حوادث ورزشی

در جهان کنونی ، ورزش یکی از راههای مؤثر تربیتی و اخلاقی به ویژه برای جوانان است ؛ وسیله ای که روز به روز چهرة علمی بیشتری پیدا می کند . از نظر سیاسی نیز پیروزی در میدانهای ورزشی وسیلة مفیدی برای تبلیغ و اثبات اعتبار ملی است و به همین جهت بودجه های کلان و نیروهای انسانی فراوان برای پیشرفت ورزش و توفیق در میدانها صرف می شود . این اهمیت روز افزون باعث شده است که اندیشمندان حقوقی متمایل به تأسیس رشتة خاصی با عنوان « حقوق ورزشی » شوند که مانند حقوق کار یا تجارت یا کشاورزی به ابعاد گوناگون این رابطة اجتماعی بپردازند . این اقبال علمی باعث شده که کتابها و مقاله های گوناگونی نوشته شود و رویّه های قضایی به رویدادهای ورزشی و خطرهای ناشی از آن توجه خاص کنند و ضرورتهای بازیهای ورزشی را در اعمال قواعد مسئولیّت مدنی در نظر بگیرند . بی گمان ، با شوق روزافزونی که در جوانان کشور برای فراگیری رشته های گوناگون ورزشی دیده می شود و موفقیتهای امیدوار کننده ای که در میدان های بجهانی به دست آورده اند ، پیشرفت ورزش فراتر از تقاضا و به صورت مطالبة اجتماعی و ملی درآمده است و با این وصف ایجاد « حقوق ورزشی » مستقل با همة ویژگی های اخلاقی و تربیتی و اقتصادی و عرفی آن دور از دسترس نیست.

پژوهش حاضر با هدف، شناسایی الگوی ذهنی خبرگان در خصوص آسیب های پرونده های حوادث ناشی از فعالیت های ورزشی انجام شد. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کاربردی است که به لحاظ ماهیت از نوع پژوهش های اکتشافی محسوب می شود. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های آمیخته بود که از روش شناسی کیو به عنوان روش اصلی تحقیق استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش متخصصین حقوق ورزشی، مدیریت ورزشی، وکیل های دعاوی ورزشی، اساتید و افراد متخصص فعال در زمینه حقوق ورزشی در تهران بود. با مصاحبه با 21 نفر از خِبرگان، صاحب نظران و متخصصان به صورت هدفمند اشباع نظری حاصل گردید. نتایج نشان داد که 6 الگوی ذهنی در خصوص آسیب های پرونده های حوادث ناشی از فعالیت های ورزشی با معیار تفسیر پذیر بودن عامل ها کشف و شناسایی شد. الگوی ذهنی غیر اخلاقی، الگوی ذهنی مدیریتی، الگوی ذهنی کم کاری، الگوی ذهنی نیروی انسانی، الگوی ذهنی امکانات و الگوی ذهنی حمایتی این شش الگوی ذهنی بودند که شناسایی شدند. برای اینکه بتوان از آسیب های پرونده های حقوقی ناشی از فعالیت های ورزشی در امان بود باید تمهیداتی انجام شود تا این آسیب ها به حدقل برسند و یک جو سالمی در این محیط ها مهیا شود که با شفاف سازی و ایجاد رشته حقوق ورزشی، ایجاد نشریه حقوق ورزشی، آگاهی سازی وکلای دعاوی ورزشی می توان گامی هر چند کوچک در این زمینه برداشت.

در تحلیل مبانی حقوق ورزشی واضح است که علم حقوق بخش های وسیعی از امور مربوط به زندگی انسان ها را دربر گرفته و نهاد ورزش یک پدیده اجتماعی پیچیده و پرحادثه محسوب می گردد. گسترش ورزش مسائل جدیدی همچون نحوه انعقاد قراردادها و مسئولیت های ناشی را به همراه داشته است. در فعالیت های ورزشی چه حرفه ای و چه آماتور افراد زیادی مشغول هستند که برای آنها به تبع قرارداد، تکالیفی برای یک بازه زمانی ایجاد می گردد. یک قرارداد ورزشی از یک یا دو موضوع تشکیل شده که رابطه ای ناگسستنی با هم برقرار می کنند، به طوری که اگر ایفای هر کدام منتفی شود طرف مقابل نیز از انجام تعهدات خود سر باز می زند. ماهیت اصلی هر قراردادی بر اساس تعهدات اصلی آن تعریف می شود. قرارداد ورزشی می تواند پاشنه آشیل مشکلات حقوقی فعلی در جامعه ورزشی تلقی گردد. قراردادهای ورزشی از شرایطی پیروی می کنند؛ شرایط عمومی که اساس قراردادهاست و در ماده 190 قانون مدنی ذکر شده و شرایط اختصاصی که طبق آیین نامه ها و مقررات ورزشی و ضوابط فدراسیون ها در نظر گرفته می شود. در نتیجه در صورت تخلف، بنابر انواع مسئولیت های قراردادی و غیر قراردادی، اشخاص ملزم به جبران خسارت های وارده هستند. تکامل حقوق ورزشی به تعامل فعالیت های ورزشی و رفتار و اخلاق انسانی بستگی دارد. در واقع پیشرفت حقوق ورزشی با وضع قوانین جامع و خاص، رفتار انسانی و عملکرد مثبت و جوانمردانه و بازگرداندن حقوق زیان دیده ممکن می شود.

پژوهش حاضر با هدف، شناسایی الگوی ذهنی خبرگان در خصوص آسیب های پرونده های حوادث ناشی از فعالیت های ورزشی انجام شد. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کاربردی است که به لحاظ ماهیت از نوع پژوهش های اکتشافی محسوب می شود. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های آمیخته بود که از روش شناسی کیو به عنوان روش اصلی تحقیق استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش متخصصین حقوق ورزشی، مدیریت ورزشی، وکیل های دعاوی ورزشی، اساتید و افراد متخصص فعال در زمینه حقوق ورزشی در تهران بود. با مصاحبه با 21 نفر از خِبرگان، صاحب نظران و متخصصان به صورت هدفمند اشباع نظری حاصل گردید. نتایج نشان داد که 6 الگوی ذهنی در خصوص آسیب های پرونده های حوادث ناشی از فعالیت های ورزشی با معیار تفسیر پذیر بودن عامل ها کشف و شناسایی شد. الگوی ذهنی غیر اخلاقی، الگوی ذهنی مدیریتی، الگوی ذهنی کم کاری، الگوی ذهنی نیروی انسانی، الگوی ذهنی امکانات و الگوی ذهنی حمایتی این شش الگوی ذهنی بودند که شناسایی شدند. برای اینکه بتوان از آسیب های پرونده های حقوقی ناشی از فعالیت های ورزشی در امان بود باید تمهیداتی انجام شود تا این آسیب ها به حدقل برسند و یک جو سالمی در این محیط ها مهیا شود که با شفاف سازی و ایجاد رشته حقوق ورزشی، ایجاد نشریه حقوق ورزشی، آگاهی سازی وکلای دعاوی ورزشی می توان گامی هر چند کوچک در این زمینه برداشت.