شایستگی مدرسان

امروزه نیروی انسانی مهم ترین و راهبردی ترین منبع برای هر سازمانی به حساب می آید و به روز نگاه داشتن دانش و اطلاعات کارکنان، یکی از عوامل موفقیت برای فعالیت های سازمانی به شمار می رود. به همین سبب نمی توان از نقش مهم آموزش، در پرورش کارکنان ماهر و متخصص چشم پوشی کرد. در این میان استفاده از مدرسان شایسته و باصلاحیت کمک شایانی به سازمان ها در رسیدن به اهداف آموزشی مورد نظر می نماید. در همین راستا پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی شایستگی مدرسان صنعت خودروسازی انجام شد. روش پژوهش مطالعه موردی بود. جامعه ی پژوهش شامل کلیه ی اسناد مربوط به حوزه آموزش و توسعه ی منابع انسانی گروه صنعتی خودروسازی و کلیه ی مدرسان آموزشی این گروه بوده است. در بخش اسناد، به روش سرشماری کلیه ی اسناد بررسی شد و در بخش مدرسان، نمونه لازم برای مصاحبه با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردید. طراحی الگوی شایستگی، با استفاده از پنج مرحله انجام گرفت. بر این اساس ابتدا ادبیات موضوع، منابع علمی، تجارب سازمانی و اسناد موجود بررسی شد و فهرستی مشتمل بر 56 شایستگی از منظر 44 صاحب نظر و سازمان و در مرحله بعد فهرستی مشتمل بر 26 شایستگی از اسناد موجود شناسایی شد. سپس با هفت تن از مدرسان موفق سازمان مصاحبه انجام شد و فهرستی مشتمل بر 24 شایستگی شناسایی گردید. شایستگی های انتخاب شده در گروه های کانونی و توسط صاحبنظران اعتبار یابی شد و در نهایت 25 شایستگی در قالب پنج حیطه ی بنیان های حرفه ای، برنامه ریزی و آماده سازی، روش ها و راهبردهای آموزشی، هدایت آموزش و نظارت و ارزیابی مداوم سازمان دهی گردید.

هدف از پژوهش حاضر ارائه الگوی شایستگی مدرسان آموزش مجازی در ایجاد یادگیری خود راهبر در فراگیران است. روش پژوهش حاضر از نوع کیفی بود که به صورت پدیدارشناسی در نیمسال دوم تحصیلی( 1400- 1399)انجام شد. جامعه موردمطالعه تعداد 100نفراز اعضای هیئت علمی و مدرسان حوزه علوم تربیتی و روان شناسی تربیتی دانشگاه های( دولتی و پیام نور) بودند. ابزار مورداستفاده، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که از طریق مکاتبه و ارسال سؤالات از طریق ایمیل به گردآوری اطلاعات مربوطه پرداخته شد. مشارکت کنندگان پژوهش 15 نفر اعضای هیئت علمی بودند که با این تعداد داده ها به اشباع رسید. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از تحلیل مضمون صورت گرفت. بر اساس تحلیل مضمون انجام شده تعداد 19 مضمون پایه و 5 مضمون سازنده مربوط به شایستگی مدرسان دوره های آموزش مجازی به دست آمد. یافته ها حاکی از آن است که شایستگی های مدرسین آموزش مجازی شامل شایستگی های سواد اطلاعاتی(دانش فردی، دانش الگوهای آموزشی، دانش فناوری، مهارت چارچوب فعالیتی، مهارت پیاده سازی اصول آموزشی)؛ شایستگی های فردی(تفکر انتقادی، تفکر تحلیلی، مسئولیت پذیری، مدیریت زمان)؛ شایستگی های آموزشی(یادگیری مشارکتی، رویکرد شایستگی محور، رویکرد یادگیری مادام العمر، توجه به یادگیری سازنده گرایی) شایستگی اجتماعی(مهارت انطباق پذیری، مهارت تیم سازی مجازی، تعامل اثربخش با فراگیران ) و شایستگی های روان شناختی(خلاقیت و نوآوری، خودارزیابی،خودکارآمدی) در ایجاد یادگیری خودراهبرانه فراگیران تأثیر بسزایی دارد.

هدف: هدف این پژوهش، شناسایی و ارائه الگوی عوامل مؤثر بر تربیت معلم کارآفرین در ایران بود.روش شناسی پژوهش: روش اجرای این پروژه آمیخته اکتشافی است که به صورت کیفی و کمی به بررسی و شناسایی ابعاد و مؤلفه های مؤثر تربیت معلم کارآفرین در ایران پرداخته است. نمونه آماری پژوهش بخش کیفی 20 نفر از مدیران، استادان و صاحب نظران تربیت معلم و علوم تربیتی و کارآفرینی بود که داده های مربوط به مصاحبه نیمه ساختاریافته از آنان جمع آوری شد و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت؛ در بخش کمی از 149 نفر از مدیران و استادان تربیت معلم و کارآفرینی در دانشگاه ها بودند که به روش خوشه ای تصادفی برای جمع آوری اطلاعات مربوط به پرسشنامه تحقیق انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته برگرفته از کدهای حاصل از مصاحبه بود. ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی همه متغیرهای پژوهش بالای 7/0 بود که نشان دهنده پایایی پرسشنامه بود. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات این پژوهش در بخش کیفی به صورت کدگذاری (کدگذاری باز، محوری و انتخابی) از نرم افزار MAXQDA و در بخش کمی به صورت معادلات ساختاری از نرم افزار smart pls استفاده شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد ابعاد و مؤلفه های عوامل مؤثر بر تربیت معلم کارآفرین شامل برنامه درسی، شایستگی مدرسان و شایستگی ورودی بود. مقدار ضریب آلفای کرونباخ 7/0، پایایی ترکیبی 7/0 و AVE، 5/0 بود لذا پایایی و روایی همگرا مورد تأیید قرار گرفت. روایی واگرای بر اساس روش فورنل و لارکر و معیار HTMT نیز تأیید شد. مقادیر T بیشتر از 96/1 بود، بنابراین فرضیه های پژوهش در سطح اطمینان 95/0 تأیید شد. معیارهای R2 و Q2 برای متغیرهای وابسته در حد متوسط و قوی، و معیار F2 برای متغیرهای وابسته قوی به دست آمد. مقدار 711/0 برای GOF، نیز نشان از برازش مناسب مدل داشت.بحث و نتیجه گیری: با اجرای الگوی به دست آمده دست اندرکاران تعلیم و تربیت می توانند مدیریت و راهبری، قوانین و مقررات، برنامه های درسی و شیوه های ارائه آن، منابع انسانی دستگاه تعلیم و تربیت، تعامل با صنعت و خدمات را به هم درآمیزند.