حافظه حرکتی

زمینه و اهداف:با توجه به نقش خواب بر بهبود اجرای مهارت های حرکتی، پژوهشگران به دنبال راهکارهای مؤثر جهت اثربخشی بیش تر خواب شبانه هستند. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر آمادگی بدنی (گرم کردن اختصاصی و تسهیل عصبی عضلانی) بر تحکیم (مبتنی بر ارتقاء) حافظه حرکتی آشکار دانشجویان بود.

هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه عملکرد حافظه حرکتی و انگیزه پیشرفت در دانشجویان دختر و پسر با ریتم شبانه روزی متفاوت بود. نمونه آماری را ۵۰ شرکت کننده صبح فعال (۲۵ زن و ۲۵ مرد) و ۴۰ شرکت کننده عصر فعال (۱۷ زن و ۲۳ مرد) تشکیل داد. یافته ها برای متغیر عملکرد حافظه حرکتی پیشرفت نشان داد اثر تعاملی جنسیت در ریتم شبانه روزی معنادار نبود.  مقایسه میانگین ها نشان داد پسران عصرفعال دارای بهترین میانگین حافظه حرکتی و دختران صبح فعال دارای ضعیفت ترین عملکرد حافظه حرکتی بودند. برای متغیر انگیزه پیشرفت، یافته ها نشان داد اثر تعاملی جنسیت و ریتم شبانه روزی معنادار نبود اما اثر اصلی ریتم شبانه روزی معنادار بود. نتایج آزمون تعقیبی توکی نشان داد بین انگیزه پیشرفت در پسران با ریتم شبانه روزی عصرگاهی با انگیزه پیشرفت دختران با ریتم شبانه روزی صبحگاهی تفاوت معنادار وجود دارد. دانشجویان پسر با ریتم شبانه روزی عصرگاهی دارای پایین ترین نمره انگیزه پیشرفت و دانشجویان دختر با ریتم شبانه روزی صبحگاهی دارای بالاترین نمره انگیزش پیشرفت بودند.

زمینه و هدف: تحکیم حافظه و یادگیری از عوامل تأثیر گذار بر شکل گیری و تحول مهارت های شناختی و حرکتی کودکان است. در پژوهش حاضر ساختار تمرین و فواصل تمرین آسایی (فاصله زمانی بدون تمرین بعد از جلسه اکتساب) دست کاری و اثر آنها بر تحکیم حافظه حرکتی کودکان بررسی شد. روش: تعداد 36 دانش آموز دختر 12-9 سال دبستان مکتبی شهر قم، به طور تصادفی انتخاب و در سه گروه تمرین ثابت، قالبی، و تصادفی قرار گرفتند. پژوهش شامل اکتساب و یادداری تکلیف پرتاب دارت (اجرای آزمون ها در 3 مرتبه زمانی 1 ساعت، 1 روز، و 1 هفته) بود. به منظور بررسی اصول تغییرپذیری و اختصاصی بودن، آزمون های یادداری به سه روش ثابت، قالبی، و تصادفی به عمل آمد. یافته ها: میانگین های خطای شعاعی نشان دهنده پیشرفت مهارت با تمرین های قالبی و ثابت و حفظ پایداری پیشرفت با گذر زمان، تحت تمرین قالبی هستند. با مقایسه های زوجی پایان اکتساب و یادداری مشابه شرایط تمرین برای هر گروه، کاهش خطا (005/0 ≥ P ) تنها بعد از تمرین قالبی دیده شد (تأیید اختصاصی بودن). مقایسه های زوجی پایان اکتساب در هر گروه تمرینی و آزمون های یادداری ثابت، بهبود معنی دار عملکرد گروه تمرین تصادفی و قالبی را در هیچ یک از فواصل تمرین آسایی نشان ندادند (005/0 ≤ P )؛ ولی در آزمون های یادداری به روش متغیر، در هر دو گروه تمرین قالبی و تصادفی بهبود معنی دار (005/0 ≥ P ) مشاهده شد (اصل اختصاصی بودن). نتیجه گیری: تحکیم حافظه و ارتقاء عملکرد کودکان بعد از اکتساب و در تمرین آسایی (حتی یک ساعت بعد) رخ می دهد. علاوه بر این، تمرین ثابت و با تغییر پذیری کم (قالبی) باعث هدایت بهتر کودکان به سوی فرایندهای مربوط به تحکیم و ارتقاء حافظه مهارت حرکتی در آن ها می شود.

در پژوهش حاضر اثر افزوده تحریک الکتریکی مستقیم مغز به همراه تمرین هوازی بر تحکیم حافظه حرکتی آشکار بررسی شد. شرکت کنندگان 45 جوان راست دست در دامنه سنی 20تا 25 سال بودند. ابزار پژوهش، پرسش نامه های جمعیت شناختی، کیفیت خواب پترزبورگ، دست برتری ادینبرگ، آزمون زمان واکنش تطبیق رنگ زنجیره ای، دستگاه تحریک الکتریکی مستقیم جمجمه ای و ساعت ضربان سنج بود. آزمودنی ها به صورت تصادفی در سه گروه آزمایشی (تمرین هوازی، تحریک الکتریکی مغز همراه با تمرین هوازی و کنترل) تقسیم شدند. یافته ها نشان داد آزمودنی ها در بلوک تمرینی سوم نسبت به بلوک تمرینی اول و دوم عملکرد بهتری داشتند (05/0≥P). در اجرای آزمون یادداری فوری و بعد از 1 ساعت، گروه تمرین هوازی و گروه کنترل بهترین و گروه تمرین ترکیبی ضعیف ترین عملکرد را داشت. در آزمون یادداری بعد از 48 ساعت، گروه تمرین ترکیبی بهترین و گروه کنترل ضعیف ترین عملکرد را داشت. با توجه به یافته های پژوهش حاضر جهت افزایش تحکیم حافظه، انجام فعالیت بدنی هوازی و تحریک الکتریکی مغز بعد از خواب شبانه توصیه می شود.

خواب در تحکیم حافظه افراد بزرگسال موثر است، اما تحکیم وابسته به خواب در کودکان همانند بزرگسالان به خوبی مشخص نشده است. بنابراین، هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی تاثیر خواب در تحکیم حافظه حرکتی کودکان بوده است. شرکت کنندگان شامل 32 کودک پسر داوطلب 10تا12سال شهر کرمان که معیارهای ورود به تحقیق را دارا بودند. از تکلیف زمان واکنش زنجیره ای به منظور سنجش حافظه ضمنی کودکان استفاده گردید. شرکت کنندگان شامل دو گروه خواب ((1 ± ) 8 شب و (1 ± )8 صبح) و بیداری((1 ± ) 8 صبح و (1 ± )8 شب) بودند که پنج بلوک 90 کوششی را در جلسه اکتساب انجام دادند. در فواصل12ساعت تمامی گروه ها آزمون های یادداری (تحکیم) و انتقال را انجام دادند. جهت تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس مختلط 2×2 و 2×4 استفاده گردید. نتایج آزمون یادداری و انتقال نشان دادند که زمان واکنش در دو بلوک تفاوت معنی داری داشته است(05/0> P ). اما اثر تعاملی بلوک و گروه تفاوت معنی دار نداشته است( 05/0 P ≥ ) . این امر حاکی از آن است که تحکیم حافظه حرکتی در گروه های خواب و بیداری کودکان شکل گرفت، اما وابسته به خواب نبوده است. یافته ها نشان دادند که ارتقاء و پیشرفت در عملکرد مهارت صرفاً بر اثر تمرین و در طول جلسات تمرین به دست نمی آید؛ بلکه بعد از یادگیری مهارت و در دوره خاموش ، با گذر زمان حافظه مربوط به مهارت یادگرفته شده، ارتقاء و تحکیم می یابد. بنابراین، خواب عامل ضروری در توسعه یادگیری خاموش و انتقال یادگیری تکلیف توالی دار حرکتی پنهان کودکان نمی باشد.

مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر دشواری تکلیف شناختی و توزیع تمرین بر تحکیم تکلیف کنترل قامتی انجام شد. 28 کارمند از دانشگاه الزهرا تهران بر اساس معیارهای ورود به مطالعه انتخاب و در سه گروه با توزیع تمرینی متفاوت 2 دقیقه، 15دقیقه و 24 ساعت با سه سطح دشواری (آسان، متوسط، دشوار) به طور تصادفی گمارده شدند. هر گروه 3 بلوک 6 کوششی از تکلیف شناختی شمارش معکوس که زمان هر کوشش 35 ثانیه، فاصله میان کوشش ها 20 ثانیه و فاصله زمانی میان بلوک ها بسته به تقسیم بندی گروه 2 دقیقه، 15 دقیقه و 24 ساعت بود را اجرا کردند. برای ارزیابی موقعیت لحظه ای مرکز فشار پا (COP) از فورس پلیت مدل کیستلر استفاده شد. پردازش داده های COP و محاسبه متغیرهای آن با استفاده از نرم افزار متلب انجام شد. از پرسشنامه فعالیت بدنی (IPAQ) نیز برای بررسی میزان فعالیت بدنی استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس مرکب با اندازه های تکراری نشان داد اثر اصلی سطح دشواری تکلیف و توزیع تمرین معنادار بود (05/0p<). اثر تعاملی سطح دشواری تکلیف و توزیع تمرین معنادار بود (05/0p<). نتایج آماری نشان داد گروه توزیع تمرین فاصله دار 15 دقیقه و 24 ساعت با سطح دشواری آسان در مولفه های COP بهترین عملکرد و گروه توزیع تمرین با فاصله 2 دقیقه ای با سطح دشواری بالا ضعیف ترین عملکرد را داشتند. با توجه به یافته-های پژوهش حاضر، به مربیان و آموزش دهندگان توصیه می شود اجرای تکالیف حرکتی را با فواصل تمرین آسایی در جهت ارتقاء یادگیری، همراه سازند.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر تاثیر بازی های توجهی در تحکیم حافظه حرکتی و کنترل مهاری کودکان با اختلال کارکردهای اجرای می باشد. روش: این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری این پژوهش، شامل تمامی کودکان پسر9تا11 ساله مدارس ابتدایی شهر کلیبر در سال تحصیلی 1400-401 بود که با روش نمونه گیری تصادفی در دسترس و با استفاده از پرسش نامه اختلال کارکردهای اجرایی کودکان 30 نفر از دانش آموزان انتخاب و با روش تصادفی ساده به دو گروه آزمایش(15=n) و کنترل (15=n) قرار گرفتند. به منظور سنجش تأثیر مداخله پرسش نامه اختلال کارکرد های اجرایی بریف-فرم والد (1988)، مقیاس هوش وکسلر برای کودکان (1972) و پرسشنامه کنترل مهاری آزمون بازداری پاسخ برو/نرو (2005) قبل و بعد از تشکیل جلسات آموزشی بر روی گروه های کنترل و آزمایش اجرا گردید. داده های به دست آمده با روش آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس یک طرفه نشان داد که بین گروه آزمایش و کنترل از لحاظ حافظه حرکتی و کنترل مهاری تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین کارکردهای اجرایی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، از پیش آزمون تا پس آزمون کاهش داشته است و این نشان دهنده این موضوع است که مداخلات مؤثر بوده است و شدت اختلال کارکردهای اجرایی کمتر شده است. در نتیجه، بازی توجهی را می توان به عنوان یک روش اثربخش در کنار سایر روش های درمانی بر افزایش تحکیم حافظه حرکتی و کنترل مهاری کودکان با اختلال کارکردهای اجرایی به کار برد.