برید

پیمودن مسافت )قطع المسافه( از جمله قیودی است که در تحقق سفر شرعی و به تبع آن تقصیر نمازهای چهار رکعتی و افطار روزه، مدخلیت دارد. پیمودن هشت فرسخ برای تحقق مسافت، گر چه به عنوان قول مشهور بین فقها مطرح است؛ با توجه به روایات باب، به ملاک های دیگری برای تحقق مسافت شرعی می توان دست یافت. در این تحقیق، به تبیین و تحلیل ادله ملاک های مختلف در زمینه مسافت شرعی می پردازیم، تا بدین وسیله، با اشراف بر ادله مختلف، امکان انتخاب یک دلیل به عنوان دلیل اقوی از میان ادله مختلف فراهم شود.

دریافت خبر و انتقال سریع آن به مرکز و تصمیم گیری درست و به هنگام، از اصول پای داری دولت ها به شمار می رود. این هدف موجب شده است که از روزگار باستان، سازِکارهای گوناگونی برای دست یابی به اخبار و انتقال آن فراهم آید. مانند چاپار، دیوان برید، اشراف و نظام یام به انگیزه خبریابی به هنگام و انتقال سریع آن. دیوان برید در این میان از کمال بیشتری در سنجش با دیگر سازکارها برخوردار بود که با سقوط بغداد، آن نیز بر افتاد. باری، اصل و ضرورت کسب و انتقال خبرها در دوره های بعدی به ویژه در دوره صفویه به اندازه ای مهم بود که این دولت از روش های قرینه ای در این باره بهره می برد. جایگاه جهانی و مهم دولت صفوی در کنار دولت عثمانی و ازبک ها و وحدت و تمرکز حاکمیت صفوی در ایران، بر ضرورت و اهمیت کسب خبر و انتقالش در این دوره می افزود. هدف این پژوهش، بررسی پیش بینی ها و عمل کرد دولت صفوی درباره دست یابی و انتقال اخبار است. پرسش هایی که این پژوهش آنها را پاسخ می گوید، چنینند: اخبار و اطّلاعات قلمرو صفوی چگونه به دست می آمد و منتقل می شد؟ نظام خبریابی و خبررسانی دولت صفوی چگونه در ثبات و ضعف این دولت تأثیر می گذارد؟ بر پایه این پرسش ها، این فرضیه آزموده می شود: «پراکندگی مسئولیت و نبود تشکیلات ثابت خبریابی و خبررسانی در این دوره، از عوامل بنیادینی به شمار می رفت که در روزگار ضعف دولت صفوی به انحطاط و سقوطش انجامید». داده های تاریخی پژوهش با اثبات این فرضیه، تصویری روشن از نظام خبریابی و خبررسانی این دوره می نُماید.

بررسی مقدار مساحت حرم از نگاه روایات و فقهای امامیه، تبیین حدود حرم از منظر فقهای عامه و روایات این باب، پژوهش در مورد ورودی های مکه و مقدار فاصله میان اعلام حرم تا مکه، شناسایی اعلام و انصاب واقع شده در کوه ها، تپه ها و گردنه های اطراف مکه و بیان مقدار فاصله آ ن ها از یکدیگر، از مباحث این نوشته است. بحث از محدوه اعلام و انصاب حرم و فاصله آن ها تا مکه و مسجد الحرام، میان علمای اهل سنت، تقریباً از قرن نخست تا کنون ادامه داشته و کتاب ها در این مورد نگاشته شده که در خلال بحث به آن ها اشاره گردیده است. در مورد مقدار فاصله میان اعلام و انصابِ حرم تا مسجد الحرام و مکه،  اقوالی وجود دارد که به نظر ما،  نظریه حویطان که با نرم افزار پیشرفته (GPS) اندازه گیری کرده از دیگر اندازه ها دقیق تر و درست تر است.