کارکیا

گیلان در طول تاریخ همواره یکی از مناطق مهم و تأثیرگذار در تاریخ ایران بوده است. اما هم زمان با ظهور صفویان به جهت موقعیت خاص جغرافیایی، اقتصادی، فرهنگی و مذهبی بر اهمیت و اعتبار آن افزوده شد، به گونه ای که در نظام ایالات عصر صفوی از اهمیت خاصی برخوردار گشت. گیلانیان هنگام اقامت اسماعیل میرزا نقش زیادی در باورهای فکری و مذهبی اسماعیل میرزا داشتند. سادات کیا بین سده های هشتم تا دهم ﻫ..ق قسمت وسیعی ازگیلان، به ویژه گیلان بیه پیش با مرکزیت لاهیجان را در دست داشتند. این خاندان ابتدا زیدی مذهب بودند و به هنگام قدرت یابی صفویه به تشیع اثنی اعشری گرویدند. امیران آل کیا لقب کارکیا داشتند که به معنای شاه یا حاکم است. خاندان حکومتگر محلی گیلان عنوان کیا داشتند و خاندان آل کیا پس از رسیدن به قدرت، سلسله حکومت خود را کارکیا یا آل کیا نامیدند. در دوره شاه تهماسب اول و شاه عباس دوم به جهت اهمیت اجتماعی و اقتصادی گیلان نخست حکومت های محلی را محدود نموده و سپس آن ها را ساقط نمودند. از این زمان با وجود تسلط صفویان بر گیلان این سرزمین به صورت کانون شورش های ضد صفوی درآمد زیرا ثروت های گیلان توسط صفویان غارت می شد. با این حال حضور سیاسی صفویان بر گیلان موجب ارتباط جهانی این سرزمین با جهان غرب شد و مسیر تجاری غرب با ایران گشوده شد.