پدیدارشناسی

پی بردن به خلأهای اعتقادی، اخلاقی، عاطفی و معنوی توسط والدین و دست اندرکاران تربیت می تواند زمینه مساعدی برای شکل دهی، شکل گیری هویت دینی نوجوانان و کاهش آسیب های رو به فزون در این حوزه و تقویت دین باوری در آینده باشد. پژوهش حاضر با هدف واکاوی عمیق در معنی و مفهوم باورهای دینی دانش آموزان پایه هشتم، بازنمایی درک و تجربه زیسته این افراد از دین و عوامل مؤثر در شکل گیری آن و ارائه راهکارهای راهبردی برای کاهش های آسیب های موجود انجام شده است. بدین منظور و با توجه به ظرفیت شگرف رویکردهای کیفی و به ویژه روش پدیدارشناسی، از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد که در شانزدهمین مصاحبه با دانش آموزان پا یه هشتم که با روش نمونه گیری هدفمند انجام شد، به حالت اشباع رسید و داده های حاصل با راهبرد کُلایزی تحلیل شد. یافته ها حاکی از آن است که دانش آموزان مورد مطالعه، نسبت به باورهای دینی، نگاهی احساسی و به دور از درک اولویت های دینی داشته و بصیرت افزایی دینی از طریق مباحثه بر اصول بنیادینی نظیر، «وسیله بودن عبادت برای شکل گیری عبودیت» و «معیار قضاوت نبودن اشخاص در شناسایی حق یا باطل»، بیش از پیش ضرورت دارد.

دامنه ی وسیع مسایل، مشکلات و آسیب های اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی در محله حاشیه نشین «مرتضی گرد» اهمیت مطالعه پدیده ی امنیت زنان و بازنمایی تجربه های ناامنی آنها را در این منقطه حاشیه ای ضروری می سازد. واکاوی روایت های این زنان حاشیه نشین از مساله ناامنی و صورت بندی و سنخ شناسی مواجهه آنان با مقوله ناامنی،محور موضوعی مطالعه حاضر بوده است. ا در برابر این مساله چند دسته از زنان حاشیه نشین را می توان سنخ شناسی نمود. نمونه های پژوهش حاضر، بر اساس نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و محقق با 29 نفر از زنان 16 تا 65 سال و دارای تجربه زیسته حاشیه نشینی، مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته انجام داده است. یافته ها حاکی از آن است که زنان مرتضی گرد ناامنی را در مضامینی شامل: در معرض آسیب های اجتماعی بودن، به مثابه نگرانی و به مثابه فقدان و کمبود امکانات معنا نموده اند.همچنین در مساله مواجهه با ناامنی، سنخ های متنوعی از بانوان حاشیه نشین شامل: زنان مطالبه گر امنیت ، زنان تاب آور، زنان ناامن انگار، زنان مترصد فرار، زنان قربانی ناامنی و زنان ناامن ساز شناسایی شدند .

هدف پژوهش حاضر، شناسایی ابعاد تجربه رفتارهای همدلانه در ایام دنیاگیری کووید-19 بود. این مطالعه با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی در مهر و آبان سال 1400 انجام شد. جامعه مورد پژوهش شامل شهروندان 20 تا 70 ساله ساکن تهران بود. نمونه پژوهش را 17 نفر (8 خانم و 9 آقا) از این جامعه تشکیل می دادند که انتخاب شان به روش نمونه گیری دردسترس از نوع نمونه گیری داوطلبانه و با در نظر گرفتن اصل اشباع بود. جهت جمع آوری داده ها از مصاحبه های نیمه ساختاریافته استفاده گردید و تجزیه وتحلیل داده ها به شیوه تحلیل کلایزی انجام پذیرفت. یافته های به دست آمده از مطالعه به شکل گیری دو مضمون فراگیر «نقش احساس همدلی در انجام رفتارهای پیشگیرانه، مقابله ای و حمایتی» و «پیامدهای جانبی همدلی» انجامید. مضمون فراگیر اول خود شامل هفت مضمون سازمان دهنده و مضمون فراگیر دوم شامل دو مضمون سازمان دهنده بود. به نظر می رسد که افراد در دوران کرونا همدلی را در قالب نقش های حمایتی و مراقبتی همچون حمایت روحی، معنوی، مالی و اجتماعی از دیگران با هدف حفظ سلامتی خود، بستگان و جامعه تجربه کرده اند. هرچند که همدلی از نگاه آنان دارای برخی پیامدهای مثبت و منفی نیز بوده است. به نظر می رسد که همدلی به عنوان احساسی انسان دوستانه در شرایط بحرانی همچون همه گیری ها می تواند کارکردهای موثری داشته باشد و بروز و تسری آن در این مواقع احتمالا عامل یاریگری در انجام رفتارهای مناسب و کنترل شرایط باشد. پیشنهاد می شود در پژوهش های آتی، ابعاد تجرب ه همدلی در دوران شیوع کرونا در میان ساکنان روستاها و سایر شهرها مورد مطالعه قرار گیرد.