امام جمعه

دولت ها هر یک به نوعی در امر فرهنگ مداخله و خط مشی های خاصی را تنظیم می کنند. در زمینه شیوه طراحی خط مشی ها از بالا به پایین یا بالعکس نظرات مختلفی بیان شده است. در این مقاله سعی شده است با استناد به مطالعات و بررسیها و ضمن استفاده از نظر نخبگان فرهنگی با استفاده از مصاحبه و روش تحلیل مضمون، الگویی ارائه شود تا بر اساس آن خط مشی های فرهنگی به شکلی بومی تنظیم و تدوین شود؛ با توجه به گستردگی موضوع در طراحی الگوی خط مشی گذاری در این مقاله تنها سطح شهر مورد توجه قرار گرفته است. در این الگو مسجد جامع به عنوان محور تصمیم گیری شهر و امام جمعه، که نماینده ولی فقیه در شهر است، منشأ خط مشی گذاری در نظر گرفته شده است و بقیه عوامل در ارتباط با این محور در تدقیق و عینی شدن نظام مسائل و رسیدن به خط مشی مطلوب، مؤثر دانسته شده اند. در نهایت برای اجرایی شدن این الگو پیشنهادهایی ارائه شده است.

حمله سپاه قاجاریه به کرمان و قتل علما و همچنین حمله وهابیون به بحرین، منجر به انتصاب علمای غیرکرمانی از سوی شاهان قاجاریه به امامت جمعه کرمان گردید. شاخص های انتخاب علما به منصب امامت جمعه کرمان شایستگی های مذهبی، اخلاقی، علمی و روابط نیکوی آنها با دربار بود و به تدریج برخی اعضای خانواده سید جواد شیرازی به سببِ ویژگی های یادشده به این مقام نائل شدند. پژوهش حاضر با رویکرد تاریخی تحلیلی تلاش دارد تا نقش اجتماعی امامان جمعه در جامعه کرمان عهد قاجاریه را نشان دهد. یافته های پژوهش نشان می دهد که امامان جمعه به عنوانِ نمایندگان دربار از کنش گرانِ اصلی جامعه کرمان بودند. آنها در این جامعه برای تأمین عدالت و رفاه اجتماعی به تأسیس دیوان خانه قضایی و احداث کاروان سرای تجاری همت گماشتند و برای اتحاد و همدلی میان پیروان شیخیه و متشرعه به نشر عقاید و فرهنگ شیعه و تربیت مبلغان پرداختند.