سنجش شایستگی

زمینه: انتقال به نوجوانی همراه با تغییرات سریع، غیرمنتظره و تجارب جدید شناختی، اجتماعی، هیجانی و روان شناختی است که چالش هایی پیشروی نوجوان قرار داده و به عنوان زمینه ساز استرس هستند. هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه استرس نوجوان بر روی دانش آموزان نوجوان مقطع دبیرستان در هر دو جنس بود. روش: جامعه آماری پژوهش حاضر دانش آموزان مقاطع دبیرستان شهر همدان در سال تحصیلی 94 بودند. که 280 نفر بر اساس نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. به منظور بررسی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه مذکور ابتدا پرسش نامه استرس نوجوان با تکنیک ترجمه مضاعف ترجمه شده و در نهایت به منظور بررسی شاخص های روان سنجی آن، این پر سش نامه همراه با مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS) و مقیاس اضطراب حالت اسپیلبرگر (SAI) اجرا گردید. داده-های گردآوری شده مورد تحلیل قرار گرفته و شاخص های پایایی، روایی، تحلیل عاملی تاییدی محاسبه گردید. یافته ها: تحلیل داده های گردآوری شده نشان داد که این پرسش نامه از نظر پایایی دارای ضرایب آلفای 75/0 تا 85/0 در ده خرده مقیاس است، همچنین روایی همزمان آن با مقیاس افسردگی، اضطراب، استرس و پرسش نامه اضطرب حالت به ترتیب 34/0، 35/0، 82/0 و 15/0 بدست آمد که در سطح 01.0P< معنادار بود. همچنین نتایج تحلیل عاملی تاییدی از ساختار عاملی پرسش نامه حمایت کرد. بحث و نتیجه-گیری: پرسش نامه استرس نوجوان دارای ویژگی های روان سنجی مطلوبی در دانش آموزان نوجوان است.

هدف اصلی این پژوهش، ارائه روشی نظام مند در تدوین و اعتباردهی یک مدل شایستگی و تهیه سنجه ای برای اندازه گیری شایستگی مدیرانی است که در بانک های دولتی ایران در سه سطح پایه، میانی، و ارشد فعالیت می کنند. برای رسیدن به این هدف، از رویکرد آمیخته استفاده شده است. با بررسی 100 نفر از مدیران بانک های دولتی ایران به وسیله پرسش نامه و مصاحبه های عمیق، نتایج ما نشان می دهند که برای سنجش شایستگی مدیران بانک های دولتی باید 111 شاخص شایستگی ضریب دار در قالب پنج بُعد، شامل فردی شخصیتی؛ فردی ذهنی (شناختی)؛ بین فردی (اجتماعی)؛ سازمانی؛ و مدیریتی، به همراه شانزده مولفه، شامل پایبندی به ارزش ها و اخلاقیات؛ اعتبار شخصیتی؛ عمل گرایی؛ توان تفکر و تحلیل؛ یادگیرندگی؛ فراشایستگی؛ ارتباطات موثر؛ قابلیت مذاکره؛ قابلیت کار جمعی؛ دانش و مهارت عمومی؛ دانش تخصصی؛ بازاریابی و مشتری مداری؛ هدایت گری راهبردی؛ اداره کردن واحد کاری؛ مدیریت افراد؛ و مهارت های بنیادی مدیریت است، مد نظر قرار گیرند. این پژوهش دارای راهکارها و توصیه های مدیریتی و پژوهشی است، به طوری که بتوان بر مبنای آن، فرایندهای مدیریت مبتنی بر شایستگی را در بانک های دولتی ایران مستقر نمود.

پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل سنجش شایستگی های کلیدی منابع انسانی مدیران سازمان های اجرائی استان یزد انجام پذیرفته است. بر این اساس پژوهش، آمیخته(کمی - کیفی) بود. بنابراین ابتدا از روش سنتزپژوهی، سپس برای طراحی الگوی از تکنیک دلفی و در نهایت جهت اعتبارسنجی از روش کمی(پیمایشی) استفاده گردید. با توجه به ماهیت پژوهش در این تحقیق جامعه های آماری، نمونه و روش نمونه گیری متفاوتی وجود دارد. در بخش اول جامعه آماری شامل؛ کلیه مقاله ها مرتبط با شایستگی های کلیدی منابع انسانی، اسناد و مدارک علمی و کلیه متخصصان، اساتید دانشگاهی و نخبگان با مدرک و تجربه متناسب با موضوع است. نمونه آماری این بخش شامل 84 سند(45 منبع داخلی و 39 منبع خارجی) که با استفاده از روش سرشماری(تمام شماری) انتخاب شدند و در بخش دوم نیز با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند تعداد 10 نفر (حد اشباع 10 نفر) انتخاب شدند. برای بخش طراحی الگو، جامعه آماری شامل خبرگان می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و به تعداد 31 نفر(حد اشباع 10 نفر) انتخاب شدند و برای اعتبارسنجی جامعه آماری شامل کارشناسان ارشد و مدیران حوزه منابع انسانی سازمانهای اجرایی استان اعم از معاونت توسعه نیروی انسانی سازمان مدیریت و برنامه، استانداری، کمیته نیروی انسانی و تحول اداری در استان با مدرک تحصیلی لیسانس به بالا و حداقل 4 سال کاری مرتبط به تعداد 828 نفر می باشد در این بخش نمونه آماری 267 نفر که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از مصاحبه نیمه سازمان یافته و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. بر این اساس ابتدا پرسشنامه تهیه شد و سپس در اختیار اساتید راهنما و مشاوران قرار گرفت و سوالات مورد تغییر و تعدیل قرار گرفتند که پس از تأیید اساتید، پرسشنامه به تأیید 3 نفر از متخصصین نیز رسید میزان ضریب توافق برابر 81/0 به دست آمد. نتایج نشان داد که مولفه ها شایستگی های کلیدی منابع انسانی در دستگاه های اجرایی شامل 4 مولفه شامل ویژگی های فردی(36 شاخص)، دانش(16 شاخص)، مهارت(23 شاخص) و ارزش(36 شاخص) می باشد. در گام آخر و با استفاده از مدل معادلات ساختاری اعتبارسنجي الگوی انجام شد. نتایج حاکی از آن دارد که داده های پرسشنامه مورد نظر به تعدادی عامل های زیربنایی و بنیادی قابل تقلیل است و نتیجه آزمون بارتلت نشان داد که ماتریس همبستگی بین گویه ها، ماتریس واحد و همانی نمی باشد و در نهایت 4 عامل(مولفه) دارای مقدار ویژه بالاتر از یک می-باشد. این مولفه ها شامل 4 مولفه ها از جمله ویژگی های فردی، دانش، مهارت و ارزش می باشند.

دانشگاه ها علاوه بر نقش محوری خود درتربیت نیروی انسانی متخصص و متعهد، نقش مهمی در رشد و ارتقای علم و فنّاوری و نیز توسعه کشور دارند. در این میان مدیران دانشگاه به عنوان یکی از ارکان مهم پیشرفت دانشگاه و همراستایی این نهاد با برنامه های ملّی، ضامن تحقق اهداف، رشد و تعالی کشور است لذا شایسته سالاری در انتصاب افراد در مسؤولیت های مختلف مؤسسه های علمی، نخستین گام در پی ریزی مدیریت کارامد و اثربخش است. تحقق این موارد مستلزم کاربست الگویی علمی برای شایسته گزینی در نظام علمی کشور است لذا در این مقاله تلاش شده تا الگویی جامع با هدف سنجش شایستگی مدیران مؤسسه های علمی طراحی شود. بدین منظور با به کارگیری رویکرد فراترکیب، به تحلیل نتایج و یافته های پژوهش های پیشین پرداخته شد. در تحقیق حاضر روش نمونه گیری نظری و جامعه آماری شامل همه پژوهش های منتشر شده در حوزه شایستگی مدیران در پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی به منظور دستیابی به اشباع نظری است. شاخص ها پس از استخراج در معرض نظر صاحب نظران حوزه های آموزش، پژوهش و فنّاوری قرار گرفت و با تعیین میزان اهمیت هر یک از شاخص ها روایی محتوایی آن تأیید و الگوی سنجش شایستگی مدیران در پنج مؤلفه و 57 شاخص ارائه شده است. مهم ترین ویژگی این الگو ، جامعیت آن در تلفیق مفاهیم همگون و پوشش تمام شاخص های سنجش شایستگی پژوهش های پیشین است.