آمایش اقتصادی

این پژوهش با هدف شناسایی و طبقه بندی انواع چالش های (موانع و محدودیت ها) سرمایه گذاری سرمایه های ارسالی مهاجران در آمایش و توسعه اقتصادی سکونت گاه های شهرستان لامرد است. در این محدوده و بر مبنای پژوهش های پیشین نگارندگان کارکرد این جریان سرمایه گذاری از یک سو در فعالیت های اقتصادی چندان قابل اعتنا نیست و از سوی دیگر این جریان سرمایه گذاری از انتظام فضایی و رویکردهای آمایش در نظام برنامه ریزی تبعیت نمی کند. بر این مبنا این مقاله با روش تحقیق کیفی و با بهره گیری از نظریه بنیانی درپی شناخت چالش های سرمایه های ارسالی از دیدگاه جامعه ذی نفعان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و نظری از کارشناسان سازمان های دولتی و غیردولتی، نخبگان و معتمدان جامعه محلی برآمده است. نتایج حاصل از سه مرحله کدگذاری علمی در نظریه بنیانی بیانگر 46 مفهوم، 17 مقوله گسترده و در نهایت 2 مقوله هسته ای شامل «موانع و محدودیت های انگیزشی سرمایه گذاری اقتصادی» و «موانع و محدودیت های ساختاری– قانونی سرمایه گذاری اقتصادی» است. پس از بررسی شرایط علی، پدیده، زمینه، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدها هر یک از این مقولات هسته ای، پدیده«موانع انگیزشی- ساختاری» به عنوان کانونی ترین چالش پیش روی سرمایه های ارسالی مهاجران در توسعه اقتصادی با رویکرد آمایش در این عرصه مکانی– فضایی معرفی شد.

برخورداری یک مکان از شاخص های توسعه پایدار نشان دهنده بهینگی و کارامدی سیستم تصمیم گیری در سطح کلان است. توسعه پایدار، جلوه های مکانی- فضایی را به گونه ای به نمایش می گذارد که در آن، تبعیض و بی عدالتی به صورت بسیار چمشگیر و ناخوشایند، مشاهده نمی شود. با توجه به اهمیت استان فارس به عنوان یکی از مناطق تاریخی و استراتژیک در کشور و اهمیت توریستی، اقتصادی، صنعتی و رفاهی آن، بررسی وضعیت کمی و کیفی توسعه پایدار در این استان را ضروری ساخته است. با توجه به این امر، تحقیق پیش رو توسعه ی شاخص های توسعه ی فضایی در بخش های آموزشی، بهداشتی، فرهنگی و ساخت های زیربنایی در استان فارس، مطالعه و ارزیابی شود و 4 شهرستان منتخب این استان با توجه به سطح برخورداری از این شاخصها سطح بندی گردد. نتایج به دست آمده از این پژوهش، نشانگر آن است که استان فارس با وجود اینکه از موقعیت خاص گردشگری و اقتصادی برخورداراست، باز هم از استان های محروم کشور به شمار می آید. افزون بر آن، نوعی عدم تعادل و ناهمگنی در توزیع و توسعه ی امکانات و شاخصهای توسعه ای در سطح شهرهای منتخب استان مشاهده می شود. بر اساس تحلیل و نتایج به دست آمده از 13 شاخص آمایش اقتصادی فضا از مجموع 4 شهرستان منتخب استان فارس، شهرستان شیراز به عنوان گزینه برخوردار، نیریز در گروه نیمه محروم و دو شهرستان آباده و لارستان در طبقه ی محروم قرار دارند.

توسعه فناوری اطلاعات به عنوان یکی از معیارهای اساسی پیشرفت و توسعه یافتگی در کشورها بشمار می آید. دستیابی به توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات نیازمند عوامل مختلفی می باشد که یکی از مهمترین این عوامل توسعه زیرساخت ها و سرویس های ICT در کشور می باشد که دستیابی به این هدف نیازمند ارزیابی دقیق وضع موجود و مقایسه آن با وضع مطلوب می باشد. یکی از بهترین روش های دستیابی به چنین هدفی انجام برنامه ریزی راهبردی می باشد که از طریق شناسایی نقاط قوت، ضعف، تهدیدات و فرصت های توسعه سرویس ها و زیرساخت های ICT امکانپذیر می باشد. در این راستا در مطالعه حاضر با استفاده از روش شناسی توصیفی- تحلیلی سعی شده تا با محاسبه مدل SWOT برای استان های نمونه(کرمانشاه، سمنان، آذربایجان شرقی و فارس) و با نظرخواهی چند سطحی از 30 نفر کارشناس خبره در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در هر یک از استان ها به بررسی وضع موجود در استان ها پرداخته شود. در نهایت محاسبه داده های به دست آمده حاصل از نتایج کارشناسی در مجموع میانگین چهار استان نیز راهبرد تهاجمی به عنوان راهبرد کانونی مورد توجه قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که در سه استان سمنان، آذربایجان شرقی و فارس فاصله ای با وضع مطلوب مشاهده نمی گردد و تنها در استان کرمانشاه فاصله اندکی در این زمینه با شاخص مطلوب که استقرار در راهبرد کانونی تهاجی می باشد، وجود دارد که با انجام برنامه ریزی های عملیاتی در زمینه کاهش تهدیدها و تبدیل ضعف ها به قوت ها در سطح استانی این نیز برطرف خواهد شد. لذا در کل شکاف زیادی را نمی توان به لحاظ آمایش اقتصادی در زمینه توسعه زیرساخت ها و سرویس های ICT در سطح کشور مشاهده کرد که می توان گفت این نتیجه در بین سایر بخش های اقتصادی نیز صادق می باشد.

امروزه جدیدترین مطالعات مربوط به برنامه ریزی آمایشی مناطق مرزی و روابط اقتصادی دوسویه فرامرزی که از اهمیت بالایی برخوردارند می باشد، زیرا؛ این مناطق با طبیعتی منزوی و توسعه نیافته همراه با مشکلات متعددی من جمله قاچاق، بیکاری و ناامنی هستند، در این شرایط توجه به مسائل اقتصادی و امنیتی در آمایش این نواحی باعث توسعه اقتصادی و اجتماعی همچنین افزایش امنیت و ثبات امنیتی در منطقه می گردد. هدف از انجام این تحقیق، آمایش اقتصادی با استفاده از پتانسیل ها و توان های محیطی شهرستان مرزی سراوان جهت رسیدن به امنیت پایدار در منطقه می باشد. روش شناسی پژوهش حاضر توصیفی _ تحلیلی می باشد، دراین مسیر از روش گردآوری اطلاعات مبتنی بر پرسشنامه(شهروندان و کارشناسان)، وبه علت غیر نرمال بودن داده ها ازآزمون های آماری ناپارامتریک اسپیرمن و رگرسیون چند متغیره(تحلیل مسیر) و همچنین مدل معادلات ساختاری (smart pls) به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شده است. نتایج حاصل از آزمون اسپیرمن با توجه به مقدار (0.000) P –value ومقدار همبستگی (0.505) ارتباط بین آمایش اقتصادی و امنیت پایدار نشان می دهد این دو متغیر رابطه معنادار و همبستگی زیادی باهم دارند. نتایج حاصل از آزمون رگرسیون چند متغیره برای پیش بینی عوامل موثر بر توسعه پایدار شاخص های اقتصادی را نشان می دهد که دو متغیر پتانسیل درون زا و استراتژی برون زا 95 درصد توسعه پایدار شاخص های اقتصادی را پیش بینی می کند. نتایج حاصل از مدل معادلات ساختاری smart pls)) باتوجه به ضرایب معناداری z(مقادیر t-value) از 1.96 بیشتر هستند، نشان می دهد پیاده سازی برنامه های آمایش اقتصادی به افزایش توان اقتصادی و امنیت در منطقه منجر خواهد شد، این مهم در صورتی عملی می شودکه برنامه ریزی های توسعه اقتصادی بر اساس پتانسیل ها و توان های منطقه صورت گیرد. در این راستا پیشنهاد می شود پرورش استعداد ها تقویت شود همچنین زیرساخت های تولیدی تقویت و مزایای صادرات بهبود یابد همچنین اقدامات امنیتی و نظارتی تقویت شود، در این صورت منطقه مورد مطالعه بستر مناسب برای توسعه و ثبات امنیت خواهد بود