مطالب مرتبط با کلیدواژه

مکانیابی


۸۱.

ارزیابی مکان یابی شهر جدید اندیشه (با رویکرد پدافند غیر عامل)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال دوازدهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 83 - 96

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی ارزیابی مکانیابی پدافند غیر عامل شهر جدید اندیشه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۱۱۹
شهرهای جدید که در راستای توسعه و عدالت فضایی کشور و اسکان سرریزپذیری های شهرهای بزرگ ایجاد شده اند به علت عدم مطالعات همه جانبه در زمینه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، امنیتی، دفاعی، جمعیتی، فرهنگی و غیره مشکلات عدیده ای را به وجود آورده اند. شهر جدید اندیشه نیز به عنوان یکی از شهرهای جدید احداث شده برای پذیرش جمعیتی کلانشهرهای تهران و کرج، به دلیل عدم مطالعات کافی در زمینه مکان یابی چه در زمان حال و چه در زمان آینده مشکلات عدیده ای را به خصو ص از لحاظ زیست محیطی به وجود خواهد آورد و تقریبا تنها مزایای این شهر مکان یابی صحیح پدافندی آنست، بنابراین ارزیابی شهرهای جدید چه قبل از ساخت و چه در حال ساخت و در حالت بهره برداری یک ضرورت محسوب می شود و با استفاده از تکنیک های ارزیابی در مراحل ساخت، بهره برداری و با برنامه ریزی صحیح و اصولی می توان از مشکلات و آثار مخرب شهرهای جدید کاست و از جنبه های مثبت استفاده نمود. نتایج حاصل از ارزیابی به توصیه هایی در زمینه مکان، تغییر در عملکردها، تغییر در طراحی و برنامه ریزی پروژه، محدود کردن گسترش های غیر ضروری خواهد رسید. این تحقیق از نوع بنیادی- کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی می باشد مکان شهر جدید اندیشه بااستفاده از شاخص های موثر درمکانیابی شهرهای جدید مورد ارزیابی قرار گرفت .و نتایج حاکی از آن است که مکانیابی صحیح و اصولی شهر جدید اندیشه فدای بعضی از عوامل از قبیل ارزان بودن زمین، دولتی بودن زمین، دسترسی به بعضی از تسهیلات از قبیل (راه ها، برق، گاز، آب و.......) شده است و مشخص شد یکی از مزایای مکان یابی اندیشه به علت واقع شدن در مرکز و عمق استراتژیک کشور و همچنین دسترسی و راه های متعدد ورود و خروج شهر به آن است که همخوانی آنرا با اصول دفاع شهری و پدافند غیر عامل شهری نمایان می سازد و همچنین تاسیسات حیاتی اطراف ان نیز باید پدافندی بشوند.
۸۲.

مکان یابی دفن بهداشتی زباله های جامد شهری اهواز با استفاده از نرم افزار ومدل Visual PROMETHEE و نرم افزار Arc Gis(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال چهاردهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۵۳) 109 - 124

کلیدواژه‌ها: زباله مکانیابی Arc GIS Visual Promethee شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۱۵۳
انتخاب محل دفن پسماندها یکی از مراحل مهم در مدیریت پسماندهای جامد شهری می باشد و با توجه به اثرات مخرب زیست محیطی، اقتصادی واکولوژیکی پسماندها، انتخاب محل دفن باید با دقت و طی یک فرایند علمی صورت گیرد. انتخاب مکان مناسب برای دفن بهداشتی زباله، مستلزم در نظر گرفتن عوامل و معیارهای متعددی(معیارهای فاصله از فرودگاه، فاصله از گسل، فاصله از شهر، فاصله از رودخانه، فاصله از شهر، نزدیکی به کاربری اراضی، جنس خاک، جهت باد، فاصله از مناطق مسکونی، فاصله از آبهای زیر زمینی و فاصله از راههای ارتباطی) است . هدف ای ن تحقیق مکان یاب ی بهینه دفن زباله شهر اهوازبا استفاده از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی و نرم افزار و مدل Visual PROMETHEE است. نتایج تحقیق نشان می دهد با توجه به اهمیت تمامی معیارها، بهترین مکان پیشنهادی برای دفن بهداشتی زباله ها در شهر اهواز، شرق و تا حدودی شمال شرق این شهر می باشد که این مکان ها از استانداردهای لازم برای تحقق این امر برخوردارند.
۸۳.

بررسی نقش ویژگی های ژئومورفیک در مکانیابی مناطق بهینه به منظور احداث مجتمع های مسکونی (نمونه موردی شهر شاهرود)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۵۶) 121 - 136

کلیدواژه‌ها: شهر شاهرود مکانیابی مجتمع های مسکونی ژئومورفیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱ تعداد دانلود : ۱۲۳
برخی از پدیده های ژئومورفولوژیکی نه تنها به عنوان عوامل مخرب و بازدارنده در استقرار و توسعه شهرها محسوب نمی شوند، بلکه اگر برنامه ریزان شهری آگاهی کامل از نوع و کاربرد همه جانبه ژئومورفولوژیکی این پدیده ها داشته باشند، آن ها را به عاملی مثبت در استقرار و توسعه شهرها تبدیل خواهند نمود. به علاوه برنامه ریزی های زیر بنایی شهر به دور از تاثیرات شرایط توپوگرافی نبوده و نیست زیرا توپوگرافی محل و جهت گیری ناهمواریها در مسائلی نظیر ساخت ساز شهری و یا در جابجایی جمیعت شهری نقش انکار ناپذیری دارد در این پژوهش یا استفاده از روش تحلیلی و میدانی با استفاده از آزمون مقایسه میانگین بین دو نمونه (T-Test) میانگین پدیده های ژئومورفیک و مکانیابی متأثر از از خدمات سازمان های مربوطه در هنگام صدور مجوز از دیدگاه کارشناسان مورد مقایسه قرار گرفته و از آنجائیکه بین میانگین دو نمونه به لحاظ آماری اختلاف معنی داری وجود دارد این تفاوت بیان می کند که عدم توجه به شاخص های ژئومورفیک توسط سازمان های متولی در هنگام صدور مجوز به دلیل اختلاف معنادار از شاخص استاندارد تاثیرمعناداری در روند مکانیابی مجتمع های مسکونی موفق عمل نکرده است.
۸۴.

ارزیابی مکان تصفیه خانه فاضلاب شهر بجنورد و انتخاب مکان بهینه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۵۹) 51 - 70

کلیدواژه‌ها: تصفیه خانه فاضلاب مکانیابی تکنیکAHP مدل SAW بجنورد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۱۳۰
هدف پژوهش ارزیابی مکان تصفیه خانه فاضلاب شهر بجنورد براساس شاخص ها و حریم های مناسب درمکان یابی تصفیه خانه فاضلاب است. 15 لایه اطلاعاتی مشتمل بر 8 شاخص موثر بر مکان و 7 حریم اصلی، در نرم افزار GIS مورد پردازش قرار گرفت. به منظور شناسایی وزن های مربوط به هر شاخص، پرسشنامه محقق ساخت در بین 25 کارشناس علوم مرتبط توزیع شد. سپس با استفاده از تکنیک تصمیم گیری سلسله مراتبی AHP وزن نهایی هر شاخص محاسبه شد. در گام نهایی با تلفیق وزن ها و لایه های اطلاعاتی در نرم افزار GIS و حذف نواحی دارای محدودیت، مکان تصفیه خانه فاضلاب شهر بجنورد مورد ارزیابی قرار گرفت. طبق یافته ها، متغیرهای "شیب" و "اختلاف ارتفاع نسبت به شهر" بیشترین تاثیر را در مکان استقرار تصفیه خانه داشته اند. همچنین مکان فعلی تصفیه خانه فاضلاب شهر در پهنه نامناسب قرارگرفت. در خاتمه، سه گزینه پیشنهادی باتوجه به شاخص ها و حرائم تدوین شده، برای احداث تصفیه خانه فاضلاب شهر بجنورد به کمک مدل SAW از مجموعه روش های تصمیم گیری چندشاخصه، مورد بررسی قرار گرفت که آلترناتیو1، با قرارگیری در حوزه سنگشناسی آهک رسی آرژلیتی با میان لایه شیل، حاوی آمونیت، اکینوپد و اربیتولینای فراوان به لحاظ وضعیت اکثر شاخص ها و حریم های مورد بررسی، مناسب تر از سایر گزینه ها شناسائی شد.
۸۵.

تعیین مکان مناسب جهت انجام پروژه های استحصال آب از رطوبت هوا در استان بوشهر با استفاده از GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هفتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲-۱ (پیاپی ۲۵) 43 - 51

کلیدواژه‌ها: مکانیابی استحصال آب رطوبت هوا منطق بولین GIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۱۲۶
  وجود اقلیم های خشک و نیمه خشک در قسمت اعظم کشور ایران و وقوع خشکسالی های مکرر در دهه های اخیر موجب شده است که محدودیت منابع آب از نقطه نظرهای توزیع زمانی و مکانی عامل اصلی محدود کننده برنامه ریزی توسعه اقتصادی کشور باشد. در چنین شرایطی قطعاً ارزش اقتصادی آب و علاوه بر آن ارزش حیاتی آن بسیار چشم گیر است و بنابراین ضرورت توجه خاص به بحث استحصال آب و توسعه و تطبیق آن با شرایط بومی، اقلیمی، اقتصادی و اجتماعی کشور را مطرح می نماید. با توجه به اینکه رطوبت هوا در مناطق ساحلی جنوب کشور در ایام قابل توجهی از سال به بیشتر از 85% هم می رسد قابلیت آن را دارد که از طریق نصب سیستم های جمع کننده آب، آب قابل توجهی جمع آوری کرد. مکانیابی صحیح و اصولی برپایه شاخص های مؤثر در این فرآیند می تواند تا حد زیادی از اتلاف منابع مالی، زمانی، نیروی انسانی و... جلوگیری نماید. پس از تهیه داده های هواشناسی، لایه های ایجاد شده در GIS با روش بولین وزن دهی شده و در نهایت پس از تلفیق نقشه ها مکان های مناسب جهت انجام پروژه های استحصال آب تعیین می شود. در پایان با قرار دادن لایه های ساخته شده بر روی هم منطقه مناسب برای ماه های تعیین شده مشخص شد.
۸۶.

کاربرد روش GIS در شناسایی مناطق روستایی باپتانسیل اکوتوریستی با استفاده از منطق فازی و مدل AHP مطالعه موردی دهستان دولت آباد داراب استان فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱-۳ (پیاپی ۳۱) 177 - 194

کلیدواژه‌ها: مکانیابی توریسم روستایی دهستان دولت آباد GIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳ تعداد دانلود : ۸۴
 در این پژوهش جهت بررسی توریسم دهستان دولت آباد ابتدا به گرد آوری اطلاعات و منابع موجود در مورد رشد و توسعه صنعت گردشگری و همچنین شناسایی امکانات و خدمات مورد نیاز آنان به صورت کلی پرداخته شده است. در مرحله بعد به شناسایی محدوده مورد مطالعه پرداخته شد و کلیه اطلاعات طبیعی (آب و هوا، ژئومورفولوژی، خاک) و نیز اطلاعات مربوط به عوامل انسانی موجود (جمعیت، امکاانات و خدمات) جمع آوری گردید. بعد از شناسایی محدوده مورد مطالعه به مکان یابی بهینه امکانات و خدمات مورد نیاز گردشگران در قالب دهکده گردشگری در دهستان دولت آباد پرداخته شد. جهت مکان یابی دهکده گردشگری از دو روش استفاده از تلفیق لایه ها در سیستم اطلاعات جغرافیایی با استفاده از فرایند تحلیل شبکه ای و با شاخص همپوشانی انجام شد و نیز با استفاده از روش منطق فازی و تلفیق لایه ها با عملگرهای فازی AND، Gamma استفاده شد نتایج نشان دادند که استفاده از عملگر AND و GAMMA مناطق مساعدتر و بهینه تری نسبت به شاخص همپوشانی مشخص می کنند در نهایت با استفاده از پرسش گیری شرطی در GIS مکان مورد نظر در ضلع شمالی و شمال غربی دهستان دولت آباد شناسایی گردید.    
۸۷.

مکان یابی دهکده سلامت در شهرستان رامسر با از مدلهای AHP و VIKOR(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: دهکده سلامت گردشگری مکانیابی رامسر VIKOR

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲ تعداد دانلود : ۶۱
شهرستان رامسر دارای جاذبه های مختلف گردشگری وسابقه ای نام آشنا برای گردشگران است. دراین تحقیق تلاش شده مناطقی که علاوه بر موقعیت مناسب زیست محیطی و دارابودن جاذبه های گردشگری و زیرساختهای ارتباطی در قلمرو مطالعاتی، که هم جهت با شرایط طبیعی آن منطقه باشد و، قابلیت تبدیل شدن به دهکده سلامت را دارد مورد شناسایی قرار گیرد. با توجه به شرایط محیطی شهرستان رامسر ، فاصله از مراکز جمعیتی ( شهر و آبادی ) ، نزدیکی به راه ، فاصله از گسل ، فاصله از رودخانه ، فاصله از حرکات دامنه ای ، نزدیکی به چشمه های آبگرم ، ارتفاع و شیب به عنوان شاخص های محیطی جهت مکان یابی دهکده سلامت در نظر گرفته شده است. بدین منظور با استفاده از نرم افزار GIS ورژن 10.5پارامترهای مورد نظر بررسی و نهایتا نقشه های رقومی هر یک تهیه گردید. از مدل AHP بری بدست آوردن وزن شاخص ها و از مدل VIKOR برای رتبه بندی معیارهای گردشگری استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان دهنده این است که پهنه ها و اولویتهای انتخاب شده در بخش شمال شهرستان قرار دارد.
۸۸.

مدل سازی مکان یابی پارک های شهری (مطالعه موردی: شهر بندر امام خمینی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: پارک مکانیابی GIS ANP شهر بندر امام خمینی (ره)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹ تعداد دانلود : ۷۵
پارک های شهری به عنوان یکی از مهمترین فضاهای عمومی- خدماتی شهر نقش بسزایی در ارتقای شرایط اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی نواحی شهری دارند. این مقاله تحت عنوان مدل سازی مکان یابی پارک های شهری با استفاده از مدل فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) در محیط GIS (مطالعه موردی: شهر بندر امام خمینی (ره)) می باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی-تحلیلی است. هدف اصلی پژوهش مکان یابی بهینه برای پارک های شهری بندرامام خمینی(ره)می باشد که جهت تجزیه وتحلیل شاخص ها از روش های تصمیم گیری چند معیارهGIS و فرایندتحلیل شبکه ای (ANP)استفاده شده است. در این پژوهش معیارها در چهار خوشه مطلوبیت، آسایش، جمعیتی و همجواری تنظیم شدند که خوشه مطلوبیت با وزن 097/0 ، کمترین و خوشه جمعیت با ارزش (468/0) بالاترین خوشه را به خود اختصاص داده است همچنین در محیط ArcGIS، ابعاد زمین های بایر محدوده مورد مطالعه که می بایست برای پارک های آتی برنامه ریزی شوند در پنج طبقه ی نامناسب، ضعیف، متوسط، مناسب و بسیار مناسب تقسیم بندی و ارزش گذاری شدند. نتایج تحقیق نشان داده که بیشتر کاربری های مسکونی و آموزشی نسبت به پارک های محله ای در شهر بندر امام خمینی از سازگاری بیشتری برخوردارند که 38 درصد از پارک ها در رده تناسب بالا، 43 درصد دارای تناسب متوسط و 19 درصد جزو تناسب پایین می باشد و بهترین مکان ها جهت مکانیابی توسعه پارک های شهری در بندر امام خمینی اراضی بایر جنوبی و شرقی شهر می باشد.
۸۹.

مکان یابی دفن زباله در شهر ماکو به روش فازی وبولین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال هفتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۴ 87 - 98

کلیدواژه‌ها: مکانیابی دفن زباله فازی بولین ماکو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸ تعداد دانلود : ۱۲۶
امروزه مدیربت پسماندها و مواد زائد شهرها جهت آسایش شهروندان و حفظ سلامتی و رفاه آنان و حفظ محیط زیست امری ضروری به شمار می رود. هدف تحقیق حاضر یافتن محل مناسب برای دفن مواد زائد و پسماندهای شهری در شهر ماکو با استفاده از روش فازی و منطق بولین با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) می باشد. بدین منظور از لایه های متعددی از جمله نقشه توپوگرافی، نقشه شیب، نقشه آبهای زیرزمینی، نقشه راهها،نقشه مناطق شهری و روستایی، نقشه کاربری اراضی و ... استفاده گردید. سپس تک تک این لایه ها در محیط نرم فزار ساخته شده تا مناطق مستعد برای دفن پسماندها مشخص شود. نتایج نشان داده از روش های بولین و فازی، بیانگر مکان بهینه در قسمت شمال شرقی شهرستان ماکو در ارتفاع مابین 700 الی 900 متر واقع شده است. در منطق بولین میزان مساحت برآورد شده 24528متر مربع و در منطق فازی نیز این مساحت برابر است از 14957 مترمربع می باشد.
۹۰.

سنجش استقرار بیمارستان های کلان شهر اهواز مبتنی بر اصول پدافند غیر عامل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال هفتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۴ 169 - 184

کلیدواژه‌ها: مکانیابی بیمارستان پدافندغیرعامل سمی واریوگرام اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۴ تعداد دانلود : ۱۷۹
انسان ها از آغاز آفرینش تاکنون همواره با انواع آسیب ها، جنگها و تهاجم ها و بلایا روبرو بوده و از این رو آسیب های جانی و مالی زیادی به آنها وارد شده است، امروزه هدف قرار گرفتن شهرها به خصوص بیمارستان ها و مراکز به منظور تضعیف روحیه و وارد آوردن صدمات اقتص ادی و از همگسیختگی نظام اجتماعی انجام می گیرد و ضرورت توجه به پدافند غیرعامل شهری برای کاهش حجم خسارات بیشتر مورد توجه است. باتوجه به اینکه شهر اهواز در طول هشت سال جنگ تحمیلی مورد حملات زیادی قرار گرفته و در حال حاضر از مسئله ریزگرد ها رنج می برد بنابراین هدف از این پژوهش، مکانیابی بیمارستان های شهر اهواز با تاکید بر پدافند غیرعامل است نوع تحقیق توسعه ای کاربردی و روش شناسی آن توصیفی تحلیلی است تجزیه و تحلیل داده ها، ابتدا با مطالعه مبانی نظری و ادبیات تحقیق، اصول و معیارهای مدنظر طراحی گردیده و سپس با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تحلیلهای کیفی، فرایند کار تداوم یافته است.نتایج حاصل از پژوهش انجام شده حاکی از آن است که در برنامه ریزی و مکانیابی بیمارستان ها، نقشه های همپوشانی حاصل از مدل عملگرهای اشتراک و گامای فازی 1.6 =γ، مناسب بودند؛ نتایج حاصل از آنها مؤید این مطلب بود که در وضع موجود، از بین 27 بیمارستان شهر اهواز فقط بیمارستان های بقایی، بوستان، شفا،گلستان، فاطمه زهرا،تامین اجتماعی و امیرالمومنین از نظر پدافند غیرعامل در وضعیت مطلوب به سر می برند، بیمارستان های بهشتی ، ابوذر و شرکت نفت از نظر پدافند غیرعامل در وضعیت نامناسب به سر می برند.در پایان کار هم پیشنهاداتی برای این مسئله ارائه داده شده است.
۹۱.

بررسی و ساماندهی مکان گزینی مراکز آموزشی ابتدایی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی. مطالعه موردی منطقه 4 شهرداری تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال هشتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲۷ 21 - 34

کلیدواژه‌ها: مراکزآموزشی تحلیل فضایی مکانیابی منطقه4شهر تبریز AHP

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱ تعداد دانلود : ۱۲۱
با توجه به رشد شتابان شهرها بالاخص شهرهای بزرگ همچون تبریز و جمعیت آنها تامین نیازهای اولیه در شهرها به خصوص کاربری آموزشی به عنوان یکی از مراکز خدمات رسانی در سطح شهر که خود نسبت به سایر کاربری ها از تقاضای بیشتری برخوردار است از اهمیت زیادی برخوردار است. تحقیق حاضر بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و با هدف مکان یابی بهینه مراکزآموزشی ابتدایی در سطح منطقه 4 شهرداری تبریز می باشد که با بهره گیری از فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP و وزن دهی معیار های موثر در امر مکانیابی با استفاده از نرم افزار Expert Choice و نهایتا وارد کردن نتایج حاصل از وزن دهی در سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS ، مکان های بهینه جهت ایجاد فضاهای آموزشی استفاده گردیده است که نتایج حاصل از تلفیق لایه ها نشان داد فضاهای آموزشی مقطع مورد مطالعه از توزیع فضایی موزونی در منطقه برخوردار نبوده و تعدادی زیاد از دانش آموزان محلات منطقه به شعاع دسترسی مطلوب در منطقه دسترسی ندارند و در رابطه با مراکز آموزشی معیارهایی چون نزدیکی به کاربری فضای سبز ،فرهنگی، ورزشی و مذهبی حریم ضوابط مکانیابی رعایت نشده و همچنین دررابطه با معیار هایی چون فاصله از کاربری های نظامی ، گورستان ، اداری، بهداشتی و درمانی ، صنعتی و تجاری در وضعیت نامطلوب قرار دارند. لازم به ذکر است که تمامی مدارس موجود فقط در رابطه با نزدیکی به کاربری مسکونی در وضعیت کاملا مناسب قرار گرفته اند و در نهایت با توجه به تلفیق شاخص های مکانی موجود مستعد ترین پهنه ها در منطقه برای احداث مراکز جدید شناسایی شده است. واژگان کلیدی : مراکزآموزشی، تحلیل فضایی،مکانیابی،منطقه4،شهر تبریز،GIS،AHP
۹۲.

مکانیابی پناهگاههای شهری مبتنی بر اصول پدافند غیرعامل. مورد مطالعه: شهر کوهدشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۲ 149 - 162

کلیدواژه‌ها: مکانیابی پناهگاه مخاطرات پدافند غیرعامل کوهدشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۸ تعداد دانلود : ۱۸۳
موقعیت ژئواستراتژیک، استقرار در پهنه خطرپذیری زلزله با ریسک متوسط و خطرپذیری بالای سیل و همچنین موقعیت استراتژیک به عنوان شهر دفاعی در غرب کشور، ضرورت پرداختن به مسئله مکانیابی پناهگاه شهری کوهدشت را اجتناب ناپذیر کرده است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی توصیفی تحلیلی مبتنی بر رویکرد مطالعات مکانی- مدلی است. به منظور مکانیابی پناهگاه شهری کوهدشت، شاخص های (کاربری ها)هفت گانه آموزشی، بهداشتی، پایانه ها، تجاری، راه شریانی درجه یک، مسکونی، نظامی، با روش دلفی و آرای خبرگان استخراج شده است. با توجه به اثرگذاری متفاوت شاخص های یاد شده، از مدل ترکیبی GIS-AHP-FUZZY برای ارزش گذاری و تهیه مدل مکانی شاخص ها استفاده شده است و در نهایت با استفاده از ابزار  Geostatistical Analyst تحلیلگرهای زمین آماری، از طریق مدل سمی واریوگرام، نقشه حد نهایی مجاز برای ساخت پناهگاه تهیه گردید. نتایج دو سطحی نشان می دهد که در بخش تحلیل FAHP در ارتباط با وزن دهی؛ شاخص های بهداشتی درمانی و راه شریانی هرکدام با وزن 232/0به عنوان مهم ترین شاخص ها شناخته شدند. نتایج  تحلیل ترکیبی-GIS FAHP و مدل Semi Variogram نشان داده است که ناحیه دو شهر کوهدشت بیشترین مناسب ترین مکان برای ساخت پناهگاه می باشد.
۹۳.

مکان یابی اقامتگاه بین راهی با رویکرد معماری خاک پناه در استان سمنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۲ 181 - 198

کلیدواژه‌ها: مکانیابی اقامتگاه بین راهی معماری خاک پناه سیستم اطلاعات جغرافیایی استان سمنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۱۶۵
مکانیابی و طراحی اقامتگاه های بین راهی، معیارهای گوناگونی دارد. تاکنون ایده طراحی یک اقامتگاه بین راهی در زیر خاک مشاهده نشده است. از آنجا که اصول مکانیابی و طرح چنین بنایی خاص بوده، این شاخصه ها در پژوهش حاضر مورد مطالعه قرار گرفت که هدف آن فرآیند مکانیابی یک مجتمع اقامتی بین راهی با سبک معماری خاک پناه در استان سمنان است. طی مطالعات انجام شده و تعیین شاخصه های اصلی برای مکانیابی اقامتگاه بین راهی خاک پناه در اقلیم گرم منطقه سمنان، با در نظر گرفتن پژوهش های قبلی و نظرات کارشناسان داده های هر یک از شاخصه ها امتیاز دهی (اعتبارسنجی) شده و به ترتیب اولویت آن به روش مرحله به مرحله در محدوده مورد نظر هر لایه، ترسیم و اعمال شده به طوریکه در هر مرحله، مناطق فاقد اعتبار از آزمون حذف گردید. پس از اعمال محدودیت های تمامی شاخصه ها، نقشه نهایی حاصل جهت مکانیابی تولید گردید. پارامترهای اصلی اعتبارسنجی مکان این اقامتگاه: دسترسی(جاده)، فاصله از شهر، جهت جغرافیایی، شیب زمین، سازندهای زمین شناسی ، جنس خاک و سطح تراکم آبراهه ها بوده است. در پایان بهترین منطقه برای اجرای پروژه اقامتگاه بین راهی با ساختار معماری خاک پناه در فاصله 20 کیلومتری شرق شهرستان شاهرود در ضلع شمالی جاده بین المللی شاهرود سبزوار تعیین گردید.
۹۴.

آمایش فضای سبز شهری با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی. مطالعه موردی: شهر گرگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال دهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳۵ 1 - 16

کلیدواژه‌ها: آمایش مکانیابی فضای سبز شهری گرگان AHP

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۰۰
شهرنشینی پدیده ای در حال پیشرفت است و تحلیل مکان مناسب و نحوه توزیع جغرافیایی فضای سبز شهری در توسعه آتی شهر نقش بسزایی دارد. فضای سبز به عنوان یکی از شاخص های توسعه یافتگی جوامع محسوب می شود و برای این که بتواند نقش ها و عملکرد های خود را به خوبی ایفا کند اولین و مهم ترین گام، تعیین بستر مناسب برای آن است. در این تحقیق با توجه به آمایش فضایی منطقه مورد مطالعه، شهر گرگان به عنوان یکی از شهرهای متوسط-اندازه از توزیع بهینه پراکنش جغرافیایی فضای سبز شهری برخوردار نبوده است؛ لذا این پژوهش با ارائه الگوی مناسب به دنبال توزیع بهینه فضای سبز در این شهر با توجه به مفاهیم تحلیل فضا، آمایش شهری، توسعه پایدار و عدالت اجتماعی می باشد. جهت تعامل درونی سازمان فضایی محدوده مورد مطالعه، با تأکید بر یافتن مکان مناسب برای احداث فضای سبز از معیار های نزدیکی به مراکز فرهنگی، تجاری، مسکونی، دسترسی به شبکه ارتباطی و فاصله از صنایع، تأسیسات و فضای سبز موجود استفاده شده است. در ادامه برای هرکدام از این معیارها، لایه های اطلاعاتی در محیط GIS تهیه و به منظور الگوسازی، هر یک از لایه ها بر اساس میزان اهمیت در مکان یابی فضای سبز با روش تحلیل AHP، وزن دهی شد. سپس در Spatial Analyst نقشه های ادغام شده وزن و فاصله عوامل مؤثر موجود نسبت به فضای سبز مورد هدف، استخراج گردید. در انتها نتایج حاصل از تلفیق لایه ها، منجر به طبقه بندی زمین های منطقه برای انتخاب پهنه های مناسب جهت ایجاد فضای سبز جدید شد. نتایج پژوهش مبیّن آن است که مناطق با ارزش بسیار مناسب و مناسب برای احداث فضای سبز انتخاب و با نقشه کاربری اراضی شهر گرگان مقایسه گردیده است؛ لذا بر این اساس، پیشنهاد می شود فضای سبز مورد نیاز در نقاط منتخب یعنی در غرب و شمال شرق شهر گرگان برنامه ریزی و احداث گردد.
۹۵.

تحلیلی بر الگوی پراکنش کارگاههای صنعتی استان البرز در ارتباط با نقش شهرک های صنعتی برنامه ریزی شده و خودرو/خودجوش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۴ 135 - 150

کلیدواژه‌ها: کارگاه های صنعتی مکانیابی شهرک های صنعتی برنامه ریزی شده شهرک های صنعتی خودجوش/خودرو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴ تعداد دانلود : ۱۰۱
الگوی استقرار جغرافیایی صنایع، موضوع بحث آمایش فضاست. مکان گزینی صنایع بر اساس برنامه ریزی و مدیریت فضایی نظام مند و در قالب شهرک های صنعتی، امکان اجرای سیاست های حمایتی از اکوسیستم های شکننده را فراهم می آورد. هدف از این پژوهش، بررسی الگوی پراکنش کارگاههای صنعتی استان البرز در ارتباط با نقش شهرک های صنعتی است. بررسی این موضوع با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی مرتبط با موضوع پژوهش ممکن شد. جامعه آماری پژوهش، کارگاههای بالای 10 نفر کارکن و بیش تر استان البرز است که مطابق با آمار سرشماری های کارگاهی سال 1394، 2944 فقره کارگاه می باشند. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش از سنخ پژوهش های توصیفی-تحلیلی است. در تحلیل پراکنش کارگاهها از مدل های کمی نظیر، ضریب آنتروپی و تحلیل کیفی داده ها استفاده شد. براساس یافته های پژوهش، فاصله ضریب آنتروپی به دست آمده، با عدد 1 بسیار زیاد بوده و نشان دهنده توزیع نامتعادل کارگاههای صنعتی در سطح استان البرز است. الگوی سه گانه ای در استقرار کارگاههای صنعتی استان شناسایی شد. دو سوم از کارگاههای استان به صورت منفرد شکل گرفته اند. از 15 شهرک صنعتی فعال شناسایی شده استان؛ 12 شهرک به صورت خودجوش/خودرو شکل گرفته و بعداً به عنوان شهرک صنعتی مصوب شده اند. استقرار بی برنامه شهرک های صنعتی و پراکندگی کارگاهها در پهنه های مسکونی و کشاورزی استان، مشکلات زیست محیطی متعددی برای منطقه به بار آورده است. 
۹۶.

بررسی توزیع مکانی مطب های تخصصی شهر ایلام و تعیین پهنه های مناسب به منظور ارائه الگوی مطلوب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۷ 77 - 94

کلیدواژه‌ها: مطب مکانیابی پهنه بندی شهر ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۸۳
مقدمه: استفاده از روش های سنتی برنامه ریزی مطب های تخصصی برای ارائه خدمات بهداشتی - درمانی، به معنای هدر رفتن کاغذ و زمان می باشد؛ اما امروزه، استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان ابزاری در جهت ایجاد بانک اطلاعاتی مناسب و کارآمد عمل می کند. یکی از زمینه های کاربرد این سامانه مکان یابی کاربری مطب های تخصصی است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی توزیع مکانی مطب های تخصصی شهر ایلام و تعیین پهنه های مناسب با الگویی مطلوب به صورت توصیفی - تحلیلی انجام گرفته است. گردآوری داده ها در این پژوهش به صورت کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته است. روش: جامعه آماری پژوهش را کارشناسان مدیریت شهری تشکیل می دهد که تعداد 20 نفر از آن ها به شیوه در دسترس انتخاب و بین آن ها پرسشنامه توزیع شد. تجزیه و تحلیل داده ها به شیوه تحلیل سلسله مراتب فازی و تلفیق با لایه های رقومی در نرم افزارهای Expert Choice و ArcGIS انجام شد که شامل تهیه لایه های اطلاعاتی با فرمت رستری برای هر معیار، طبقه بندی هر لایه داده هایی بر اساس میزان ارزش با استفاده از تحلیل سلسله مراتب فازی، ترکیب همه لایه های اطلاعاتی، اعمال ضرایب نهایی مدل Fuzzy-AHP و تهیه نقشه نهایی بوده است. یافته ها: نتایج بررسی ها نشان داد که، معیارهای «تراکم جمعیت و جمعیت آسیب پذیر» به صورت مشترک با ارزش (303/0) و معیار «فاصله از کاربری تجاری» با ارزش (016/0) به ترتیب مهم ترین و کم اهمیت ترین معیارهای پژوهش هستند. نتیجه گیری: با توجه به معیارهای مورد بررسی پژوهش 43 هکتار از اراضی شهر ایلام به عنوان پهنه بسیار مناسب برای استقرار مطب های تخصصی مشخص شد که این پهنه ها در نواحی 2 و 3 منطقه یک، نواحی 1 و 2 منطقه دو، نواحی 1، 2 و 3 منطقه سه، و نواحی 1، 2 و 4 منطقه چهار شهرداری ایلام هستند.
۹۷.

مدل سازی مدیریت پسماند خشک غرفه های بازیافت با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی و استنتاج منطق فازی در مناطق غربی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 129 - 147

کلیدواژه‌ها: مدیریت پسماند خشک مکانیابی غرفه بازیافت تحلیل سلسله مراتبی منطق فازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۱۸۲
در کلان شهر تهران، اجرای موفقیت آمیز تفکیک پسماند از مبدا به مشارکت وسیع شهروندان بستگی دارد و شهرداری تهران با ایجاد و استقرار تسهیلات مورد نیاز از جمله غرفه های بازیافت می تواند در تبلور عینی تفکیک پسماند در جهت حفظ محیط زیست و اهداف توسعه پایدار نقش موثری را ایفا نماید. مدیریت بازیافت پسماند شهری با تولید روزانه بیش از 6500 تن شامل 42% پسماند خشک، حائز اهمیت می باشد. آمار جمع آوری روزانه پسماندهای خشک توسط 460 دستگاه غرفه بازیافت حدود 40 تن در سطح شهر تهران می باشد که از این میزان حدود 32% آن(8/12 تن در روز) از طریق 81 دستگاه غرفه بازیافت مناطق غربی از شهروندان دریافت می گردد. هدف این پژوهش، مدلسازی مدیریت پسماند خشک غرفه های بازیافت در مناطق غربی شهر تهران بوده است. ابزاری که برای مدلسازی چنین تحلیلی به کار گرفته می شود نرم افزار ARC GIS است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی- تحلیلی و نوع آن کاربردی است. به دلیل خصیصه فضایی مکانیابی و به خاطر ویژگی عدم قطعیت ذاتی مسائل شهری، مبنای کار این پژوهش تهیه لایه های اطلاعاتی بر مبنای عوامل و معیارهای موثر در مکان گزینی غرفه بازیافت و تلفیق و همپوشانی آنها در محیط نرم افزاری ARC GIS با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی و استنتاج منطق فازی است. بررسی نتایج مدل تدوین شده نشان می دهد حدود 50% از سطح کل مناطق 5، 9، 21 و 22 شهرتهران پتانسیل بهره وری مطلوب برای مکان گزینی غرفه بازیافت را دارد حال آنکه هم اکنون 74% غرفه های بازیافت موجود و مستقر از بهره وری مطلوب برخوردار نمی باشند. بیشترین و کمترین درصد بهره وری مطلوب غرفه های بازیافت موجود 39% و 4% به ترتیب مربوط به مناطق 5 و 22 شهرداری می باشد.
۹۸.

تبیین مکان یابی خانه در واحد همسایگی با تکیه بر آیات قرآن کریم

نویسنده:
منبع: معماری اقلیم گرم و خشک سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲ 41 - 62

کلیدواژه‌ها: مکانیابی خانه آیات قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۱۱۱
مکانیابی به عنوان روند تصمیم گیری همه جانبه، مستلزم در نظر گرفتن الگو و رعایت اصول و مراحل پیوسته ای می باشد. جهت بررسی مکانیابی در اسلام به مفهوم مکان در اسلام و مکانشناسی قرآن، می پردازیم. ماهیت تحقیق، استقرایی و براساس روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر اسناد معتبر، قرآن و تفاسیر و بررسیهای میدانی خانه مناطق گرم و خشک ایران، سامان مییابد. واحد همسایگی به عنوان زمینه صحت سنجی و دو گروه اساتید معماری و نیز اندیشمندان حوزه علوم قرآنی به عنوان گروه نظرسنجی به روش دلفی انتخاب گردید و نتایج اولیه تحقیق به این افراد ارائه گردید. پس از جمع آوری داده ها و دسته بندی آنها ارزش دهی و اولویت گذاری انجام پذیرفت. بر این عقیدهایم که سه عامل، وحدت واحد همسایگی، هدفمندی در ساخت، طراحی و کارکردهای خانه و نیز بکارگیری اصول محرمیت، طهارت و امنیت درونی و بیرونی در خانه و بافت همسایگی، همپیوندی با پیرامون طبیعی و شهری واحد همسایگی، عوامل مؤثر بر مکان یابی خانه در واحد همسایگی هستند.
۹۹.

مکان یابی مناطق بهینه توسعه فیزیکی شهر با استفاده از مدل Fuzzy ANP (مطالعه موردی شهر مراغه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۶ بهار ۱۴۰۱ شماره ۷۹ 141 - 153

کلیدواژه‌ها: مراغه توسعه فیزیکی GIS مکانیابی fuzzy ANP

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۱۳۷
جاذبه های شهری از یک سو و نبود امکانات اولیه زندگی در روستاها از سوی دیگر موجب مهاجرت های روستاهای اطراف به شهر های نزدیک می شود. شهرستان مراغه نیز به سبب داشتن روستاهایی با معیشت کشاورزی از این امر مستثنی نیست. در پژوهش حاضر تلاش شد بهترین گزینه برای توسعه فیزیکی پیشنهاد گردد. در این راستا 3 عامل اصلی انسانی، طبیعی و توپوگرافی در نظر گرفته شد. عوامل توپوگرافی شامل شیب، ارتفاع و جهت شیب، عامل طبیعی شامل فاصله از رودخانه، فاصله از گسل و زمین شناسی و عامل انسانی شامل فاصله از جاده، فاصله از نقاط روستایی و کاربری است. ابتدا وزن مربوط به معیارها و زیر معیارها با استفاده از نرم افزار سوپر دسیژن محاسبه گردیده و سپس با استفاده از نرم افزار Arc GIS نقشه ها ی مربوطه تهیه و تحلیل های لازم انجام شده است. در این پژوهش از روش Fuzzy ANP استفاده شده است. این روش نتایج را به صورت اعدادی بین صفر و یک نمایش می دهد که در آن یک به معنای نتیجه مطلوب و صفر به معنای نتیجه نامطلوب می باشد و اعداد میانی به میزان نزدیک بودن به یک و صفر میزان مطلوبیت را نشان می دهند. نتایج با توجه به سه عامل انسانی و محیطی و توپوگرافی به دست آمدند و وزن دهی معیارها نشان دهنده اهمیت بیشتر عوامل محیطی نسبت به دو عامل دیگر است. با بررسی سه نقشه مجزا برای این سه عامل قسمت مشترک دو عامل محیطی و توپوگرافی قسمت جنوب غرب شهر می باشد، ولی به دلیل محدودیت های کاربری اراضی ای که در مراغه موجود است، نقشه معیار انسانی نقاط بسیار اندکی از جنوب و شمالغرب را مناسب توسعه فیزیکی نشان داد. نتایج نهایی قسمت های غربی و شما ل غرب را با توجه به سه عامل ذکر شده و وزن این عوامل مناسب توسعه نشان داد.
۱۰۰.

تحلیل محدوده خدمات رسانی ایستگاه های مترو شهر تهران و تخصیص ایستگاه های جدید با روش ANP(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه ریزی دوره ۱۲ زممستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 64 - 77

کلیدواژه‌ها: سیستم اطلاعات جغرافیایی تحلیل شبکه ایستگاه مترو تصمیم گیری چندمعیاره مکانیابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۹۹
رشد سریع جمعیت و شهرنشینی در دهه های اخیر مسائل متعددی را در زندگی روزمره بشر ایجاد کرده است. یکی از مسائل مهم در همین ارتباط مسئله حمل و نقل شهری است که بهترین شکل آن حمل و نقل عمومی است و امروزه بسیار مورد توجه است. مطالعه بر روی عوامل این انتخاب و ارزیابی مکان یابی پایانه ها یکی از مسائل مهم و ضروری در بافت شهری عصر حاضر می باشد. اهمیت و اعتبار هر شهر بستگی به خدمات شهری آن شهر دارد. هر چه این خدمات و تأسیسات در سطح ایده آل قرار داشته باشد، دارای شرایط راحت تری برای زندگی شهروندان می باشد و باعث افزایش رضایت شهروندان می شود که یکی از مهم ترین خدمات شهری حمل و نقل عمومی، خصوصا مترو شهری می باشد. بر همین اساس هدف علمی این تحقیق استفاده از تحلیل های GIS برای شناسایی محدوده های خدمات رسانی و استفاده از مدل های تصمیم گیری چند معیاره برای مکان یابی ایستگاه های جدید است. این تحقیق طی مراحلی از جمله شناسایی متغیرها، تهیه نقشه های نرمال استاندارد، بدست آوردن وزن لایه ها، اعمال وزن لایه ها، و همپوشانی فازی لایه ها انجام شده است. جهت وزن دهی معیارها از مدل فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) استفاده شد. در نتایج وزن دهی فاصله از گسل، فاصله از پارکینگ و جمعیت بدون خودرو بیشترین تاثیر را در مکان یابی داشته اند. نهایتاً مکان های مناسب جهت احداث ایستگاه مترو مشخص شدند.