دیدگاه های همدانی

میر سید علی همدانی از عارفان و صوفیان قرن هشتم هجری است که در همدان به دنیا آمد و پرورش یافت، در دوران ابتدایی زندگی از آموزش وسیعی بهره مند گردید و تحت تعلیم اساتید بزرگی قرار گرفت. برای کسب علم و دانش به مسافرت های فراوان پرداخت. محیط زندگی و آموزشی و مسافرت های وی در سرزمین های مختلف، ایشان را به وادی تصوف و عرفان کشاند. سید در میان عرفا و صوفیان از جهات مختلف ممتاز است و دارای مقام والایی است. به معنای واقعی کلمه جوینده و راهنمای حسنه الدنیا و الاخره بوده است. دوران زندگی ایشان را می توان به سه دورة؛ تعلیم و تربیت- سیاحت و جهانگردی- ارشاد و تبلیغ تقسیم نمود. از تمامی امکانات مادی و معنوی خویش در راه ارشاد و تبلیغ دین اسلام استفاده نمود و خود نمونة کامل یک مسلمان واقعی و الگوی عینی یک پیشوای دین بود. سید از طریق نفوذ و ارتباط با حاکمان و دعوت آنها به عدل و انصاف و رعایت موازین انسانی، تشکیل مجالس وعظ و خطابه، تدریس معارف اسلامی و تربیت شاگردان و مبلغان، ایجاد سازمان های منظم و وسیع برای تبلیغ، انجام مناظرات، ساخت مسجد، خانقاه و کتابخانه، تألیف و تصنیف دهها کتاب و رساله و آموزش زبان و هنر فارسی خدمات فراوانی به ترویج فرهنگ اسلامی و ایرانی به سرزمین های مختلف، بخصوص نواحی شرق آسیا مانند شبه قاره و کشمیر نمودند. میر سید علی همدانی شخصیتی جامع الاطراف است که این جامعیت را می توان از مطالعة تاریخ زندگی و بررسی آثارش نتیجه گرفت. هدف اصلی این پژوهش هم بررسی دید گاه های مختلف و متنوع شخصیت میر سید علی همدانی است. ما در این مقاله سعی نموده ایم دیدگاه های سید را از سه جنبة؛ 1)عرفانی، مذهبی2) سیاسی، اخلاقی و 3) اجتماعی، فرهنگی و هنری مورد بررسی و مطالعه قرار دهیم.