گسستگی نزول

کیفیت نزول آیات سوره ها را می توان از جهات گوناگون، از جمله این که آیا میان نزول آیات هر سوره، آیاتی از سوره های دیگر فاصله انداخته است یا نه، بررسی کرد. گروهی اعتقاد دارند که آیات سوره ها به صورت آشفته و بدون نظم خاصی نازل شده و بعدها به راهنمایی پیامبر (ص) یا به اجتهاد صحابه نظم یافته است. لیکن گروهی دیگر با برداشت از قرآن و برخی از روایات، تصریح دارند اصل در نزول، «نزول پیوستۀ سوره» بوده است. بدین صورت که نزول هر سوره، نظمی طبیعی داشته است؛ با بسمله آغاز می شد و نزول آیات (چه به صورت تدریجی نازل شده باشند و چه به صورت دفعی) پشت سر هم ادامه می یافت تا اینکه با نزول بسملۀ جدید، پایانِ سورۀ قبل و شروع سورۀ جدید مشخص می شد. همۀ مردم عصر نزول، بر اساس نزول پیوستۀ هر سوره درمی یافتند که محدودۀ سوره ها از آغاز تا انجام آن چه بوده است. مقالۀ حاضر با روش تحلیل محتوا در مقام بررسی دلایلی است که هر یک از گروه ها برای اثبات مدعای خویش از آن بهره گرفته اند و در نهایت نظریۀ گروه دوم تأیید و تقویت شده است.