الگوی رهبری

هدف این پژوهش الگو سازی رهبری امام خامنه ای (مدظله العالی) در مهار فتنه 88، است. این تحقیق با استناد به بیانات معظم له و با استفاده از روش "مفهوم سازی بنیادی" انجام گرفته است. منظور از الگوی رهبری در فتنه 88، رهبری معظم انقلاب در راستای حفظ نظام اسلامی و کاهش آسیبهای جامعه از طریق نفوذ و هدایت انسانهایی است که رهبری برای اجرای ماموریت و وظایف شرعی و دینی و پیش برد جامعه با آنان در تعامل است. چگونگی رفتار با مخاطبین در مسیر انجام وظایف، نیز متأثر از نوع رهبری است. بنابراین در این تحقیق الگوی تعاملی رهبری با گروه های مخاطب مورد بررسی قرار گرفته است. برای یافتن الگو در مرحله شناسهگذاری باز، 65 سخنرانی حضرت امام خامنه ای(مدظله العالی) در رابطه با فتنه 88 در سالهای شهریور 1387 تا بهمن 1389 مورد مطالعه دقیق قرار گرفت و در مجموع 1594 مضمون از آنها استخراج گردید. این مضمونها در قالب 246 مفهوم دسته بندی شد و سپس این مفاهیم، 18 مقوله (فرعی) و نیز 15 مقوله (اصلی) را به وجود آورد. در مرحله شناسهگذاری محوری، مقوله تعامل با بازیگران به عنوان مقوله محوری انتخاب شد. در مرحله شناسهگذاری انتخابی هر یک از الگو های رفتاری با گروه های مورد خطاب رهبری به صورت مشروح تشریح و تبیین شد به طوری که رفتارهای شایسته رهبری معظم انقلاب با هر یک از مخاطبان بیان گردید. در رهبری مورد نظر امام خامنه ای(مدظله العالی) اجرای تکلیف برای جلب رضایت خداوند اصل و مبنا قرار گرفته و متناسب با مخاطب و موضوع، رفتار مدبرانه مشاهده می شود. در این الگو به ویژگی اعتقادی رهبری نیز توجه شده و در واقع این بُعد رهبری است که او را در تعامل با دیگران به رعایت رفتار و اخلاق شایسته تشویق و هدایت می کند و در نهایت با این الگوی رفتاری، پیروزی و موفقیت در وظیفه و هم چنین رضایت حق تعالی به دست خواهد آمد. در انتهای پژوهش، پیشنهادهایی برای محققان، مراکز آموزشی و دانشگاهی و نیز مسئولان ارائه شده است.

در این پژوهش، نگارنده بمنظور تبیین الگوی رهبری آیه الله خامنه ای در پاسخ پرسش چیستی این الگو با روشی توصیفی تحلیلی به ساماندهی پژوهش پرداخته است. با این توصیف، برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که سبک معظم له در رهبری، مبتنی بر نوعی هوشمندی معنوی است. بر اساس این تحقیق، الگوی مورد نظر، دارای مؤلفه های سخت افزاری (رهبری سخت) و نرم افزاری (رهبری نرم) است؛ مؤلفه های سخت در الگوی رهبری معنوی هوشمند، در برگیرنده مواردی همچون امور نظامی، اقتصاد و موقعیت جغرافیایی و ژئوپلتیکی است و مؤلفه های نرم در این الگو، مشتمل بر مواردی همچون معنویت و خداگرایی، دانش و فناوری، فرهنگ، سیاست، امنیت درون و برون مرزی است. یادآور می شود که اساس کاربست رهبری معظم له با توجه به رهبری نرم، با ابتنای بر مؤلفه معنویت بوده؛ مع الوصف رهبری سخت از الزامات رهبری معنوی هوشمند با توجه به پیچیدگی های تحول دنیای بین الملل تلقی می شود.

در چند سال اخیر در صنعت بانک داری، بازار تغییرات گسترده ای در نحوه خدمت دهی، رقبا و نیازهای مشتریان شاهد بوده است. این تغییرات سبب شده تا بانک ها برای رقابت و جلب رضایت مشتری تغییرات زیادی در نحوه خدمت دهی خود ترتیب دهند. لذا هدف از این تحقیق مطالعه رابطه بین ادارک عدالت سازمانی کارکنان و الگوی رهبری مدیران شعب با نگرش شغلی کارکنان شمال غرب بانک تجارت می باشد. این تحقیق از نوع پژوهش های کمی و با هدف کاربردی و استراتژی توصیفی از نوع پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق، کارکنان شمال غرب بانک تجارت در شهر تهران می باشد. نمونه تحقیق به کمک روش تصادفی طبقه بندی متناسب بر اساس جایگاه و رتبه شغلی می باشد و به کمک فرمول جامعه محدود کوکران، 330 نفر به دست آمد. روایی پرسشنامه تحقیق ازطریق روایی صوری (نظر متخصصین) و سازه (تحلیل عاملی تاییدی) و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ حاصل شد. نتایج آزمون تحلیل مسیر نشان داد که بین ادراک عدالت سازمانی کارکنان و الگوی رهبری با نگرش شغلی کارکنان رابطه وجود دارد. هم چنین بین 4 بعد عدالت یعنی عدالت توزیعی، رویه ای و مراوده ای و اطلاعاتی با نگرش شغلی کارکنان رابطه وجود دارد. هم چنین بین 4 بعد رهبری یعنی بین نفوذ آرمانی، انگیزش الهام بخش، ترغیب ذهنی و ملاحظات فردی با نگرش شغلی کارکنان رابطه وجود دارد.

یکی از نیازهای اساسی در جوامع انسانی و سازمان ها موضوع رهبری است. انسان ها به طور فطری، هم رهبرند و هم پیرو. با دگرگونی هایی که در محیط بین الملل رخ داده است، سبک های سنتی رهبری برآمده از تجربه و دانش بشری، پاسخگوی همه نیازها نیست و اکنون به الگوهای مؤثرتر رهبری بیش از هر زمان دیگری احساس نیاز می شود. سبک رهبری شهید قاسم سلیمانی نمونه ای از الگوی جدید و منحصر به فرد رهبری است که شناسایی و تحلیل دقیق تر آن می تواند راهگشای بسیاری از مشکلات امروز در عرصه بین الملل باشد. این پژوهش با هدف استخراج سبک رهبری فراملی در مکتب شهید سلیمانی بر پایه روش فرا ترکیب انجام شده است. این مطالعه از جهت نوع کاربردی و شیوه بررسی آن براساس طرح تحقیق، توصیفی _ تحلیلی(اسنادی)، می باشد که ضمن تحلیل و تشریح الگوی رهبری به موضوع رهبری فراملی با حضور شخصیتی چون سردار شهید سلیمانی به ابعادی همچون اندیشه راهبردی، موقعیت سنجی، تعامل فرهنگی، آگاهی محیطی، مهارت های ارتباطی، مربی گری و نهادسازی بین المللی را یافته و مورد تحلیل قرار داده است.

هدف: تحقیق در مورد صفات اخلاقی رهبران برای سالیان متمادی ادامه داشته است. بر این اساس رهبران را با صفاتی همچون هوش، سلطه، سازگاری، استقامت، یکپارچگی، وضعیت اجتماعی اقتصادی متفاوت و اعتماد به نفس از غیر رهبران متمایز کرده اند. اگرچه در سال های اخیر مدل ها و نظریه هایی در زمینه رهبری ارائه شده است، امّا بیشتر تحقیقات حاضر صرفاً بر جنبه کلی رهبری تأکید ورزیده اند و از ورود به بحث های اختصاصی رهبری و طراحی یک مدل رهبری اخلاقی غفلت ورزیده است. هدف این پژوهش شناسایی مؤلفه ها و شاخص های رهبری اخلاقی بر مبنای ارزش های اسلامی در پرتو نهج البلاغه می باشد. روش : روش تحقیق حاضر کیفی به روش داده بنیاد بود. یافته ها : با بررسی نهج البلاغه حدود 149 مفاهیم اولیه درباره رهبری اخلاقی استخراج گردید، سپس با تأکید بر مفاهیم مشترک (کدگذاری محوری) 58 مقوله فرعی شناسایی شد. نتیجه گیری : با کدگذاری انتخابی 11 مقوله اصلی سازمان دهنده تحت عنوان فرهنگ سازمانی، حاکمیت اصول و ارزش های اخلاقی، شایستگی اخلاقی، شایسته سالاری، شفافیت و پاسخ گویی، قاطعیت و خدمت گرایی، قانون مداری، اخلاق شهروندوی، عدالت طلبی، عدم خودکامگی و نظارت اخلاقی و رفتاری شناسایی و تبیین شد.

اولین حرکت سیاسی و مواجهه امام خمینی با حکومت طاغوت، مقابله با تصویب لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی بود. البته نه این که امام فعالیت سیاسی را بعد از وفات اساتیدشان یعنی آیات عظام بروجردی و کاشانی شروع کرده باشند، بلکه این فعالیت ها سال ها قبل از 1341 نیز قابل رصد و مشاهده است. این نوشتار بر آن است با نگاه به نحوه رهبری سیاسی امام در این ماجرا، به این سوالات پاسخ دهد که اولا مهمترین مولفه های مدیریتی ایشان در هدایت مردم که در نهایت به پیروزی قیام و لغو تصویت لایحه انجامید کدامند و ثانیا آیا این مؤلفه ها تنها در حوزه اندیشه سیاسی یا علم مدیریت و جامعه شناسی جای می گیرند یا کاملا مبتنی بر اخلاق و تربیت اسلامی هستند. یافته های تحقیق که از روش گردآوری کتابخانه ای با رویکرد توصیفی -تحلیلی واکاوی شده است؛ نشان می دهد مدیریت و رهبری سیاسی امام مبتنی است بر اصل تکلیف گرایی و لذا بر مولفه هایی چون؛ رصد مداوم مسائل سیاسی، عدم تسویف و اجتناب از تاخیر در اقدام، رعایت اصل مشورت در امور و استفاده از عقول دیگران، لزوم حرکت مبتنی بر برنامه در عین توکل به خداوند، تکیه بر حرکت-های جمعی و پرهیز از اقدامات فردی و استقامت تا وصول به هدف و نتیجه، مبتنی است.

مدیران و رهبران جامعه، در رشد فردی، اخلاقی و اجتماعی، نیازمند الگوهای ممتاز مدیریت هستند که خود، مزین به شاخصه های عالی رهبری در اندیشه و عمل باشند. بیانات شهید قاسم سلیمانی، به عنوان فرمانده موفق در دفاع مقدس و جبهه مقاومت، قابلیت آن را دارد که در دست یابی به ویژگی های مدیران موفق، محل رجوع واقع شود. پژوهش حاضر با بررسی بیانات، سخنرانی ها، نامه ها و مصاحبه های شهید سلیمانی به روش تحلیل مضمون، مؤلفه ها و ابعاد رهبری و مدیریت در اندیشه ایشان را استخراج نموده است. در این روش، ابتدا مضامین پایه، مربوط به مدیریت و رهبری، از کلام وی استخراج شد. سپس مضامین پایه بر اساس اصل مشابهت، دسته بندی شده و مضامین سازمان دهنده را تشکیل دادند. ویژگی های مدیران و رهبران ممتاز، براساس مضامین سازمان دهنده، استخراج و در دو سطح اعتقادی و عملی، به عنوان مضامین فراگیر، تحلیل شدند. در منظومه فکری سردار، مدیر موفق در سطح دینی- اعتقادی می بایست از ویژگی خداباوری و اسلام محوری برخوردار باشد. در سطح دینی- عملی، ویژگی های عدم دلبستگی به دنیا، پایبندی به اصول و حفاظت از ارزش ها، توانمندی در مدیریت، قدرت اثرگذاری، خطرپذیری، مدیریت معنوی، تمسک به الگوهای شایسته و سخت کوشی، زمینه مدیریت موفق را فراهم می آورد.