بیمه تعاونی

هدف از این پژوهش بررسی تطبیقی بیمه های تعاونی و بیان مزایا و معایب آن ها در مقایسه با سایر انواع بیمه اعم از بیمه های خصوصی و دولتی ، بیمه متقابل، بیمه خرد و بیمه تکافلی، برای بیمه گذار و بیمه گر است. در این راستا ضمن تعریف کاملی از بیمه های خرد و متقابل، همچنین بیمه های تکافلی و متعارف (خصوصی و دولتی) ، مزایا و معایب هر یک نسبت به بیمه تعاونی از دیدگاه شاخصه های اقتصادی و اسلامی به طور جداگانه در سرفصلی متمایز و به صورت مفصل بررسی خواهد شد. منظور از شاخص های قابل قیاس اقتصادی تمام عواملی است که می تواند نوع مالکیت، عنصر تقابل، قابلیت ارائه محصولات خرد، تطابق با شرع و سودرسانی شرکت های بیمه را به عنوان ملاک های اصلی اقتصادی مقایسه، تحت تأثیر قرار دهند. همچنین شاخص اسلامی که در این مطالعه به آن پرداخته می شود، مقایسه مؤسسات بیمه مذکور از منظر عدالت ( با دو ملاک توزیع درآمد و فقر) خواهد بود. نتیجه نهایی، فرض ارجحیت بیمه های تعاونی را نسبت به سایر مؤسسات بیمه هم از منظر اقتصادی و هم اسلامی تأیید می کند. در نهایت الگویی ترکیبی از تمام بیمه های فوق ارائه می گردد که از دو جنبه فوق اقتصادی و اسلامی بتواند کمترین معایب و بیشترین مزایا را در مقایسه با سایر انواع بیمه در خود لحاظ کند. الگویی که همچون بیمه متقابل در آن بیمه گذار و بیمه شونده یکی باشند، مانند بیمه تکافلی سرمایه گذاری های اسلامی براساس قراردادهای اسلامی را تضمین کند و سالیانه سود باقیمانده بین اعضا، تقسیم گردد و مانند بیمه خرد، با هدف قرار دادن فقرا، بیمه شوندگان را در گروه های کوچک طبقه بندی کرده و در کنار همه این موارد همچون یک بیمه تعاونی بدون دریافت کارمزد و با کمترین حق بیمه، جبران خسارت اعضا را در اولویت ( و نه هدف) فعالیت بیمه قرار دهند.

مسئله اصلی این مقاله طراحی و قیمت گذاری بیمه خرد دام های سبک (گوسفند یا بز) در مناطق روستایی در قالب بیمه تعاونی است. در فاز اول پژوهش حاضر، مصاحبه های عمیق در قالب رویکرد نظریه بنیادین انجام شد و ارکان بیمه خرد تعاونی محور (یعنی: بیمه گر، بیمه گذاران، بیم سنج ها و بیمه گر اتکایی) مشخص گردید. در فاز دوم، بر اساس روش قیمت گذاری شاخص مبناء، از شاخص های هواشناسی استفاده شد. برای بدست آوردن مناسب ترین مدل، از اطلاعات شهرستان مشهد طی بازه زمانی 1950 الی 2018 استفاده شد. از میان شاخص های موجود، تنها شاخص های«حداقل درجه حرارت سالانه»، «حداکثر درجه حرارت سالانه»، «متوسط درجه حرارت زمستان، بهار و تابستان» اثرمعنی داری بر نسبت خسارت داشتند. در ادامه مدل سری زمانی این شاخص ها، به ترتیب ARIMA(0,1,1)، ARIMA(0,1,1)، ARIMA(0,1,1)، ARIMA(0,1,1) و ARIMA(0,1,1) احصاء شد. همچنین برای مناسب ترین توزیع برای نسبت خسارت ها، لوگ نرمال و برای ارزش زمانی شدت خسارت ها لوگ نرمال آمیخته تشخیص داده شد. اکنون بر اساس این یافته ها پوشش های بیمه دام های سبک، قیمت گذاری شدند. در فاز سوم، در قالب دو نوع بیمه ی اتکایی زیان بس با سطح بالایی غرامت و نسبتی با سطح بالایی غرامت، سهم بیمه گر اصلی (صندوق بیمه تعاونی) و بیمه گر اتکایی (صندوق بیمه محصولات کشاورزی) از حق بیمه ها و خسارت ها دقیقاً مشخص می شوند. نتایج بدست آمده از این تحقیق، نشان می دهد که بکارگیری این نوع بیمه خرد علاوه بر مرتفع کردن کژمنشی و کژگزینی باعث همگن تر شدن سهم بیمه گر اتکایی (صندوق بیمه محصولات کشاورزی) از خسارت ها می شود.