پیکره بنیاد

هدف مقاله حاضر تحلیل و مقایسه ترانه های فارسی موسیقی پاپ است. این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی است و چارچوب تحلیل الگوی بیکر (2006) می باشد که مبتنی بر تلفیق دو حیطه تحلیل گفتمان و زبان شناسی پیکره -بنیاد است. متغیرهای مستقل پژوهش ژانر ترانه، جنسیت ترانه سرا و زمان ترانه و متغیرهای وابسته تفاوت های واژگانی می باشند. فرضیه های پژوهش به این شرح هستند: ژانر ترانه تأثیر معناداری بر انتخاب های واژگانی در ترانه های فارسی دارد، جنسیت ترانه سرا بر انتخاب های واژگانی ترانه های فارسی تأثیر معنی داری دارد. تعلق ترانه به دوران پیش یا پس از انقلاب بر انتخاب های واژگانی ترانه های فارسی تأثیر معنی داری دارد. جامعه آماری کلیه ترانه های فارسی موسیقی پاپ در دو ژانر اجتماعی و عاشقانه است و حجم نمونه پیکره ای متشکل از 1000 ترانه می باشد که با استفاده از نرم افزار تحلیل پیکره ای ورداسمیت و نیز نرم افزار آماری SPSS تحلیل شده است. نتایج نشان می دهند که ترانه های عاشقانه و اجتماعی به لحاظ واژه های پربسامد، کلیدواژه ها و باهم آیی ها تفاوت معناداری با یکدیگر دارند. جنسیت ترانه سرا بر گزینش های واژگانی تأثیر معناداری دارد. بررسی واژگانی ترانه های پیش و پس از انقلاب حکایت از معناداری تأثیر متغیر زمان ترانه بر واژه های دو پیکره دارد. بنابراین هر سه فرضیه تأیید می شود.

پژوهش حاضر ساختار ایدئولوژیک روزنامه های ایران را به لحاظ واژه های به کار رفته در بازنمایی زبانی مجرم، قربانی و جرم در چارچوب سبک شناسی انتقادی جفریز (2010) بررسی پیکره بنیاد کرده است. بدین منظور، متون مربوط به جرائم در شش روزنامه کثیرالانتشار کیهان، اطّلاعات، رسالت، جوان، آفتاب و شرق در بازه زمانی یک ساله از خرداد (1395) تا خرداد (1396)، به-صورت نمونه گیری پنجاه شماره از هر روزنامه به طور تصادفی نظام مند جمع آوری و پیکره ای یک میلیون کلمه ای تنها شامل مطالب مرتبط با جرم ایجاد و با نرم افزار انت کانک بررسی شد. یافته های پژوهش نشان داد که از (81) عنوان جرم بازنمایی شده، جرائم علیه اشخاص با (33%) بیشترین فراوانی و جرائم اخلاقی با (5/1%) کمترین فراوانی را دارند؛ همچنین با توجّه به استخراج (108) کلمه هدف به کار رفته در بازنمایی مجرمین و (76) کلمه هدف به کار رفته در بازنمایی قربانیان می توان گفت که بازنمایی مجرمین و قربانیان براساس سن، جنسیت، روابط فامیلی، شغل و نقش اجتماعی، نقش در جرم و همچنین بازنمایی فاقد شخصیت صورت پذیرفته؛ بازنمایی مجرمین بیشتر برحسب نقش در جرم ارتکابی با (62%) و کمتر برحسب سن با (4%) انجام شده و بازنمایی قربانیان بیشتر برحسب جنسیت با (5/31%) و کمتر برحسب شغل با (4%) صورت پذیرفته است. .

در این پژوهش با هدف بررسی چگونگی پوشش خبری همه گیری کرونا در مطبوعات خبری ایران از روش توصیفی-تحلیلی و رهیافت تحلیل گفتمان پیکره بنیاد (بیکر، 2006) و نرم افزار تحلیل زبانی پیکره ورداسمیت (نسخه 6) استفاده شده است. پیکره خبری مورد بررسی در یک بازه 9 ماهه (اسفند 1398 تا آبان 1399) به روش کراولینگ (خزش گر) از آرشیو الکترونیکی مطبوعات خبری منسوب به جناح های اصلاح طلب، میانه رو و اصول گرا در ایران تهیه شده است تا تفاوت پوشش خبری در سه دسته مطبوعات و در سه دوره زمانی سه ماهه تحلیل شود. بر مبنای نتایج، اخبار این بحران سه مضمون اصلی «جنگ با کرونا»، «مدیریت بحران» و «بازنمایی بحران» را در می گیرند. در این پژوهش به تحلیل گفتمان «جنگ با کرونا» پرداخته و نشان داده شد که از دال مرکزی و فضای گفتمانی «دفاع مقدس» و «جنگ تحمیلی» برای مفصل بندی این گفتمان استفاده شده است. کلیدواژه هایی چون سپاه، نیروهای بسیجی، جهادی، خط مقدم، مدافعان سلامت، شهدای سلامت، دشمن، شکست و ... در این گفتمان حضور پررنگ دارند. کرونا به مثابه «ویروسی منحوس» بازنمایی شده است که «می تواند ابزار دست دشمن شود و ایران نباید اجازه بدهد که توطئه دشمن به ثمر بنشیند». در گفتمان جنگ با کرونا واژه ترامپ نیز در مقام دشمن بسامد بالایی به ویژه در مطبوعات اصول گرا دارد. این بازنمایی از «جنگ با کرونا» در مطبوعات اصول گرا و به ویژه در بدو ورود این ویروس به ایران یعنی در خرده پیکره دوره زمانی اول بیشتر مورد تأکید بوده و با گذشت زمان کم رنگ شده است.