مطالب مرتبط با کلیدواژه

مرزهای فرهنگی


۱.

مرزهای اجتماعی- فرهنگی در شهر تهران؛ بررسی شرایط، شیوه مدیریت، و پیامدها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مرزهای فرهنگی مرزهای اجتماعی ترددهای فرهنگی مرزهای افقی و عمودی ارتباطات اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۷ تعداد دانلود : ۴۵۶
نظام تمایز گذاری و درجه بندی افراد در هر جامعه ای، فراگیرگریز ناپذیر است و معیارهای آن از جامعه ای به جامعه دیگر متفاوت است؛ از این رو، این مقاله در پی آن است تا نشان دهد که شهروندان تهرانی در ارتباطات خود با دیگران چه موقع و چرا دست به مرزبندی می زنند؟ چه موقع و چگونه از این مرزها عبور می کنند؟ برای تعامل با یکدیگر و عبور از مرزهای فرهنگی از چه راهبردهایی استفاده می کنند؟ و چنین راهبردهای ارتباطی چه پیامدهایی دارند؟ یافته های این پژوهش مبتنی بر روش کیفی با راهبرد نظریه زمینه یابی است. حجم نمونه به روش نمونه گیری نظری و هدفمند شامل 45 نفر بوده است. برای گردآوری داده ها ازابزارهای متفاوت مثل مصاحبه،مشاهده، مشارکت و ... استفاده شد، ولی تمرکز اصلی بر روی مصاحبه عمیق بوده است. یافته ها به شیوه نسخه سیستماتیک نظریه زمینه ای، کدگذاری شدند و شرابط(علًی، زمینه ای و مداخله گر)، راهبردها، و پیامدهای مربوط به مرزها و ترددهای فرهنگی در شهر تهران استخراج و تحلیل شده اند. مقوله هسته ای بدست آمده عبارت است از«غلبه عناصر هویتی به وجود آورنده مرزها و ترددهای فرهنگی». منازعه هویت ها موجب می شود که کنشگران، مجموعه راهبردهایی را برای تعامل با یکدیگر اتخاذ کنند که می توان آن ها را «روش دیپلماسی ارتباطی درون ملی» نامید. با به کارگیری این راهبردها توسز کنشگران در جریان غلبه عناصر هویتی، سه پیامد مهم بروز می کند که عبارتند از: 1.آنومی، آسیب های اجتماعی، فرهنگی و فردی؛ 2. چند فرهنگی؛ و3. شکاف فرهنگی.
۲.

مرزبندی و ترددهای فرهنگی در میان گروه های سبک زندگی مختلف در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تردد فرهنگی روابط اجتماعی شهرگرائی مرزهای فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳ تعداد دانلود : ۴۱۱
در این مطالعه که به روش کمی (توصیفی - پیمایشی) انجام شد؛ تلاش شد تا میزان مرزبندی و ترددهای فرهنگی بین گروه های سبک زندگی مختلف موجود در شهر تهران، بررسی شود. جامعه آماری، کلیه شهروندان شهر تهران که 16 سال به بالا بودند را شامل می شد. حجم نمونه شامل 625 نفر می شد که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته بود که میزان همبستگی آن، طبق آلفای کرونباخ بیش از 93 درصد بود. بر اساس داده ها و به روش تحلیل عاملی، پنج سنخ سبک زندگی «نامقید»، «نامساعد»، «منحرفانه»، «دینی»، «مساعد و برخوردار» استخراج شد که محور مرزبندی و ترددهای اجتماعی ساکنان شهر تهران در تعامل با یکدیگر بودند. نتایج، نشان دادند که درجه مرزبندی و ترددهای فرهنگی ساکنان تهران نسبت به گروه های سبک زندگی مختلف، متفاوت است. همچنین درجه مرزبندی و ترددهای فرهنگی  در مقایسه با گروه های سبک زندگی برحسب ویژگی های زمینه ای کنشگران اجتماعی متفاوت است. برای نمونه طبقات اجتماعی بالا، در مقایسه با طبقات اجتماعی پایین، افراد با سطح تحصیلات بالا در مقایسه با افراد با تحصیلات پایین تر، مردان در مقایسه با زنان، ساکنین محلات در خوشه بالاتر نسبت به خوشه های پایین تر، متولدین تهران در مقایسه با متولدین غیر تهران، جوان ترها در مقایسه با میان سال ها و مسن ترها، مطلقه ها و مجردها در مقایسه با متأهل ها و همسر فوت شدگان، بیشتر از مرزهای فرهنگی - اجتماعی، عبور می کنند. نتایج به دست آمده، با احتمال بیش از 99 درصد معنی دار بوده و همه فرضیه ها، تأئید شده اند.
۳.

وضعیت روابط اجتماعی در شهر تهران: بررسی میزان مرزبندی و ترددهای فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روابط اجتماعی مرزهای فرهنگی تردد فرهنگی شهرگرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۳۸۸
ارتباط اجتماعی، برای انسان‌، به‌عنوان موجودی اجتماعی، نوعی ضرورت حیاتی برای زیست اجتماعی در هر جامعه‌ای است. مداراکردن با دیگران یا پذیرش و طرد دیگران، ازجمله شکل‌های ارتباط اجتماعی افراد یک جامعه با یکدیگر هستند. ارتباط اجتماعی در جوامع گوناگون (روستا، شهرهای کوچک و بزرگ، کلان‌شهرها و سایر محیط‌های اجتماعی) از حیث شدت، سطح، ابعاد و چگونگی، متفاوت و متغیر است. در این مطالعه که به روش کمی (توصیفی-پیمایش) انجام شد، تلاش شد تا میزان مرزبندی و ترددهای فرهنگی موجود در روابط اجتماعی ساکنان شهر تهران بررسی شود. جامعۀ آماری، تمامی شهروندان 16 سال به بالای شهر تهران را شامل می‌شد. حجم نمونه شامل 625 نفر بود که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته بود. نتایج نشان داد که درکل، میزان مرزبندی در روابط اجتماعی در شهر تهران «شدید» و تردد فرهنگی «کم» است. طبقات اجتماعی بالا نسبت به طبقات اجتماعی پایین‌، افراد با تحصیلات بالا نسبت به افراد با تحصیلات پایین‌تر، مردان نسبت به زنان، ساکنان محلات در خوشۀ بالاتر نسبت به خوشه‌های پایین‌تر، متولدین تهران نسبت به متولدین غیرتهران، جوان‌ترها نسبت به میانسال‌ها و مسن‌ترها، مطلقه‌ها و مجردها نسبت به متأهل‌ها و همسرفوت‌شدگان، بیشتر از مرزهای فرهنگی و اجتماعی عبور می‌کنند. یافته‌های پژوهش نشان داد که دین و سنت همچنان به‌عنوان دو عنصر هویتی مهم از مجموعه‌عناصر سه‌گانۀ هویتی (ایرانیت، اسلامیت و مدرنیت)، نقش مهمی در ایجاد، حفظ و تداوم مرزهای اجتماعی و فرهنگی در روابط اجتماعی افراد، به‌خصوص در حوزۀ عمومی دارند و برعکس، عنصر هویتی مدرن نقش مهمی در ترددهای فرهنگی و عبور از مرزبندی‌های فرهنگی در روابط اجتماعی میان شهروندان تهرانی ایفا می‌کند.