، پدیده محوری، راهبردها، عوامل زمینه ای، شرایط مداخله گر و پیامدهای تاثیر گذار بر امنیت جمهوری اسلامی ایران درقالب پارادایم کدگذاری محوری تعیین شد؛ درادامه و در مرحله کدگذاری انتخابی نیز، سیر داستان ترسیم شد. نتایج نشان داد عوامل علی تاثیر گذار بر امنیت و منافع جمهوری اسلامی ایران عبارتند از: نیاز های حکمرانی، نیازهای تقویت قدرت ملی، نیازهای امنیتی، نیازهای اطلاعاتی، نیازهای اعتقادی. راهبردهای مرتبط با موضوع مورد پژوهش شامل سه نوع اقدام در سطح ملی، اقدام های منطقه ای و اقدامات بین المللی را در بر می گیرد. ارتباطات نامناسب رسمی همسایگی، ویژگی های ساختاری حکومتی، تعاملات متقابل محدود، فقدان برنامه های راهبردی به عنوان عداومل مداخله کننده شناسایی شدند و ویژگی های منطقه غرب آسیا(جغرافیایی)، ویژگی های مذهبی، ویژگی های فرهنگی اجتماعی عوامل زمینه ای تاثیر گذار بر امنیت و منافع جمهوری اسلامی ایران بودند.
۱۷۰.

عوامل مؤثر بر اتحاد استراتژیک جمهوری اسلامی ایران و سوریه در دهه 1980(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۷ بهار ۱۴۰۳ شماره ۶۲ 93 - 136

کلیدواژه‌ها: توازن تهدید موازنه قدرت اتحاد ایران اسرائیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۷۷
اتحاد ایران و سوریه از جمله اتحادهای مهم، نادر و طولانی مدت در طی چندین دهه ی گذشته در سطح سیاست و امنیت خاورمیانه بوده است، از این رو پرسش اصلی این مقاله عبارت است از اینکه: چه عوامل و مؤلفه هایی در شکل گیری و تقویت اتحاد ایران و سوریه طی دهه ی 1980 تأثیرگذار بوده اند؟ فرضیه مقاله آن است که: مقابله با تهدیدات مشترک و وجود منافع و اهداف مشترک منجر به شکل گیری، تقویت و تداوم اتحاد بین جمهوری اسلامی ایران و سوریه در دهه ی 1980 گردیده است. بررسی مسأله با کمک نظریه توازن تهدید والت، و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و منابع کتابخانه ای و اینترنتی نشان دهنده ی آن است که مهم ترین ملاحظات امنیتی و مؤلفه های شکل دهنده و تقویت کننده اتحاد بین ایران و سوریه عبارت بوده اند از: وجود منافع مشترک در مقابله با تهدیدات مشترک امنیتی در سطح منطقه؛ ادراک مشترک از تهدید رژیم صهیونیستی در منطقه و تلاش های منطقه ای آن برای عادی سازی روابط با کشورهای پیرامونی؛ وجود ایدئولوژی های تجدیدنظرطلب، و اشتراکات ایدئولوژیک در ضدیت با آمریکا و منازعه با اسرائیل؛ حمایت سوریه از ایران در طول جنگ عراق علیه ایران و مقابله ی آن با ایجاد یک جبهه متحد عربی در مقابل ایران؛ نقش اشتراکات مذهبی- ایدئولوژیک؛ تلاش دو کشور ایران و سوریه برای کسب مشروعیت مذهبی در سطوح داخلی و خارجی، و تأمین منافع ایران و سوریه در قالب اتحاد، در جهان عرب، به ویژه لبنان.
۱۷۱.

توسل به زور در حقوق بین الملل: مورد مطالعاتی مخاصمه 2023 حماس و اسرائیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات حقوقی دوره ۱۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 105 - 144

کلیدواژه‌ها: اسرائیل تروریسم حقوق بین الملل توسل به زور حماس حق تعیین سرنوشت دفاع مشروع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۷۸
در 7 اکتبر 2023، حماس به عملیات نظامی طوفان الاقصی علیه اسرائیل دست زد که به کشته و مجروح شدن بسیاری انجامید. اسرائیل نیز به اقدام نظامی علیه حماس روی آورد و بخش هایی از غزه را محاصره کرد. مقابله با اشغالگر در راستای حق تعیین سرنوشت از سوی حماس و دفاع مشروع از سوی اسرائیل، مهم ترین توجیهاتی بودند که برای این مخاصمه مطرح شدند. این مقاله بر پایه روش توصیفی- تحلیلی به این سؤال پاسخ می دهد که چگونه می توان مخاصمه حماس و اسرائیل را از منظر حقوق بین الملل توسل به زور ارزیابی کرد؟ نوشتار حاضر نتیجه می گیرد که نفس عملیات حماس، در قالب حق تعیین سرنوشت و نبرد با اشغالگر البته مشروط به رعایت مقررات بین المللی در انتخاب نوع، شیوه و ابزارهای عملیات نظامی، توجیه دارد. همچنین نظر به تفاوت رویکرد گروه های تروریستی با گروه هایی از نوع حماس که با اشغالگر در مبارزه هستند، نمی توان اقدام های این گروه را تروریستی دانست. استناد به دفاع مشروع توسط اسرائیل نیز از آنجا که اساساً حمله مسلحانه ای در معنای ماده 51 منشور ملل متحد محقق نشده بود، از منظر حقوق بر جنگ پذیرفتنی نیست. اختیارات اشغالگر جهت برقراری نظم در سرزمین های اشغالی مطابق ماده 43 کنوانسیون چهارم لاهه نیز توجیه کننده اقدام های اسرائیل نیست.
۱۷۲.

امکان سنجی ارتکاب نسل کشی در غزه توسط اسرائیل در پرتو عملیات طوفان الاقصی (7 اکتبر 2023)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات حقوقی دوره ۱۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 257 - 288

کلیدواژه‌ها: عملیات طوفان الاقصی اسرائیل مردم غزه نسل کشی دیوان کیفری بین المللی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶ تعداد دانلود : ۶۴
عملیات طوفان الاقصی در 7 اکتبر 2023 توسط شاخه نظامی حماس، اقدام نظامی بی سابقه ای در مناقشه طولانی مدت اسرائیل و فلسطین محسوب می شود. هرچند می توان اقدام حماس را بر پایه وضعیت اشغال و حق تعیین سرنوشت توجیه کرد اما پاسخ اسرائیل به این عملیات، گسترده، ویرانگر و بی سابقه بوده است؛ به نحوی که نمی تواند منطبق با دفاع مشروع قلمداد شود. کشتار هزاران نفر انسان های بی گناه غیرنظامی، استفاده از سلاح های ممنوعه، تخریب مراکز پزشکی، بیمارستان ها و فروپاشی نظام سلامت، محاصره همه جانبه غزه و عدم دسترسی مردم به کالاهای حیاتی موردنیاز ازجمله غذا، آب و دارو که عملاً گسترش قحطی را در پی داشته است، تخریب خانه ها و وادار کردن مردمان شمال غزه به کوچ اجباری به مناطق دیگر، بخشی از قساوت های آشکار اسرائیل است که می تواند به عنوان رکن مادی جرم نسل کشی، مورد ارزیابی قرار بگیرد. این مقاله به شیوه توصیفی، تحلیلی و در پرتو گزارش های رسمی، دکترین و رویه قضایی بین المللی به این پرسش پاسخ می دهد که آیا ارکان مادی و معنوی نسل کشی (قصد خاص) در پرتو عملیات نظامی اخیر اسرائیل علیه فلسطینیان (مردم غزه) محقق شده است؟ مقاله نتیجه می گیرد که در پرتو اقدام های انجام شده توسط اسرائیل، رکن مادی، به ویژه قتل اعضای گروه و همچنین رکن معنوی جرم نسل کشی در عملیات طوفان الاقصی (7 اکتبر 2023)، توسط اسرائیل محقق شده است؛ به گونه ای که دیوان کیفری بین المللی می تواند در این مورد، صلاحیت خود را اعمال کند.
۱۷۳.

بازنمایی ابعاد حقوقی مخاصمه اکتبر 2023 غزه در صفحات اینستاگرام بی بی سی فارسی و ایران اینترنشنال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات حقوقی دوره ۱۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 355 - 390

کلیدواژه‌ها: اسرائیل ایران اینترنشنال اینستاگرام بی بی سی فارسی حماس غزه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۴۴
به موازات عملیات طوفان الاقصی و شروع مخاصمه حماس و اسرائیل در اکتبر سال 2023 میلادی، رسانه های مختلف ازجمله بی بی سی فارسی و ایران اینترنشنال به صورت برجسته، فعالیت های خبری/ تحلیلی خود را در شبکه های تلویزیونی و نیز بستر سکوهای اینترنتی نظیر اینستاگرام آغاز کردند و با این نگرش که دنبال کنندگان صفحات آن ها میلیونی هستند، سعی کردند از طریق آن، بخش مهمی از هدایت افکار عمومی مخاطبان خود را در خصوص تحولات غزه در اختیار بگیرند. با توجه به همین مسئله، این پژوهش با رویکردی توصیفی/ تحلیلی به دنبال بررسی این مسئله اساسی است که بازنمایی حقوقی مخاصمه غزه در صفحات اینستاگرامی رسانه های فوق از شروع عملیات طوفان الاقصی در 7 اکتبر تا پایان ماه اکتبر 2023 به چه صورت بوده است؟ یافته های پژوهش که بر مبنای شگرد بازنمایی رسانه ای استوارت هال تحلیل خواهد شد، نشانگر آن است که عمدتاً صفحات اینستاگرامی رسانه های فوق، از منظر حقوقی و در واکنش به عملیات طوفان الاقصی، سعی بر آن کرده اند که حمله اسرائیل به نوار غزه را در چارچوب دفاع مشروع بازنمایی کرده و حتی حماس را گروهی تروریستی و مسئول بروز کشتار مردم غزه معرفی کنند. ضمن اینکه تأکید بر مداخله ایران و جبهه مقاومت در معادلات غزه، بخش مهم دیگر بازنمایی مخاصمه غزه به ویژه در صفحه اینستاگرام ایران اینترنشنال بوده است.
۱۷۴.

بازتاب دلائل و انگیزه های عراق از حمله به ایران بر بنیاد مندرجات روزنامه انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای تاریخی سال ۱۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 115 - 137

کلیدواژه‌ها: جنگ ایران و عراق روزنامه انقلاب اسلامی ابوالحسن بنی صدر آمریکا اسرائیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳ تعداد دانلود : ۳۴
دلائل و انگیزه های دولت عراق از حمله به ایران به عنوان یک موضوع پژوهشی مورد توجه و بررسی بسیاری از پژوهشگران و محققان سیاسی و تاریخی قرار گرفته و دیدگاه های مختلفی نیز در این خصوص ارائه شده است. در این میان روزنامه انقلاب اسلامی که در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی به وسیله ابوالحسن بنی صدر و همفکران وی انتشار می یافت نیز این مسئله را مورد توجه قرار داده و ریشه های وقوع جنگ از منظر این روزنامه نیز مد نظر قرار گرفته است. این پژوهش بر این مسئله تمرکز دارد و تلاش می کند که در این خصوص، به این سؤال پاسخ دهد که روزنامه انقلاب اسلامی چه دلائلی را به عنوان ریشه های جنگ ایران و عراق مورد توجه قرار داده است؟
۱۷۵.

بازخوانی رمزگان پایداری شخصیت ها در اشعار مقاومت نزار قبانی (مطالعه مورد پژوهانه: قصیده راشیل و أخواتها أنموذجاً)

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش زبان و ادبیات عرب سال ۶ بهار و تابستان ۱۴۰۳شماره ۹ 5 - 23

کلیدواژه‌ها: نماد نزار قبانی راشیل و أخواتها فلسطین اسرائیل ادبیات معاصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷ تعداد دانلود : ۴۵
برخی از شاعران معاصر عربی برای بیان تجربه ها و دغدغه های گوناگون خود و جامعه و جهت اصالت بخشی به اثر ادبی خویش، به فراخوانی چهره های برجسته سنتی روی آورده اند و بهره گیری از این شخصیت ها و بیان تجربه های متعدد از رهگذر آنان یکی از ترفندهای مهم ادبی این شاعران است. نزار قبانی (1923-1998 م) به عنوان یکی از مشهورترین و پرمخاطب ترین شاعران معاصر عربی در قرن بیستم پس از شکست عرب ها در ژوئن 67  به طورجدی به شعر سیاسی و پایداری روی آورده است. قصیده «قانا» از قصاید برجسته وی است که به دنبال بمباران قانا توسط اسرائیل در 1996 سروده شده و فراخوانی نمادین شخصیت های مختلف دینی، تاریخی، اسطوره ای و ادبی جلوه ویژه ای به این قصیده داده است. بی شک شرایط فرهنگی، سیاسی و اجتماعی جهان عرب و آبشخورهای فکری و فرهنگی مختلفی که شاعر از آن ها بهره برده و ذهن وقاد و دید نقادانه وی در فراخوانی این شخصیت ها مؤثر بوده است. بر این اساس، پژوهش حاضر تلاش دارد با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر شناخت اطلاعاتی از شعر مقاومت معاصر عرب به ویژه سبک و مضمون شعر نزار قبانی به سؤالات زیر پاسخ دهد: نزار قبانی در قصیده مشهور خود از چه شخصیت هایی بهره برده است؟ این شخصیت ها در شعر او دارای چه کارکردی بوده و چه نقشی را ایفا می کنند؟ چه عواملی باعث گرایش شاعر به استفاده از نمادها در قصیده وی شده است؟ نتیجه پژوهش نشان می دهد: این حضور نمادین گاه شامل شخصیت های دینی چون مسیح، امام علی (ع) و امام حسین (ع) است و گاه شخصیت های اسطوره ای عرب و غیر عرب چون دنکیشوت و عنتره و... را شامل می شود و نزار با نظر به خفقان موجود از جانب حاکمان عربی وقت، با کاربست نمادین این شخصیت ها و دلالت های وجودی نهفته و آشکارشان به صورت مثبت و گاه تحول یافته و منفی، سعی کرده نگرش ها، پیام ها، دردها، تجارب و نقدهای خود را بر دشمنان و جامعه عرب، در قالبی ادبی به مخاطب انتقال دهد. 
۱۷۶.

بازیگران فراملی در کردستان عراق و تاثیرآن بر محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ناجا سال ۱ بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ 125 - 145

کلیدواژه‌ها: کردستان عراق آمریکا اسرائیل محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰ تعداد دانلود : ۲۵
در حال حاضر مسئله کردها یکی از مسائل مهم سیاسی در منطقه غرب آسیا به شمار می رود که ابعاد  منطقه ای وفرا منطقه ای گسترده ای پیدا کرده است و تحولات آن تاثیر زیادی بر مناطق کردنشین ترکیه، عراق، سوریه و جمهوری اسلامی ایران دارد. نکته ای که حائز اهمیت می باشد ، این است که دخالت قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای نقش مهمی در تحولات این منطقه داشته است. این تحولات بویژه پس از حمله آمریکا به عراق در سال 2003 فرصت ها و تهدیداتی را برای جمهوری اسلامی ایران فراهم کرده است که ظهور دولت کردی در عراق و تشکیل اقلیم کردی در عراق نوین از نشانه های بارز این تحولات می باشد. ظهور دولت کردی به خاطر تاثیرات جدی بر نظم و نظام قدرت منطقه ای از اهمیت زیادی برخوردار است. بر این اساس این تحقیق درصدد واکاوی استراتژی قدرت های خارجی با تاکید بر نقش آمریکا و رژیم صهیونیستی در قبال تحولات مناطق کردنشین عراق و پیامدهای امنیتی آن بر جمهوری اسلامی ایران می باشد .درپاسخ به این سوال این فرضیه را مطرح شد که هدف قدرت ها تامین منافع استراتژیک ورقابت و ایجاد موازنه با قدرت های منطقه ای و هدف از دخالت در مسئله کردها پیشبرد و تامین منافع اقتصادی، سیاسی و استراتژیک خود در منطقه بوده است. 
۱۷۷.

سناریوهای فراروی جنگ ترکیبی اسرائیل علیه جمهوری اسلامی ایران در افق 1407(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال ۱۹ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۶۶ 189 - 218

کلیدواژه‌ها: سناریوپردازی اسرائیل جمهوری اسلامی ایران جنگ ترکیبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱ تعداد دانلود : ۲۴
هدف: اسرائیل از ابتدای انقلاب اسلامی به دنبال کنترل و محدودسازی ج.ا ایران و در صورت امکان تغییر نظام در ایران بوده و پس از امتحان کردن راه های مختلف از جنگ سخت تا نفوذ نرم برای مقابله با ایران، به شیوه نوین جنگ یعنی ماهیت ترکیبی آن روی آورده، ازاین رو مقاله حاضر به دنبال شناسایی و ترسیم سناریوهای فراروی جنگ ترکیبی اسرائیل علیه جمهوری اسلامی ایران در افق 1407 است.روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از حیث ماهیت و روش، توصیفی اکتشافی است که ب ر پای ه روش آینده پژوهی سناریونویسی با هفت گام انجام شده است. نمونه آماری پژوهش 17 نفر از اساتید دانشگاه های نیروهای مسلح، فرماندهان و مدیران در مشاغل راهبردی است و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی با بهره گیری از روش های ذهن انگیزی و مصاحبه با خبرگان بود.یافته ها: در این مقاله ضمن استفاده از روش سناریوپردازی، چهار سناریو آینده پیرامون جنگ ترکیبی اسرائیل علیه ج.ا ایران ترسیم شده که این سناریوها با توصیف چهار طرح سناریویی روایت شده اند.نتیجه گیری: در سناریو حمله های سایبر–الکترونیک، تهدیدهای سایبری متوجه زیرساخت های کشور روایت شده است. در سناریو تهاجم فرهنگی، هجمه جنگ نرم اسرائیل علیه ایرانیان به تصویر کشیده شده است. سناریو جنگ سخت، ترسیم سخت افزارگونه جنگ در ائتلاف با آمریکا را ترسیم می کند و سناریو قدرت بازدارندگی ج.ا.ایران و ناتوانی در تحمیل جنگ ترکیبی، توان پدافندی کشور را در مقابله با جنگ ترکیبی را در افق 1407 توصیف می کند.
۱۷۸.

تطبیق دلالت تاریخی سوره حشر و الگوی رفتار تمدنی پیامبر با «قضیه فلسطین»- اخراج یهودیان غیر بومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای تمدنی انقلاب اسلامی سال دوم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۷) 85 - 114

کلیدواژه‌ها: سوره حشر اخراج یهود تاریخ صدر اسلام تفسیر قرآن اسرائیل قضیه فلسطین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۱۷
بدون تردید قرآن دست اول ترین منبع تاریخ اسلام است که برخی واژگان آن دال بر تاریخ و برخی در تاریخ نگاری دارای دلالت تاریخی هستند. مقاله حاضر مطالعه ای بینا رشته ای در حوزه قرآن، تاریخ و روابط بین الملل می باشد. هدف مطالعه کارکرد عینی قرآن در مطالعه تحلیلی- تطبیقی مفاهیم نظری و مضامین عینی تاریخ صدر اسلام در مسائل روز دنیا و پرونده بین المللی «قضیه فلسطین» است. مسئله اصلی پژوهش چیستی الگوی تمدنی برای چگونگی سیاست ورزی امت اسلام در مواجهه با قضیه فلسطین با توجه به مدلول های متنی سوره حشر است. فرضیه اصلی این است که مضامین عینی، واژگان، مثل ها و تشبیهات این سوره درخصوص اخراج دسته جمعی یهودیان [غیر بومی] بنی نضیر از مدینه است. دلالت های تاریخی این سوره با روش گردآوری کتابخانه ای و توصیف و تحلیل جهت تطبیق الگوی رفتار تمدنی پیامبر در «قضیه فلسطین» احصاء گردید. ریشه درگیری تاریخی مسلمین و یهود و متغیر مشروعیت زای اسرائیل، منجی گرایی صهیونیسم و زمینه سازی برای دولت ماشیحانی است؛ لذا در پارادایم هویت بین المللی دولت ها، برنامه انقلاب اسلامی جهت توسعه فاعلیت امت اسلام همراه با صبر تمدنی، بعنوان زمینه ساز دولت کریمه مهدوی، لازمه اخراج و مهاجرت معکوس یهودیان صهیونیست غیر بومی فلسطین محسوب می شود. در این سوره سه کلان روایت تاریخی شامل «اخراج و ذلت ابدی یهودیان به دلیل مخالفت با خدا و پیامبر»، «پیروی مسلمانان از فرمان خدا» و «ناکامی یهودیان به خاطر اعتماد بر منافقان» با 15 مدلول و اشاره تاریخی؛ تبیین شده است که براساس سنت های الهی، همین قواعد حاکم بر فلسفه تاریخ اجتماعی در خصوص زوال اسرائیل نیز در جریان است.
۱۷۹.

دولت بودنِ فلسطین و اعمال صلاحیت دیوان کیفری بین المللی با تأکید بر رأی شعبه مقدماتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشهای حقوقی دوره ۲۳ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۵۹ 7 - 36

کلیدواژه‌ها: دولت بودن فلسطین صلاحیت دیوان کیفری بین المللی اسرائیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴ تعداد دانلود : ۲۱
اشغال بخش گسترده ای از سرزمین های فلسطین و سابقه طولانی جنگ و کشتار در قسمت هایی از سرزمین مزبور، همواره دولت بودنِ فلسطین در حقوق بین الملل را با ابهاماتی مواجه نموده است. رأی 5 فوریه 2021 شعبه مقدماتی دیوان کیفری بین المللی در مورد اعمال صلاحیت نسبت به جرایم ارتکابی مقامات اسرائیل در سرزمین های اشغالی، به ضرورت طرح مجدد موضوع در حقوق بین الملل انجامیده است. اعطای وضعیت «دولت ناظر غیرعضو» به فلسطین وفق قطعنامه 67/19 مجمع عمومی در سال 2012 و پیوستن فلسطین به اساسنامه دیوان کیفری بین المللی از 2 ژانویه 2015 از جمله مقدمات صدور رأی مزبور بود. شعبه مقدماتی دیوان در این رأی، بدون آنکه خود را ملزم به ارزیابی ماهوی دولت بودنِ فلسطین بداند، به صرف آنکه فلسطین یک دولت عضو اساسنامه است، دیوان را صالح به رسیدگی دانست. پرسش اساسی در مقاله حاضر آن است که در پرتو رأی شعبه مقدماتی دیوان، دولت بودنِ فلسطین چه نقش و جایگاهی در احراز صلاحیت دیوان دارد؟ مقاله پیشِ رو، با روش توصیفی تحلیلی و ابزار کتابخانه ای به این نتیجه نائل می شود که علی رغم تردیدهای موجود در مورد کنترل مؤثر بر سرزمین، اعطای وضعیت دولت غیرعضو ناظر در سازمان ملل متحد به فلسطین و پیوستن فلسطین به سازمان های مختلف بین المللی در پذیرش آن به عنوان دولت عضو در دیوان کیفری بین المللی و به تبع آن احراز صلاحیت دیوان تأثیر بسزایی داشته است؛ فرایندی که حکایت از تأکید ضمنی بر نظریه تأسیسی بودن شناسایی در حقوق بین الملل است.
۱۸۰.

نقش بازیگران غیر دولتی در ثبات و تعادل سیستم امنیتی و منطقه ای در خاورمیانه

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال ۷ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۲۶ 103 - 136

کلیدواژه‌ها: بازیگران غیردولتی خاورمیانه موازنه قدرت بازدارندگی ایران اسرائیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۱۱
امروزه بازیگران غیردولتی نیز به در سیستمهای منطقه ای و بین الملل به کنشگری می پردازند. در خاورمیانه نیز گرو ه هایی وجود دارند که توانسته اند با کسب قدرت و افزایش ظرفیت های نظامی لازم، جایگاه خویش در منطقه را به طرز قابل توجهی افزایش داده و به دنبال آن بر ثبات و ترتیبات امنیتی تاثیرگذار باشند. به سبب تنش های منطقه ای و بحران های موجود، بررسی نقش بازیگران غیردولتی خاورمیانه در این برهه از تاریخ در دستور کار پژوهشگران بسیاری قرار گرفته است. این نوشتار با استفاده از روش پژوهش کیفی، نمونه پژوهی و چارچوب تئوریک و همچنین با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی به دنبال پاسخ این پرسش است که بازیگران غیردولتی نظیر حزب الله در لبنان، حماس و جهاد اسلامی در نوار غزه و فلسطین، نیروهای شیعه در عراق و حوثی ها در یمن چه تاثیری بر ثبات و حفظ موازنه قدرت در سیستم منطقه ای در خاورمیانه دارند؟ در پاسخ این فرضیه مطرح می-گردد که در اصلی ترین رقابت مبتنی بر موازنه قدرت در خاورمیانه میان جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل، بازیگران غیردولتی به عنوان عامل بازدارنده می توانند از شکست موازنه قوای منطقه ای و وقوع جنگ فراگیر و سنگین جلوگیری نموده و به دنبال آن، مانع از بی ثباتی، عدم تعادل و تحول و فروپاشی سیستم منطقه ای شوند.