تقلب تحصیلی

زمینه: تقلب یا فریبکاری از پدیده های غیراخلاقی رایج در نظامهای آموزشی است که با گسترش فناوری به طور فزاینده ای تسهیل شده و رواج پیدا کرده است. تقلب در موقعیتهای آموزشی اغلب به و صورت تقلب در امتحانات و تقلب در تکالیف درسی صورت می گیرد. در این پژوهش میزان و شیوع انواع تقلب تحصیلی در بین دانشجویان دختر و پسر دانشگاه بیرجند بررسی شده است.روش کار: روش پژوهش توصیفی - مقایسه ای و جامعه پژوهش، دانشجویان دانشگاه بیرجند بوده اند. نمونه پژوهش، 400 دانشجوی دختر و پسر بوده اند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای از 4 دانشکده و 30 رشته تحصیلی انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته سنجش میزان و نگرش نسبت به تقلب بوده است.یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد میانگین انجام تقلب در امتحانات کمتر از حد متوسط است، اما باور عمومی به رواج تقلب بالاتر از حد متوسط می باشد. میزان تقلب در پسران بیش از دختران و باور به عمومیت داشتن تقلب در دختران به طور معنادار بیش از پسران بود. ایجترین شیوه انجام تقلب در جلسات امتحان، نگاه کردن و نوشتن روی کاغذ، و رایجترین شیوه تقلب در تکالیف درسی، گرفتن تکلیف از هم کلاسی و از اینترنت می باشد. در ارتباط با علت تقلب، نتایج پژوهش نشان می دهد، عوامل درونی نظیر عدم مسوولیت پذیری و عدم وقت کافی بیش از عوامل بیرونی نظیر سخت بودن تکلیف و توقع زیاد از دانشجو به عنوان علت تقلب توسط دانشجویان مورد تاکید قرار گرفته است.نتیجه گیری: بسیاری از انواع تقلب با وضع قوانین، آموزش درست و مدیریت آموزشی قابل اجتناب بوده و موجب تقویت روحیه اخلاق علمی در نظام آموزش عالی خواهد شد. با توجه به گسترش فناوری اطلاعات در نظام آموزشی، روشهای کشف و کاهش تقلب الکترونیکی از مواردی است که باید از هم اکنون مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد. تقلب و فریبکاری تحصیلی پدیده ای است که رواج و شیوع آن در محیط های تحصیلی کشورمان انکارناپذیر است. بنابراین برای درک علت تقلب و فریبکاری تحصیلی و همچنین شناسایی متغیرهای همبسته با آن لازم است پژوهشهای گسترده ای در سطح کشور انجام گیرد.

هدف این پژوهش تعیین نقشِ ادراک ازجهت گیری هدفی والدین، فضای محل زندگی و ناهماهنگی خانه و مدرسه، در تقلب تحصیلی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان بود. بدین منظور از بین کلیه دانشجویان دانشگاه مذکور که به تعداد تقریبی 6000 نفر بودند، نمونه ای با حجم 404 نفر به شیوه تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری متغییرها، مقیاس های الگوهای یادگیری سازگارانه (PALS) میجلی و همکاران (2000) بود. پایائی ابزارهای اندازه گیری در زیر مقیاس های مختلف متفاوت، ولی همه آنها قابل قبول بودند (بالای 70/. ). داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS، و با روش رگرسیون چندگانه گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. متغییرهایِ ادراک از اهداف والدین، فضای محل زندگی و ناهماهنگی خانه ودانشگاه، به عنوان متغییرهای مستقل، در مجموع توانستند 12/0 درصد از کل واریانس تقلب تحصیلی را تبیین کنند. از بین متغییرهای مستقل، متغییرهایِ ناهماهنگی بین خانه و دانشگاه و ادراکِ هدف تبحری بودنِ والدین، توانستند رفتار تقلبی دانشجویان را به شیوه معنی دار پیش بینی نمایند. متغییرِ ناهماهنگی بین خانه و دانشگاه با ضریب بتای استاندارد 293/0 بیشترین سهم، و متغییرِ ادراک هدف تبحری بودن والدین، با ضریب بتای124/0، بیشترین سهم بعدی معنی دار را در پیش بینی تقلب تحصیلی دانشجویان داشتند. می توان نتیجه گرفت که هر چقدر ناهماهنگی بین خانه و دانشگاه بیشتر باشد، و نیز هر چقدر ادراک دانشجویان از جهت گیری هدفی والدین تبحری تر باشد، احتمال رفتار تقلب تحصیلی دانشجویان افزایش خواهد یافت

زمینه و اهداف:درراستای تلاش برای فهم میزان نقش عوامل انگیزشی درتقلب تحصیلی دانشجویان، پژوهش حاضر به منظور تعیین تاثیرعوامل انگیزشیِ جهت گیری هدفی شخصی، خود کارآمدی تحصیلی و فشار تحصیلی بر تقلب تحصیلی دانشجویان داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تبریز صورت گرفت.

پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل علّی تقلب تحصیلی بر اساس عوامل فردی و بافتی با نقش واسطه ای خودکارآمدی تحصیلی انجام شد. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر متوسطه دوم شهر خرم آباد به تعداد 9981 نفر بود که از طریق قاعده سرانگشتی کلاین حجم نمونه 240 نفر تعیین و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده های مورد نیاز از پرسشنامههای درگیری تحصیلی زرنگ (1391)؛ اخلاق تحصیلی حسینی نژاد و همکاران (1394)؛ رفتار مدنی- تحصیلی گل پرور (1387)؛ عمل به باورهای دینی گلزاری (1380)؛ نگرش مذهبی گلریز و براهنی (1383)؛ ادراکات کیفیت کلاسی جنتری، گابل و ریزا (۲۰۰۲)؛عدالت آموزشی گل پرور (1387)؛ جو عاطفی خانواده هیل برن (1964)؛ انعطاف پذیری خانواده شاکری (1382)؛ انسجام خانواده سامانی (1381)؛ خودکارآمدی تحصیلی مورگان و جینکز (1999) و تقلب تحصیلی علیوردی نیا، جانعلی زاده و عمرانی (1394) استفاده شد. ماتریس همبستگی، مدل معادلات ساختاری و شاخص های نکویی برازش با نرم افزار Lisrel 8.5 جهت تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج حاصل از مدل معادلات ساختاری نشان داد که عوامل فردی بر خودکارآمدی و تقلب تحصیلی اثر مستقیم و با میانجیگری خودکارامدی اثر غیرمستقیم بر تقلب دارد اما عوامل بافتی بر خودکارآمدی و تقلب تحصیلی اثر مستقیم ندارد ولی با میانجی گری خودکارآمدی اثر غیرمستقیم بر تقلب تحصیلی دارد. همچنین خودکارآمدی تحصیلی اثر مستقیم بر تقلب تحصیلی ندارد. نتایج پژوهش از اثر مستقیم عوامل فردی بر خودکارآمدی و تقلب تحصیلی و نقش میانجی گری خودکارآمدی در رابطه ساختاری بین عوامل فردی و بافتی با تقلب تحصیلی دانش آموزان حمایت می می کند.

مقدمه: زمینه و هدف: بی صداقتی آموزشی در دانشکده های پزشکی معضلی جهانی است که علاوه بر اینکه عاملی تهدید کننده برای کیفیت آموزش می باشد؛می تواند پیش بینی کننده وجود متخصصانی با شایستگی پایین و بی اعتنا به ارزش های اخلاقی باشند. در این راستا پژوهش حاضر با هدف تعیین فراوانی تقلب و شناسایی شیوه های رایج تقلب تحصیلی و عواملی که باعث بروز تقلب در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایلام به انجام رسید. روش ها: مطالعه حاضر به صورت توصیفی – تحلیلی در نیمسال اول تحصیلی 95-94 بین 400 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایلام انجام شد، نمونه با روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی انتخاب و وارد مطالعه شدند. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته روا و پایا به انجام رسید. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss نسخه20 و آماره های توصیفی و ضریب همبستگی اسپیرمن انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که به طور متوسط 6/77%دانشجویان تقلب دریافت کرده اند و 1/88% آنان نیز تقلب رسانده اند. رایج ترین شیوه تقلب در امتحانات، مشاهده برگه دیگر دانشجویان می باشد. سخت بودن تکالیف به عنوان مهمترین علت تقلب (8/47%) توسط دانشجویان مورد تآکید قرار گرفته است. بین میزان تقلب با معدل رابطه آماری معناداری مشاهده شد(05/0< p ). نتیجه گیری: با توجه به نتایج، شیوع تقلب تحصیلی در میان جامعه دانشجویان بالا است و انجام مجموعه ای از راه کارهای اساسی از قبیل آسیب شناسی دقیق علل تقلب، بازنگری در شیوه های اداره کلاس، توجه به شیوه های تدریس دانشجو محور و نیز برگزاری دوره ای مباحث اخلاقی در آموزش برای دانشجویان یک ضرورت اجتناب ناپذیر است.

این پژوهش با هدف ارئه یک الگو برای پیش بینی تقلب تحصیلی بر اساس جهت گیری مذهبی، جهت گیری هدف و منبع کنترل انجام شد. طرح پژوهش در این مطالعه «توصیفی تحلیلی» از نوع همبستگی است. بدین منظور، 400 دانشجوی دانشگاه یزد به روش «نمونه گیری تصادفی خوشه ای» انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها، از مقیاس های «جهت گیری مذهبی، جهت گیری هدف، منبع کنترل و چک لیست تقلب تحصیلی» استفاده شد. داده ها با روش «تحلیل مسیر» تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که جهت گیری مذهبی درونی به صورت منفی و جهت گیری مذهبی بیرونی به صورت مثبت از طریق منبع کنترل بر تقلب تحصیلی اثر می گذارند. همچنین هدف تسلط مدار به صورت منفی و هدف عملکرد گرا به صورت مثبت از طریق منبع کنترل بر تقلب تحصیلی اثر می گذارند. در مجموع، یافته ها نقش جهت گیری مذهبی، اهداف پیشرفت و منبع کنترل بر تقلب تحصیلی را تأکید می کنند.

هدف: پژوهش حاضر، تبیین دیدگاه و تجربیات دانش آموزان متقلب در خصوص علل گرایش به تقلب تحصیلی و روش های تقلب تحصیلی است. روش: مطالعه حاضر به روش کیفی و با رویکرد پدیدارشناسی تأویلی صورت گرفت. بدین منظور مصاحبه های نیمه ساختار یافته از 32 دانش آموز پسر و دختر متقلب با مقاطع تحصیلی مختلف انجام شد که طی آن دانش آموزان متقلب تجربه های خود را در خصوص این پدیده بیان کردند. دو مضمون اصلی و بیست ویک زیر مضمون از یافته ها استخراج شدند که توانستند علت های تقلب تحصیلی را از دیدگاه دانش آموزان متقلب به تصویر بکشند.   یافته ها: مضامین حاصل از تحلیل عبارت اند از: 1- عامل های فردی و درونی: داشتن ضعف درسی، عدم اعتماد به دانسته ها، تحقیر نشدن پیش دوستان و نمره کم نگرفتن، لذت بردن از تقلب، احساس غرور و افتخار کردن بعد از تقلب، راهی آسان برای نمره گرفتن، بالا بردن نمره ها و سطح امتحان و .... . 2- عامل های بیرونی و موقعیتی: سخت بودن تکالیف و دروس، تأثیر جو کلاس و همکلاسی ها، فشار والدین و .... . هم دانش آموزان دختر و هم دانش آموزان پسر بیشتر، علت های داشتن ضعف درسی، تقلب کردن دوستان و همکلاسی ها، تحقیر نشدن پیش دوستان و نمره کم نگرفتن، بالا بردن نمره ها و سطح امتحان، تأثیر جو کلاس و همکلاسی ها، سخت بودن تکالیف و دروس را عامل های تقلب مطرح کردند. بیشترین روش های مورداستفاده برای تقلب تحصیلی عوض کردن ورقه ها و روی دستمال کاغذی و کاغذ نوشتن، نگاه به ورقه بغل دستی، روی دست نوشتن و ذخیره کردن اطلاعات در ماشین حساب، گذاشتن کتاب زیر ورقه امتحانی بود. 

مقدمه : تقلب به عنوان یکی از عوامل مهم تهدید کننده یادگیری در میان دانشجویان شایع است بنابراین شناسایی عوامل تاثیرگذار بر نگرش نسبت به تقلب تحصیلی ضروری می باشد. این مطالعه با هدف بررسی نگرش نسبت به تقلب تحصیلی و ارتباط آن با انگیزه پیشرفت تحصیلی و عزت نفس در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان در سال 1396 انجام شد. روش ها: در این پژوهش توصیفی همبستگی 332 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان بر اساس مطالعه مقدماتی و به روش تصادفی در مطالعه شرکت داشتند. به منظور دستیابی به اهداف پژوهش از پرسشنامه های خصوصیات دموگرافیک، تقلب تحصیلی، انگیزه پیشرفت هرمنس و عزت نفس روزنبرگ استفاده شد. اطلاعات پس از جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 18 و ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن، تی مستقل و ANOVA آنالیز شدند. سطح معناداری 05/0 درنظر گرفته شد. یافته ها : نتایج نشان داد که بین میانگین نمره نگرش نسبت به تقلب و انگیزه پیشرفت تحصیلی ارتباط معکوس و معناداری وجود داشت، به عبارتی با افزایش نمره نگرش نسبت به تقلب نمره انگیزه پیشرفت تحصیلی کاهش می یافت و بالعکس( ۰.۲ 2- = , r ۰.۰۰0= P ). بین نمره نگرش نسبت به تقلب و عزت نفس ارتباط معکوس و معناداری وجود داشت به طوری که با افزایش نمره نگرش نسبت به تقلب، عزت نفس نیز کاهش می یافت( ۰.۱3 - = , r ۰.۰15= P ). نتیجه گیری : در آسیب شناسی تقلب تحصیلی، بهتر است به عواملی چون عزت نفس و انگیزه پیشرفت تحصیلی در ابتدای ورود به دانشگاه توجه شود تا درجات کمتری از آسیب تحصیلی مشاهده گردد .

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل علّی تأثیر ادراکات کیفیت کلاسی و عدالت آموزشی بر تقلّب تحصیلی با توجه به نقش میانجی گری خودکارآمدی تحصیلی انجام شد. روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر متوسطه دوم شهر خرم آباد در سال تحصیلی 96-1395 به تعداد 9981 دانش آموز بود که از این میان 240 نفر براساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های ادراکات کیفیت کلاسی جنتری، گابل و ریزا (۲۰۰۲)؛ عدالت آموزشی گل پرور (1389)؛ خودکارآمدی تحصیلی مورگان و جینکز (1999) و تقلّب تحصیلی علیوردی نیا، جانعلی زاده و عمرانی (1394) استفاده شد. تحلیل داده ها به روش آماری مدل معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS-22 و AMOS-24 انجام شد. نتایج نشان داد که عدالت آموزشی دارای اثر منفی و مستقیم بر تقلّب تحصیلی بود (01/0 p<)؛ اما دارای اثر مستقیمی بر خودکارآمدی تحصیلی نبود (05/0< P). ادراکات محیط کلاسی اثر مستقیمی بر تقلّب تحصیلی نداشت (05/0< P)؛ اما دارای اثر مثبت و مستقیمی بر خودکارآمدی تحصیلی بود (01/0 p<). همچنین اثر مستقیم خودکارآمدی تحصیلی بر تقلّب تحصیلی منفی و معنادار بود (01/0 p<). نتایج غیرمستقیم مسیرها نشان داد که فقط ادراکات کیفیت کلاسی با میانجی گری خودکارآمدی می تواند از میزان تقلّب تحصیلی دانش آموزان بکاهد.  با توجه به نتایج به دست آمده، توصیه می شود برای کاهش تقلّب تحصیلی، ادراکات مناسبی بر اساس تکالیف چالش انگیز، جذاب، معنادار، توأم با حق انتخاب و خودکارآمدی ایجاد گردد؛ و همچنین ایجاد فرصت های برابر آموزشی در مدارس، می تواند به کاهش تقلّب تحصیلی در دانش آموزان منجر شود.

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل نگرش مذهبی و عمل به باورهای دینی با تقلّب تحصیلی با تأکید بر نقش میانجی گر خودکارآمدی تحصیلی انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی− همبستگی از نوع مدل معادلات ساختاری و جامعه آماری آن شامل کلیه دانش آموزان دختر متوسطه دوم شهر خرم آباد به تعداد 9981 دانش آموز در سال تحصیلی 96−1395 بود که از این میان 240 نفر براساس قاعده سرانگشتی کلاین (2015) تعیین و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی برحسب ناحیه و پایه تحصیلی انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه های عمل به باورهای دینی، نگرش مذهبی، خودکارآمدی تحصیلی و تقلّب تحصیلی استفاده شد. تمام تحلیل ها به روش مدل سازی معادلات ساختاری انجام شدند. نتایج نشان داد که عمل به باورهای دینی دارای اثر مستقیم و با میانجی گری خودکارآمدی تحصیلی اثر غیرمستقیم بر تقلّب تحصیلی داشت، اما نگرش مذهبی اثر مستقیم و غیرمستقیم بر تقلّب تحصیلی نداشت؛ همچنین اثر مستقیم خودکارآمدی تحصیلی بر تقلّب تحصیلی منفی و معنادار بود. در مجموع می توان گفت هرچند که نگرش ها نقش مهمی در جهت دهی و شکل دهی به رفتارهای افراد دارند، اما نگرش مثبت مذهبی به تنهایی یک عامل کافی برای بازداری از رفتار انحرافی نیست بلکه نگرش باید به عملکرد بینجامد تا نقش بازدارندگی داشته باشد.

هوش اخلاقی یکی از متغیرهای تأثیرگذار بر بسیاری از ویژگیهای روانی ازجمله تقلب تحصیلی و خودشفقتی است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش گروهی هوش اخلاقی بر تقلب تحصیلی و خودشفقتی دانش آموزان است. روش پژوهش، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر تهران در سال تحصیلی 97-1396 بود. پس از انتخاب تصادفی دو دبیرستان دخترانه و اجرای پیش آزمون، 50 دانش آموز که دارای نمره بالاتر از متوسط در تقلب تحصیلی و نمره پایین تر از متوسط در خودشفقتی بودند، انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. به گروه آزمایش هشت جلسه 90 دقیقه ای مؤلفه های هوش اخلاقی آموزش داده شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه خودشفقتی فرم کوتاه ریس و همکاران (2011) و تقلب تحصیلی استیونز و گلباخ (2007)، بود. داده ها ازطریق تحلیل کوواریانس چندمتغیره تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش هوش اخلاقی سبب کاهش تقلب تحصیلی و افزایش خودشفقتی در دانش آموزان شده است. آموزش هوش اخلاقی سبب می شود که دانش آموزان به اصول اخلاقی پایبند شوند و گرایش به تقلب در آنها کاهش یابد. همچنین، دانش آموزان از بعد خودشفقتی دارای صداقت و مسئولیت پذیری دربرابر تصمیمات خود شوند و به دلیل شکستها به انتقاد سخت گیرانه از خود نپردازند. باتوجه به تأثیر معنادار آموزش هوش اخلاقی بر خودشفقتی و تقلب تحصیلی دانش آموزان و نیاز جامعه به افراد با صداقت و مسئولیت پذیر، آموزش هوش اخلاقی به دانش آموزان توصیه می شود.

زمینه: رفتار تقلب تحصیلی یکی از موضوعات چالش انگیز در محیط های آموزشی است. این سازه به یک نگرانی جهانی در محیط های آموزشی کنونی تبدیل شده است و در نظام های آموزشی گستره قابل توجهی دارد. مسئله این است روابط متغیرهای مختلفی با رفتار تقلب تحصیلی تأیید شده است اما روابط متغیرهایی مانند اشتیاق شغلی معلم و انگیزش تحصیلی در قالب روابط ساختاری مغفول واقع شده است و در این زمینه شکاف تحقیقاتی عمده ای وجود دارد. هدف: پژوهش حاضر با هدف مدل یابی ارتباط اشتیاق معلم با رفتار تقلب تحصیلی دانش آموزان با نقش میانجی انگیزش تحصیلی انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی و معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی معلمان (1267 =N) و دانش آموزان (2621 =N) مقطع متوسطه مدارس شهرستان دامغان در سال تحصیلی 1401-1400 بود. از بین افراد جامعه آماری، تعداد 460 نفر از معلمان (310 نفر زن،150 نفر مرد) و 460 نفر از دانش آموزان (255 نفر دختر، 205 نفر پسر) با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. معلمان به مقیاس اشتیاق شغلی (شاوفلی، 2013) و دانش آموزان به مقیاس های انگیزش تحصیلی (والراند و همکاران، 1992) و تقلب تحصیلی (مرداک و استفنز، 2007) پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از طریق مدل یابی معادلات ساختاری و با نرم افزارهای SPSS24 و AMOS26 انجام شد. یافته ها:. نتایج مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که داده ها با مدل مفهومی برازش قابل قبولی داشته و مورد تأیید قرار گرفت. (0/065 RMSEA=؛ 0/90CFI=؛0/90 = IFI؛ 0/91 NFI= و 2/89 X2/df=). همچین همچنین مطابق با مدل ساختاری پژوهش اشتیاق شغلی اثر معناداری بر روی انگیزش تحصیلی (34/0) و رفتار تقلب تحصیلی (21/0-)، انگیزش تحصیلی اثر معناداری بر روی رفتار تقلب تحصیلی (0/29-) داشت. همچنین روابط اشتیاق شغلی با تقلب تحصیلی از طریق انگیزش تحصیلی معنادار بود (0/10-). نتیجه گیری: به نظر می رسد نتایج این پژوهش می تواند اطلاعات مفیدی را برای مسئولین آموزشی، پژوهشگران، مشاوران تحصیلی در جهت افزایش اشتیاق شغلی معلمان و کاهش مشکلات تحصیلی یادگیرندگان فراهم کند.